«Կա՛մ անմեղսունակություն, կա՛մ նպատակադրված քաղաքականություն». ո՞րն է արժեզրկման միտումը. «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Տարածաշրջանային խնդիրները, ներքին ու արտաքին քաղաքականությունը, ըստ «Պոլիտէկոնոմիկա» հետազոտական ինստիտուտի քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանի, միմյանց հետ փոխկապակցված պետք է դիտարկել:
Սկսելով ներքին դաշտից ու անդրադառնալով արդեն պարբերական բնույթ ստացած որոշակի գնահատականներին, որոնք արժեհամակարգային առումով շատ հարցեր են առաջացնում, մեր զրուցակիցը նկատեց.
«Իրականում հետաքրքիր իրավիճակ է այն առումով, որ իշխանության ներկայացուցիչները կամ իշխանության մոտ գտնվող շրջանակները շատ դեպքերում իրար հակասող հայտարարություններ են անում, որոնք վկայում են այն մասին, որ իշխանությունն ինքնին միատարր չէ:
Այնտեղ կան տարբեր ուժեր, գործիչներ, որոնք իրականությունը տարբեր կերպ են տեսնում:
Դրա հետ մեկտեղ, կա հստակ միտում՝ արժեզրկել թե՛ պատերազմը, թե՛ պատերազմում տարած հաղթանակը: Կա նաև ինչ-որ կեղծ խաղաղասիրական քարոզ իրականացնելու միտում:
Այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր սթափ, ադեկվատ մարդ կարող է տեսնել, թե ինչ տարածաշրջանում ենք ապրում, ինչ հարևաններ ունենք, և իրենք ինչ նպատակներ են իրենց առջև դնում»,-«Փաստի» հետ զրույցում շեշտեց քաղաքագետը:
Նա ընդգծեց՝ պետք է գիտակցել, որ Սիրիայի հյուսիսում այս օրերին տեղի ունեցողն անմիջական կապ ունի մեզ հետ:
«Քրդերն իրենց ոչ ադեկվատ քաղաքականության պատճառով վանեցին հնարավոր համակիրներին ու համախոհներին և «խաղադրույքը» դրեցին միայն ամերիկացիների վրա:
Իրենցից վանեցին թե՛ Ասադի ռեժիմին, թե՛ Ռուսաստանին, որոնք կոչ էին անում ինչոր համագործակցության եզրեր գտնել:
Այս ամենի հետևանքը եղավ այն, որ իրենք փաստացի հայտնվեցին ԱՄՆ-ի կողմից «քցված» լինելու իրավիճակում, ինչի արդյունքում թուրքական զորքն անմիջապես ներխուժեց Սիրիայի հյուսիսային տարածք, և այսօր արդեն այնտեղ լուրջ սպանդ է իրականացվում:
Մեծ հաշվով, մենք մի տարածաշրջանում ենք, որտեղ ինչ-որ խաղաղասիրական տերմիններով խոսելը ոչ միայն սխալ է, այլև քաղաքական ինքնասպանություն է:
Երբ այս պարագայում ասվում է պատերազմի դաշտում հերոսներ չփնտրեք, թե Վիտալի Բալասանյանը պատերամզի դաշտ է գնում սեփական PR-ի համար, կա՛մ անմեղսունակություն է, կա՛մ նպատակադրված քաղաքականություն, որն ուղղված է Հայաստանի ազգային պետական շահերի դեմ:
Նման տեսակետ ունեցող մարդկանցով պետք է զբաղվեն մեր համապատասխան ծառայությունները, որովհետև իրենց ասածների մեջ լուրջ սպառնալիք կա:
Այդուհանդերձ, մեր հասարակությունը ևս սրան պետք է արձագանքի. ցավալի է, որ նման հայտարարություններ լսում ենք նաև իշխանության ներկայացուցիչների կողմից, որոնք ինչ-ինչ սեփական, ինչ-ինչ ներքին խնդիրներ կարգավորելու ճանապարհին, փաստորեն, պատրաստ են նաև պետության և մեր գոյության դեմ ուղղված հայտարարություններ անել»,-ասաց Բ. Մաթևոսյանը:
Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ իշխանությունն է ձևավորում այն մթնոլորտը, որը կա նաև սոցցանցերում: Նրա խոսքով, մարդիկ զգում են այդ մթնոլորտը, մտածում, որ մինչ այս տեղի ունեցած որոշ անթույլատրելի գործողությունները ճիշտ են.
