«Փաշինյանի դիրքերը բավականին թուլացել են, իսկ այլ քաղաքական ուժերի վրա հենվելն իր գինն է ունենում»․ «Փաստ»
Քաղաքական«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Քաղաքական երկու ուժերի առավել սուր դիրքավորման հանգամանքը քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը պայմանավորում է ներքաղաքական և արտաքին մի շարք գործոնների առկայությամբ:
Խոսքը թե՛ ՀԱԿ-ի և թե՛ «Սասնա ծռերի» մասին է: Քաղաքագետի խոսքով, եթե ի սկզբանե պարզ էր ՀԱԿ-ի հետ Նիկոլ Փաշինյանի համագործակցությունը, և իրավիճակն ավելի բացահայտ դարձավ, երբ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի մտերիմները ներգրավվեցին իշխանության մեջ, ապա «Սասնա ծռերի» պարագայում պատկերը մի փոքր այլ է:
«Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպեց մի քաղաքական ուժի հետ, որը տասը ամիս առաջ ԱԺ ընտրություններին ստացել էր ընտրողների ձայների ընդամենը 1,82 տոկոսը: Հաշվի առնելով նաև այդ ուժի ներկայացուցիչների՝ հանդիպմանը հաջորդած հայտարարությունները, մեծ հաշվով, պարզ է դառնում, որ պարոն Փաշինյանի դիրքերը բավականին թուլացել են:
Այն, որ հետհեղափոխական շրջանում էյֆորիայի նվազման հետ մեկտեղ պետք է նվազեր նաև իշխանության վարկանիշը, փաստ էր, որը չէին ժխտում նաև իշխանության ներկայացուցիչները:
Բայց այս ընթացքում տեղի ունեցան մի շարք դեպքեր, որոնք էլ ավելի ազդեցին գործող իշխանության վարկանիշի նվազման վրա, ինչը, երևի, իշխանությունները չէին սպասում: Կոնկրետ ՍԴ որոշումից հետո իշխանություններն իրենց էլ ավելի թույլ զգացին:
Ու չնայած Նիկոլ Փաշինյանի չքմեղանալու բոլոր փորձերին, հայտարարություններին, թե «Սասնա ծռերի» հետ հանդիպումն ընդամենը նրանց ցանկությամբ է եղել, այնուամենայնիվ, այդ հանդիպումն այլ եզրակացությունների առիթ տվեց»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը՝ ընդգծելով, որ «Սասնա ծռերը» հայ հասարակության մոտ չի ընդունվում որպես դասական կուսակցություն:
«Այդ ուժն ունի իր ռազմականացված թևը և չի էլ թաքցնում, որ անհրաժեշտության դեպքում կրկին կդիմի զենքի կիրառմանը:
Բացի այդ, Հայաստանում այն եզակի ուժերից է, որն ունի բացահայտ հակառուսական կողմնորոշում: Ու հենց այնպես այդ ուժի ներկայացուցչի հետ հանդիպելն անտրամաբանական է: Կարծում եմ՝ այդ հանդիպմամբ Ն. Փաշինյանը փորձեց մեսիջներ հղել ներքաղաքական ուժերին՝ բացահայտ սպառնալով «Սասնա ծռերի» հանգամանքով:
Այն նաև արտաքին քաղաքական մեսիջ ուներ՝ ուղղված Ռուսաստանին: Հանդիպումը պատահական չէր, բայց կարծում եմ, որ երկու պարագայում էլ Ն. Փաշինյանն իր ուզածին չի հասնի: Նախ՝ քաղաքական ուժերը այդքան էլ վախվորած չեն «Սասնա ծռերի» գործոնով՝ հաշվի առնելով նաև նրանց հավաքած ձայները:
«Սասնա ծռերով» պաշտոնական Մոսկվային վախեցնելը ևս անտրամաբանական է: Պաշտոնական Մոսկվան նման պրիմիտիվ քայլերի նույնիսկ չի էլ արձագանքի:
Կրեմլը ՀՀ իշխանությունների նկատմամբ դեռ կիրառում է փափուկ ուժի և դիվանագիտական մեսիջների քաղաքականությունը:
Ընդհանուր առմամբ, երբ վարկանիշի սպառման հետ մեկտեղ գործող իշխանություններին չի հաջողվում կյանքի կոչել խոստումները, ստիպված է լինում համագործակցել այնպիսի քաղաքական ուժերի հետ, որոնք, իր կարծիքով, կարող են իրեն օգնել կարճատև շրջանում:
Բայց այդ ուժերն էլ միամիտ չեն և իրենց գինն են առաջադրում: Վերոնշյալ հանդիպումից հետո «Սասնա ծռերը» բացահայտ նշեցին այդ գինը՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ:
Ընդհանուր առմամբ, երբ քաղաքական գործիչը գալիս է իշխանության սեփական թիմով և ցույց է տալիս, որ ուժեղ է, բայց ընթացքում, սպառելով իր ներքին ռեսուրսները, փորձում է այլ քաղաքական ուժերի վրա հենվել, ապա դա իր գինն է ունենում:
