Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ


Ինչ-ինչ նպատակներով շրջանառության մեջ դրված միֆերը չեն կարող երկար կյանք ունենալ. «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ժամանակակից տեխնոլոգիական զարգացումների պարագայում, երբ մարդկանց կյանքում սկսել են մեծ դերակատարություն ստանձնել տեղեկատվական հոսքերը և սոցցանցերը, հասարակական կարծիքի վրա ազդելու հսկայական դաշտ է բացվել։ 

Եվ կիրառություն են ստանում հասարակական լայն շերտերի գիտակցության վրա ազդելու առավել նուրբ հնարքներ, որոնցից ամենակարևորը մանիպուլյացիան է, որը կիրառվում է հասարակական կենսագործունեության գրեթե բոլոր ոլորտներում: 

Մանիպուլյացիան վարքը կառավարելու հնարք է մարդու գիտակցության և հոգեկան աշխարհի վրա նպատակաուղղված ազդեցություն գործելու միջոցով։ 

Իսկ մանիպուլյացիոն մեթոդները ամենից հաճախ կիրառվում են քաղաքականության ասպարեզում, երբ հասարակությանը հայտնի որևէ գործչի վարկանիշին անդառնալի հարված հասցնելու համար նրա անվան շուրջ հյուսվում են միֆեր, սակայն գլխավորը ոչ թե միֆ ստեղծելն է, այլ այն աննկատ ներմուծելը մարդկանց գիտակցության մեջ, որպեսզի նրանք չգիտակցեն, որ տեղի է ունենում մանիպուլյացիա: 

Այնպես չէ, որ տեղեկատվական մանիպուլ յացիաները նորույթ են, սակայն վերջին տարիներին դրանք առավել նոր ձևեր ու ընդգրկունություն են ստանում: 

Պատահական չէ, որ տարիներ շարունակ ներկայիս իշխանության ներկայացուցիչները ընդդիմադիր եղած ժամանակ հասարակական գիտակցության մեջ ներմուծել են միֆեր, որոնց զգալի մասը հեռու է եղել իրականությունից: 

Բայց, վերջին հաշվով, կարևոր չէ, թե շրջանառության մեջ դրված միֆը կամ առասպելը որքանով է հեռու իրականությունից, այլ կարևոր է այն պարբերաբար շրջանառության մեջ դնելը, որպեսզի որոշ ժամանակ հետո հանրության մոտ կասկածներ չառաջանան, և այդ առասպելին մարդիկ վերաբերվեն որպես տեղի ունեցած իրողության։ 

Իսկ մարդկանց կարծիքների վրա ազդելը հնարավորություն է տալիս հետագայում նաև կանոնակարգել և հսկել նրանց գործունեությունը: 

Հասկանալի է, որ քաղաքական միֆերի ստեղծումը ծառայեցվում է որոշակի քաղաքական շրջանակների շահերին, և դրան պետք է շատ լուրջ վերաբերվել, մանավանդ ներկայիս պայմաններում, երբ սոցցանցերի միջոցով տեղեկատվությունը կարճ ժամանակամիջոցում կարող է մեծ տարածում գտնել։ 

Այսպիսի միֆերի միջոցով հասարակության գիտակցության վրա ազդելու պրակտիկան լայնորեն կիրառվում է արտասահմանում։ 

Հեռու չգնալու համար բերենք Ուկրաինայի օրինակը, երբ մի քանի տարի առաջ Մայդանի օրերին առասպելներ էին տարածվում այն ժամանակվա նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչի առասպելական հարստության և դղյակների մասին։ 

Դրանով մարդկանց ավելի էին գրգռում Յանուկովիչի դեմ, սակայն տարիներ հետո պարզվում է, որ այդ տեղեկությունների շրջանառումն ընդամենն օգտագործվել է քաղաքական նպատակներով և իրականությանը չի համապատասխանում։ 

Եվրոպական դատարանը որոշում կայացրեց վերացնել պատժամիջոցներն Ուկրաինայի նախկին նախագահի նկատմամբ, իսկ նրա հաշվին այդպես էլ գաղտնի գումարային հաշիվներ չհայտնաբերվեցին: 

Հայաստանում տարիների ընթացքում ևս հյուսվել են միֆեր այս կամ այն գործչի վերաբերյալ։ 

Եվ քանի որ հասարակությունը գտնվում է սոցիալ-տնտեսական, մեղմ ասած, ոչ այնքան բարվոք պայմաններում, շատ հաճախ առանց որևէ հիմնավորման շրջանառության մեջ են դրվում կեղծ կամ պարզապես ուռճացված տեղեկություններ՝ նպատակ հետապնդելով նրա հանրային ռեյտինգը ինչքան հնարավոր է ցած գլորել։ 

Սակայն ոչ ճիշտ տեղեկությունների վրա հիմնված միֆերը չեն կարող երկար կյանք ունենալ, քանի որ դրանք կարող են ուղղակի չդիմանալ փաստերի ճնշմանը։ 

Օրինակ՝ օրերս հանրության դատին ներկայացվեց ֆիլմ-հետաքննություն Ռոբերտ Քոչարյանի և իր ընտանիքի ունեցած 4 միլիարդ դոլար կարողության առասպելի մասին: Տարբեր մասնագետներն ու փորձագետները մանրամասնորեն ցույց էին տալիս, թե հանրային կարծիքը մանիպուլացնելու նպատակով ինչպես են կեղծ տեղեկություններ շրջանառության մեջ դրվել, թե իբր երկրորդ նախագահը 4 միլիարդ գումար ունի։ 

Այլ հարց է, որ նման գումարի մասին բարձրաձայնողների գերակշիռ մասը նույնիսկ պատկերացում չունի նման թվի մասին, էլ չենք խոսում նման կարողություն ունենալու հավանականության մասին: 

Հարցն այն է, որ խնդիրը միայն քաղաքական միֆերը բացահայտելով չի փակվում, երկար ժամանակ է պետք, որպեսզի մարդիկ շրջանառվող ամեն մի տեղեկատվություն հալած յուղի տեղ չընդունեն, անհրաժեշտ կասկածամտություն դրսևորեն և փորձեն հասկանալ՝ արդոք տեղեկատվությունը հիմնված է փաստերի վրա, թե ոչ։

 Ավելին, արդյոք նման բան ընդհանրապես հնարավոր է, թե ոչ:  

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»«Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունըՄալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Դուք կանաչ լույս վառեցիք Արցախի հայաթափման համար. ՇարմազանովՔուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում Արդարի դար չէ, ՈՒժեղի դար է Ընկերությունը կարևորում է նման ճանաչողական այցերը՝ ծանոթացնելու հանրությանը երկրի տնտեսության հենասյուն հանդիսացող որոլտին, ներկայացնելու իրական խնդիրներն ու ձեռքբերումներըԱռաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Տիգրան Ավինյանի շնորհավորանքը՝ Թատրոնի համաշխարհային օրվա առթիվ