«Եվ երբ կա նման մթնոլորտ, ու իշխանությունը ոչինչ չի անում այն առողջացնելու համար, այդ պատճառով ի հայտ են գալիս երևույթներ, երբ հայհոյում են հերոսներին, խոչընդոտում են լրատվամիջոցների գործունեությունը: Իսկ իշխանությունն ունի այն ամբողջ ռեսուրսն ու հնարավորությունները, որոնց միջոցով կարող է թե՛ հասարակական, թե՛ քաղաքական դիսկուրսն ու բանավեճը տեղափոխել ավելի առողջ հարթություն: Եթե փոփոխություն չի լինում, և վիճակն ավելի է խորանում, ուրեմն, պատասխանատուներին պետք է փնտրել իշխանության վերին էշելոններում»:
Բենիամին Մաթևոսյանը շեշտեց՝ 21-րդ դարում շատ դժվար է ներքին քաղաքականությունը տարանջատել արտաքինից:
«Եվ այդ իմաստով պետք է հստակ հասկանալ, որ ներքին դաշտում ցանկացած լարվածություն ու խժդժություն կարող է անմիջական ազդեցություն ունենալ թե՛ մեր արտաքին քաղաքականության ոլորտի, թե՛ անմիջապես մեր անվտանգության համակարգի վրա:
Սա պետք է հասկանալ՝ հաշվի առնելով հատկապես մեր տարածաշրջանի առանձնահատկությունը:
Ես զրույցի սկզբում նշեցի, որ իշխանության մեջ կան տարբեր շերտեր, որոնք տարբեր կերպ են ընկալում իրականությունը: Այդ առումով կարելի է ընդգծել Սասուն Միքայելյանի՝ օրերս արված սթափության կոչը: Այն ներքաղաքական դաշտում եզակի դրական երևույթներից է:
Այսինքն, կա գիտակցում, որ ունենք լուրջ խնդիր, և մեր ներքին խնդիրներն առաջին հերթին ազդելու են մեր անվտանգության վրա»,-նշեց քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ պատմության մեջ կան հստակ դեպքեր, որոնցից պետք է դասեր քաղել:
«Ցավոք, եզակի են կանգ առնելու կոչերը, և չեմ տեսնում նաև քաղաքական գործընթաց, որը չի սահմանափակվի միայն կոչերով կամ կսթափեցի իշխանություններին:
Այսօրվա իշխանությունը թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին քաղաքականության ուղղություններում առաջ է շարժվում կեղծ օրակարգերով:
Նիկոլ Փաշինյանը մի շարք դրական փոփոխություններ անելու աննախադեպ աջակցություն ու փայլուն հնարավորություն էր ստացել անցած տարվա ապրիլ-մայիս ամիսներին:
Ընդհանրապես, քաղաքագիտական կանոն կա, որ մեծ լեգիտիմություն ունեցող իշխանությունները, ստանձնելով երկրի ղեկավարման ղեկը, այդ մեծ լեգիտիմությունն օգտագործում են երկրում փոփոխություններ իրականացնելու համար:
Երբ կան ակնհայտ խնդիրներ տարբեր ոլորտներում, նման դեպքերում մեծ լեգիտիմություն ունեցող իշխանությունը, ստանձնելով երկրի ղեկը, փորձում է այդ խնդիրները կարգավորել թեկուզև ոչ այդքան պոպուլ յար որոշումներով:
Մեր իշխանությունները գնացին ոչ թե ցավոտ, բայց անհրաժեշտ ռեֆորմներ իրականացնելու, այլ անցյալի հետ իրենց անձնական հաշիվները մաքրելու ճանապարհով: Այստեղ ամենահետաքրքիրն այն է, որ դասեր չեն քաղում հարևանների պատմություններից, վերջին շրջանի քաղաքական իրադարձություններից:
Այսօր մեր քաղաքական օրակարգի թիվ մեկ խնդիրը, ցավոք, շարունակում են մնալ Մարտի 1-ի գործն ու այդ գործի շրջանակում տեղի ունեցող զարգացումները:
Իշխանությունը փորձում է իր ձեռքի տակ եղած բոլոր ռեսուրսներն օգտագործել՝ ապացուցելու, որ այսօրվա ղեկավարը և նրա քաղաքական գործընկերները՝ ի դեմս ՀԱԿ-ի և նրա առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, բացարձակապես որևէ մեղք չունեն Մարտի 1-ի դեպքերի առումով, և սպանությունների պատասխանատուները նախկին իշխանություններն են:
Մեկ օրինակ եմ ուզում բերել. իշխանության գալուց հետո նույն ճանապարհով գնաց նաև Ուկրաինայի նախկին նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն, որը փորձում էր Մայդանում տեղի ունեցած սպանությունների պատասխանատվությունը բարդել Վ. Յանուկովիչի վրա:
Հիշեցնեմ՝ անգամ Եվրոպական դատարանի վերջնական որոշմամբ ոչ մի իրական ապացույց չի ներկայացվել, որ նախկին իշխանություններն են այդ գործողությունները կատարել»,-ասաց մեր զրուցակիցը:
Նա շեշտեց, որ այս ճանապարհով գնալը ճիշտ չէ. «Մեր իշխանությունները շատ կենցաղային պատկերացումներ ունեն, և երբեմն փորձում են իշխանությունը զուտ անձնական շահերի համար օգտագործել, ինչի ճանապարհին անհեթեթ քայլեր են անում:
Այդուհանդերձ, այդ ամենի հետևանքով տուժելու է մեր պետությունը: Այս վտանգը կլինի այնքան ժամանակ, քանի դեռ իշխանությունները շարունակում են առաջնորդվել կեղծ օրակարգերով»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
