«Այս մարդկանց գիտակցության մեջ ժողովուրդը կրկին չկա». «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Մեր քաղաքական մշակույթում չի ձևավորվել հաշվետվողականության ինստիտուտը: Հիմա շատ է խոսվում ժողովրդավարության մասին:
Բայց այս առումով հարկ է ընդգծել, որ ժողովրդավարությունն ունի իր առաջնային պահանջը, այն է՝ քաղաքական իշխանությունը պետք է հաշվետու լինի սեփական ժողովրդին:
Ակնհայտ համարելով իշխանության ներսում առկա խնդիրները՝ քաղաքագետ Հայկ Սուքիասյանը մասնավորապես հաշվետվողականության բացակայությամբ է պայմանավորում այն խնդիրները, անպատասխան թողնված հարցերը, որոնք այս կամ այն պաշտոնյայի հրաժարականից հետո են առաջանում:
«Ցանկացած պաշտոնյայի նշանակման, ազատման կամ հրաժարականի դեպքում հստակ բացատրություններ պետք է լինեն:
Այդ ինստիտուտը չկա մեզ մոտ, փոխարենը կան սոփեստություններ, փոխարենը կոնֆլիկտային միջավայր է ստեղծվում՝ առանց երևույթի բացահայտման»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ այս իրավիճակը հասարակության մեջ անկայունության մթնոլորտ է առաջացնում:
«Եթե մեր պաշտոնյաները շարունակեն սոփեստությամբ զբաղվել, ձևական ճշմարտություններով ինչ-որ բաներ հասկացնել ժողովրդին, ավելի լավ է ընդհանրապես չխոսեն:
Հայաստանում պետք է ձևավորվի նորմալ դեմոկրատական քաղաքական մշակույթ, որն ունի հաշվետվողականության ինստիտուտ:
Իշխանությունը պետք է հասկանա, որ ժողովրդավարությունը միայն արդար ընտրությունը չէ, այլ առաջին հերթին հաշվետվողականությունն է սեփական ժողովրդի նկատմամբ:
Բայց քանի դեռ կա սոփեստությունը, այդ խնդիրները միշտ են լինելու՝ իրենց ազդեցությունը թողնելով նաև հասարակության վրա»,-ասաց քաղաքագետը՝ առանձնացնելով նաև իշխանություն-հասարակություն կապի բացակայության խնդիրը:
«Իհարկե, ժողովուրդը հեղափոխություն է արել, շատ բաներ փոխվել են, բայց քաղաքական հակամշակույթին բնորոշ տարրեր դեռևս պահպանվել են:
Ցանկացած քաղաքական ուժ իշխանության գալուց հետո ժողովրդից կտրվելու հակում ունի:
Բայց եթե իրենց գիտակցության մեջ ժողովուրդը մնա, իրենք հաշվետու կլինեն ժողովրդին: Տպավորություն է, սակայն, որ այս մարդկանց գիտակցության մեջ ժողովուրդը կրկին չկա:
Հասան իշխանության՝ հիմա էլ սկսել են որևէ գործողության բացատրությունը չտալ: Եթե հաշվետվողականության ինստիտուտը ձևավորվի, ի հայտ գա հասարակություն-իշխանություն կապը, ամեն ինչ իր տեղը կգա:
Մեզ մոտ այս պահին կարծես միակողմանի դիսկուրս է. իշխանությունն ինչ-որ բան է տալիս, բայց հասարակության հետ կոնստրուկտիվ դիսկուրսի մեջ իշխանությունը չի մտնում»,հավելեց մեր զրուցակիցը՝ նկատելով, որ իրականում սա դժվար լուծելի խնդիր է, բայց նույն հաշվետվողականության ինստիտուտի ներդրման դեպքում հնարավոր է, որ իշխանության մոտ պատասխանատվություն առաջանա:
«Իշխանությունը պետք է բաց լինի հասարակության համար, բայց երբ ներսից փակվել գիտի, հետևապես ո՞ւմ առաջ պետք է պատասխանատու լինի»,-շեշտեց նա:
Շարունակելով խոսել պատասխանատվության ինստիտուտի խնդրի մասին՝ քաղաքագետը նկատեց.
«Ընդհանրապես արժանավոր, մերիտոկրատական էլիտա ստեղծելն ամենադժվար բանն է: Իշխանության մեծ հատվածը ոչ թե իշխանության է եկել արժանիքների, այլ Փաշինյանի կամ հեղափոխության քողի տակ:
Այս պահին այդ հատվածը այդ նույն քողի տակ էլ թաքնված է: Մյուս կողմից՝ սա օբյեկտիվ վիճակ է, նման խնդիրներ բոլոր հասարակարգերում են լինում»,-նշեց Հ. Սուքիասյանը՝ հույս հայտնելով, որ հաջորդ ընտրություններին միգուցե այլ իրավիճակ տեսնենք:
Ավելի լայն համատեքստում դիտարկելով ներքաղաքական ու հասարակական դաշտը՝ նա շեշտեց, որ այս պահին լճացման վիճակում ենք:
«Իշխանությունը ձևավորվել է հեղափոխության միջոցով, բայց հիմա կայուն անկայունության փուլ է:
Մեր ժողովուրդը նորից խրվել է խնդիրների մեջ:
Տպավորություն էր, թե հեղափոխություն է եղել, և հեղափոխական իշխանությունը հեղափոխական ճանապարհով փոփոխություններ պետք է աներ, բայց այդպես չեղավ…
Ժողովուրդը, որը պետք է գնար տուն, զբաղվեր աշխատանքով, էլի փողոցից տուն չի գնում, իսկ պետությունը կայունություն չի ստանում:
Ստանդարտ անկայուն վիճակի մեջ ենք, բայց որպեսզի պետությունը նաև տնտեսական զարգացում ունենա, կայունություն է պետք, իսկ կայունության բացակայության դեպքում զարգացման մասին խոսելը դժվար է»,-ընդգծեց քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ իշխանությունը պետությունը պետք է արագ կարգի բերի և խնդիրներին արագ լուծումներ տա:
«Բայց իշխանությունն ընտրել է ճանապարհ, որը հոգեմաշ է: Առանց կայունության իշխանությունը չի կարող որոշել, թե, օրինակ՝ ի՞նչ քաղաքական համակարգ, ի՞նչ տնտեսություն է պետք»,-եզրափակեց Հ. Սուքիասյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
