Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե Իսայան Կասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆ Ապրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին


Չար­ժև­որ­ված տոն. վե­րա­բեր­մուն­քը ար­մա­տա­պես չի փոխ­վի. «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Այսօր Հայաստանի տոնացույցում Սահմանադրության օրն է. քսանչորս տարի առաջ այս օրը հանրաքվեի միջոցով ընդունվեց Հայաստանի Սահմանադրությունը, որն, իհարկե, ենթարկվել է արմատական փոփոխությունների։ Մեծ իմաստով՝ 2015-ի սահմանադրական փոփոխությունները ծնել են որակապես նոր Սահմանադրություն, որը միայն ֆորմալ առնչություն ունի 24 տարի առաջ ընդունված փաստաթղթի հետ։

Այնուամենայնիվ, Սահմանադրության օրը, ինչքան էլ պարադոքսալ թվա, Հայաստանում ամենաոչպոպուլ յար տոներից մեկն է՝ չնայած այն հանգամանքին, որ երկրների մեծ մասում տոնացույցի երկու հիմնական իրադարձություններից մեկը հենց Սահմանադրության օրն է՝ Հանրապետության կամ Անկախության տոնի հետ միասին։

Ինչո՞ւ Հայաստանում չկա հանրային ակնածանք Սահմանադրության կամ այդ օրվա հանդեպ։

Այս հարցն ունի խորքային պատճառներ։ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի իշխանության ամենակոնցեպտուալ սխալներից մեկը եղել է սահմանադրական հանրաքվեի մեկտեղումը 1995թ. խորհրդարանական ընտրությունների հետ։ Սահմանադրության ու վերջինիս նախագծի շուրջ ոչ միայն չձևավորվեց հանրային ու քաղաքական կոնսենսուս, այլ Հիմնական օրենքը դարձավ իշխանության և ընդդիմության հակադրության թիրախը։

Սրան հավելենք այն հանգամանքը, որ Սահմանադրությունն ընդունվեց իրավական տեսանկյունից վիճահարույց հանրաքվեի արդյունքում։ Այն պարագայում, երբ Սահմանադրությունն իշխանության համար քաղաքական գործիք էր, իսկ ընդդիմությունը վիճարկում էր դրա լեգիտիմությունը, դժվար է պատկերացնել, որ Հիմնական օրենքը ու դրա ընդունման օրը պետք է արժևորվեն հասարակության կողմից։

Սահմանադրության երկու փոփոխությունները՝ 2005 և 2015թթ., նույնպես եղել են քաղաքական կոնյուկտուրայի հետևանք, ու դարձյալ հանրաքվեի արդյունքները չեն ընդունվել հասարակության առնվազն մի մասի կողմից։ Նման իրավիճակում պարզ է, թե ինչու Սահմանադրության օրը տոնական չի համարվում մեր հասարակության կողմից

Հատուկ ուզում եմ անդրադառնալ 2015 թ.-ի հանրաքվեին, որը փաստորեն դարձավ Հայաստանում հեղափոխական զարգացումների պատճառ։ Բոլորի համար ակնհայտ էր, որ Սերժ Սարգսյանը կառավարման համակարգը փոխում է՝ իր իշխանությունը երկարաձգելու նպատակով։ Դժվար է ասել, թե ինչու հաջող ընթացք ունեցող գործընթացը տորպեդահարվեց, սակայն ակնհայտ է, որ հեղափոխությունը սահմանադրական կարգը վերականգնելու նախադրյալներ ստեղծեց, եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետ դարձավ միանգամայն լեգիտիմ սահմանադրական գործիքների օգնությամբ։

Մյուս կողմից՝ Հայաստանի հետհեղափոխական իշխանության վարքագիծն ամենևին էլ չի նպաստում երկրում սահմանադրական մշակույթի ձևավորմանը։ Դեմոկրատիան ու ընտրական ինստիտուտները՝ ֆորմալիստական տեսանկյունից, վերականգնվել են, սակայն իշխանությունը շատ հաճախ տուրք է տալիս հեղափոխականությանը՝ անտեսելով իրավունքի գերակայությունը։

Օրինակ՝ ի՞նչ արժեք ունեն օրինական ընտրությունները, երբ երկրի ղեկավարը կարող է դատարանների մուտքերն արգելափակելու նախաձեռնությամբ հանդես գալ՝ դժգոհ մնալով կոնկրետ դատավորի կայացրած որոշումից։ Կամ դժվար բացատրելի է այն հանգամանքը, որ իշխանությունը ՍԴ շուրջ ճգնաժամ է հասունացնում՝ անտեսելով սահմանադրական կարգավորումները ու հիմնվելով սուբյեկտիվ ընկալումների վրա։ Նույնը վերաբերում է սեփականության իրավունքի հարցում իշխանության դիրքորոշումներին, որոնք դարձյալ չեն նպաստում սահմանադրական մշակույթի ձևավորմանը։

Վերջին շրջանում դարձյալ ակտիվացել են խոսակցությունները սահմանադրական փոփոխությունների ու նախագահական կառավարման համակարգին վերադառնալու մասին։ Եթե անգամ սահմանադրական նոր հանրաքվեն տեղի ունենա ֆորմալ ժողովրդավարության պայմաններում, Սահմանադրության նկատմամբ վերաբերմունքը դրանից արմատապես չի փոխվի, որովհետև բոլորի համար ակնհայտ է, որ այն դարձյալ գործիք է մնում իշխանությունների ձեռքին՝ իրենց ընթացիկ օրակարգը սպասարկելու համար։ Մինչդեռ սահմանադրական փոփոխությունները պետք է ընդունվեն օբյեկտիվ անհրաժեշտությամբ՝ հանրային կոնսենսուսի պայմաններում։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում


 

Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»