«Եթե մտնեք «Հայֆիլմի» տարածք, հավատացնում եմ՝ «Դլե յամանի» երաժշտությունը կսկսի հնչել ձեր ականջներում». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Դերասան, սցենարիստ, «Հայ կինոյի վերածնունդ» հասարակական կազմակերպության փոխնախագահ Հայկ Զաքարյանի հետ «Փաստը» զրուցել է մշակույթի, նրա նկատմամբ պետության հոգածության, կինոարտադրության, «Հայֆիլմին» նոր շունչ հաղորդելու անհրաժեշտության մասին:
«Մեր նախկին և ներկա կառավարությունները երկրի զարգացումը, բյուջեի համալրումը, մարդկանց բարեկեցությունը տեսնում են կարտոֆիլ ցանելու կամ լոլիկ աճեցնելու մեջ, իրենց երևակայությունը չի կարողանում հասնել կինոյին: Օրինակ, ամերիկացիները, ֆրանսիացիները, հիմա արդեն ռուսները հասկանում են, որ երկրի զարգացման գլխավոր ոլորտներից մեկը կինոն է: Եթե Ամերիկան ուրիշ որևէ արտադրություն չունենա, ապա իր ֆիլմարտադրությունն իրեն բավարար է՝ երկիրը պահելու համար:
Հասկանում եմ, որ փոքր երկիր ենք, այդքան ռեսուրս չունենք, բայց ինչ-որ կերպ կարելի է աջակցել երիտասարդ ստեղծագործողներին», - «Փաստի» հետ զրույցում ասում է Զաքարյանը:
Նա վստահ է՝ ստեղծագործողները պարտավոր են հարգել և՛ հանդիսատեսին, և՛ մասնագետներին: «Չի կարելի տեսախցիկը ստատիկ դնել մի դիրքում, չորս ռակուրսով փոխել և 25 րոպե ցույց տալ Սևանը՝ առավոտից մինչև մայրամուտ: Դու 25 րոպե նայում ես ալիքներին: Տանը մեծ ակվարիում ունեմ, ավելի հետաքրքիր է, քան այդ տեսարանին նայելը, որովհետև այստեղ գոնե ձկներն էլ են երևում: Ստեղծագործողը պետք է հասկանա՝ կինոարտադրությունը, ռեժիսուրան իրե՞նն է, թե ոչ», - նշում է սցենարիստը:
Նա ասում է՝ շատ լավ կլիներ, որ երիտասարդներն աջակցություն ունենային, օրինակ՝ 1 միլիոն դրամ տրամադրեին ստեղծագործողին: Ուղղակի կառավարությունը պետք է ճիշտ մոտենա հարցերին: «Իմ գրած սցենարով ֆիլմ նկարահանելու համար ընկերներիս հետ վարկ ենք վերցրել:
Մի ընկերս բարմեն էր աշխատում, ես շախմատ եմ դասավանդում, որ ֆիլմի համար վերցրած վարկը փակենք: Իսկ ինչո՞ւ, դրա՞ համար ենք սովորել, մասնագիտություն ձեռք բերել: Միևնույն ժամանակ մեր նկարած ֆիլմը մեզ որևէ շահույթ չի բերում: Իհարկե, մրցանակներ ենք ստանում, ֆիլմը ստանում է, օրինակ, «Հանդիսատեսի համակրանք» մրցանակը, արձանիկ, բայց ոչ գումար», - ընդգծում է մեր զրուցակիցը:
Զաքարյանը կարծում է, որ պետության կողմից մշակույթի նկատմամբ ուշադրություն կա, բայց բավարար չէ:
«Այդ ուշադրությունն ուղղված է այն ոլորտներին, որոնք կյանքին այնքան էլ համընթաց չեն քայլում: Մի փոքր վախով ուզում եմ նշել, որ այսօր կինոն է արդեն գնում երկրորդ պլան, առաջին պլան գալիս են անիմացիոն ֆիլմերը: Մեզ մոտ դեռ թատրոնն է կարևորվում:
Դրանք ինձ համար այսօր էկզոտիկ վայրեր են, որոնք ասոցացնում եմ թանգարանների հետ: Այն, ինչ բեմադրվում է այսօր թատրոնում, մեր կյանքում կիրառելի չէ:
Այն, որ թատրոնն առաջ կարող էր լինել դաստիարակության մեթոդ, հասարակությանը կրթելու ինչ-որ գործառույթ ունենալ, այսօր չի գործում, որովհետև այսօրվա կյանքն այլ է: Իմ կարծիքով, սովետից մնացած սովորություն է մշակութային ներդրման առյուծի բաժինը թատրոններին տալը:
Անցած տարի հայաստանյան ամբողջ կինեմատոգրաֆին հատկացվել է 275 միլիոն դրամ, որը մոտ 550 հազար դոլար է:
Սա նորմալ, լիամետրաժ ֆիլմի բյուջեի մեկ քսաներորդ մասն է: Պատկերացնո՞ւմ եք: Այնինչ այդքան գումար տրամադրվել է ամբողջ երկրի կինոարտադրությանը: Դեռ մեծ հարց է, թե ի՞նչ սկզբունքով է այդ գումարը տրամադրվում ստեղծագործողներին: Ամեն տարի ֆինանսավորում են նույն մարդկանց, բայց նրանց նկարած ֆիլմերը չկան: Եթե նրանց այս տարի էլ են ֆինանսավորելու, ինչպես նախորդ տարիներին, ուրեմն հեղափոխությունն իզուր էր, ոչ մի բան էլ իրականում չի փոխվել», - ասում է Զաքարյանը:
Անդրադառնում ենք նաև «Հայֆիլմի վերածնունդ» նախաձեռնությանը, որն արդեն գրանցվել է որպես հասարակական կազմակերպություն: «Հայֆիլմի հետ կապված անում ենք ամեն ինչ, որպեսզի այն դուրս գա մասնավորեցման ծրագրից, այդտեղ սկսվեն ֆիլմեր նկարահանվել, «Հայֆիլմը» սկսի գործել: Մեր պայքարի բուն նպատակը դա է: Անցած տարի այն տվել են վարձով ինչոր ընկերության: Եթե մտնեք «Հայֆիլմի» տարածք, հավատացնում եմ՝ «Դլե յամանի» երաժշտությունը կսկսի հնչել ձեր ականջներում: Մի հարկում փայտամշակման գործարան է, մի հարկում շներ են ապրում:
Չեք պատկերացնում, թե ինչ վիճակ է: «Մեր մանկության տանգո» ֆիլմի ժապավենը աղբամանից ենք գտել: «Հայֆիլմի» ներկայիս ղեկավարությունը չի կարող այսօր այնպես անել, որ այնտեղ գոնե մեկ լիամետրաժ ֆիլմ նկարահանվի՝ «Հայֆիլմի» լոգոյով: Մարդիկ ուղղակի կինոյի հետ որևէ առնչություն չունեն», - եզրափակում է մեր զրուցակիցը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