Նա մեխանիկորեն թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին ուղղությունների ինչ-որ ճյուղերում պետք է հաշվի առնի նաև նրանց շահերն ու առաջնահերթությունները:
Հիմա հարցը հետևյալն է. Ն. Փաշինյանը, որն ի սկզբանե իր թիմի մեջ էր ներառել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի բազմաթիվ կողմնակիցների, ու հիմա էլ հանդիպումներ է կազմակերպում «Սասնա ծռերի» հետ, արդյո՞ք պատրաստ է ներքաղաքական և արտաքին քաղաքական ոլորտներում զիջումների գնալ:
Փաշինյանը պատրա՞ստ է հաշվի առնել «Սասնա ծռերի» ներքաղաքական ու արտաքին քաղաքական առաջնահերթությունները: Խնդիրը հենց սա է, իսկ Փաշինյանը և, ընդհանրապես, քաղաքական լիդերները պետք է հասկանան՝ շատ քաղաքական ուժերի կարծիքների հետ հաշվի նստելու դեպքում նույնքան շատ զիջումների պետք է գնան. ոչինչ անվճար չի լինում՝ ամեն ինչ իր գինն ունի»,-նշեց Համբարյանը՝ նկատելով, որ իրավիճակից բխող հետևանքները կարող են վտանգավոր լինել:
«ՀՀ-ն բարձրագույն մակարդակով հայտարարում է, որ Ռուսաստանը մեր ռազմավարական գործընկերն է, բայց զարմանալին այն է, որ երկրի ղեկավարը հանդիպում է բացահայտ հակառուսական ուժի ղեկավարի հետ:
Մյուս կողմից՝ ներքաղաքական առումով «Սասնա ծռերն» ուժային մեթոդներ կիրառելու կողմնակիցներ են, ու նրանց ներկայացուցիչների հայտարարությունները հանդիպումից հետո ցույց տվեցին, որ իրենք չեն հրաժարվում այդ մեթոդները կիրառելուց:
Ավելի լայն իմաստով՝ մենք շատ մեծ խնդիրներ ունենք, որոնք չեն սահմանափակվում ներքաղաքական ու սոցիալ-տնտեսական հարցերով: Ունենք արտաքին քաղաքական խնդիրներ, որոնք ուղղակի սպառնում են ՀՀ ֆիզիկական գոյությանը:
Ու, ցավոք, իշխանությունների ջանքերի շնորհիվ այս մեկուկես տարիների ընթացքում արտաքին քաղաքական խնդիրները 10-րդ պլան են մղված: Սեփական իշխանությունը պահելու, ինչպես նաև ներքաղաքական և շատ վտանգավոր արտաքին քաղաքական խնդիրներից հասարակության ուշադրությունը շեղելու համար նրանք բազմաթիվ կեղծ օրակարգեր են նետում դաշտ՝ շեղելով հասարակության ուշադրությունը»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ ներքաղաքական խնդիրներին զուգահեռ պետք է դիտարկել նաև արտաքին քաղաքական խնդիրները:
«ՀՀ իշխանությունները երբեք չպետք է մոռանան Հայաստանի ունեցած դիրքերն ու հնարավորությունները տարածաշրջանում: Սոցցանցերում «Հզոր Հայաստան, միասնական Հայաստան, հզոր վարչապետ» գրառումներն ընդամենը գրառում են:
Իրականում ամեն ինչ ավելի վտանգավոր ու ավելի խնդրահարույց է: Թե՛ իշխանությունները, թե՛ նրանց ընդդիմախոսները պետք է ամեն ինչ անեն, որ մեր անվտանգությունն ապահովվի:
Շատ դեպքերում չեմ ուզում բացել փակագծերը, բայց հակառուսական հռետորաբանությունը, որոշ քաղաքական ուժերի վայ հայրենասիրական կոչերը կատաստրոֆիկ հետևանքներ կարող են ունենալ մեր պետության և պետականության համար:
Այդ հռետորաբանությունը կրողներին խորհուրդ կտամ հիշել 1918-1921 թթ. տեղի ունեցած իրադարձությունները: Բացի այդ, մենք տեսանք, թե հակառուսական հռետորաբանությունն ինչի հանգեցրեց Մոլդովայում, Ուկրաինայում ու Վրաստանում: Յուրաքանչյուրն իր գինը վճարել է:
Բոլորս շատ լավ գիտենք, թե Հայաստանում հակառուսական ֆոնի արդյունքներն ինչ գին կարժենան մեզ համար, իսկ մենք պատրա՞ստ ենք այդ գինը վճարել:
Արդյո՞ք ի վիճակի ենք այդ գինը վճարելուց հետո գոյատևել այս տարածաշրջանում»,- ասաց նա՝ շեշտելով, որ ի տարբերություն Վրաստանի, Ուկրաինայի, ՀՀ-ն չունի ելք դեպի ծով, ինչպես նաև այնպիսի հովանավոր երկրներ, որոնք ունեն նշված երկրները:
«Միևնույն ժամանակ, մենք տեսանք, որ այդ հռետորաբանությունը ծավալողները, վերոնշյալ իրադարձություններում ներգրավված արևմտյան ուժերը չներքաշվեցին Ռուսաստանի հետ կոնկրետ ռազմական գործողությունների մեջ»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում