Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ» «Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ» «Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ» Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ» «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ» Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ» Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»


«Նման օրենք­նե­րը կա­րող են հան­ցա­վոր նա­խա­դեպ հան­դի­սա­նալ».ՀՀ իրա­վա­կան հա­մա­կար­գի խա­թար­ման վտան­գը

Հարցազրույց

Սահմանադրական դատարանի դատավորների վաղ կենսաթոշակային համակարգի ներդրման օրինագիծն ամբողջությամբ ընդունվելուց հետո ՍԴ-ի շուրջ առկա ինտրիգները դեռ շարունակություն են ստանում։ Օրենքն արդեն ուժի մեջ է մտնել, և եթե երկամսյա ժամկետում ՍԴ դատավորները հրաժարական տան, մինչև իրենց պաշտոնավարման ժամկետի լրանալը իրենց աշխատավարձի չափով կենսաթոշակ կստանան։ 

ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի սահմանադրական իրավունքի ամբիոնի վարիչ Վարդան Այվազյանի հետ խոսել ենք վերոնշյալ օրենքի, դրա հետևանքների մասին, անդրադարձել նաև սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի ստեղծման գործընթացին, Սահմանադրության փոփոխության անհրաժեշտությանը։ 

Անդրադառնալով օրենքին՝ «Փաստի» հետ զրույցում Վ. Այվազյանը նախ շեշտեց. «Փոփոխությունը, որն արդեն օրենքի ուժ է ստացել, իր բնույթով անտրամաբանական ու հակասահմանադրական է։ Սահմանադրական դատարանի դատավորներին վաղաժամ կենսաթոշակի ուղարկելը լուծում չէ։ 

Այո, կան տեսակետներ, որ դա վտանգ է դատական համակարգի խաթարման տեսանկյունից։ Ես ավելին կասեմ. սա վտանգ է ոչ թե դատական համակարգի, այլ ընդհանրապես Հայաստանի Հանրապետության իրավական համակարգի խաթարման տեսանկյունից, որովհետև երբ նման անտրամաբանական, անգամ անբարոյական օրինագծեր են ընդունվում ու ստանում են օրենքի ուժ, դրանք հետագայում կարող են հանցավոր նախադեպ հանդիսանալ՝ նման նոր ու անտրամաբանական օրենքների ընդունման համատեքստում։

 Ինչո՞ւ, որովհետև եթե իշխանություն ես, չի նշանակում, որ ցանկացած երևույթի և սեփական ցանկությունների բավարարման համար կարող ես ցանկացած օրենք ընդունել։ Սահմանադրության 3-րդ հոդվածը հստակ ամրագրում է, որ հանրային իշխանությունները սահմանափակված են մարդու իրավունքներով ու ազատություններով՝ որպես անմիջականորեն գործող իրավունք։ 

Սա Սահմանադրության մեջ ամրագրված իրավունքի գերակայության սկզբունքն է։ Այն կոչված է թույլ չտալ իշխանություններին, որ օրինաստեղծ ոլորտը դարձնեն ազատ թեմայով գրվող շարադրություն»։ 

Խոսելով այն վերապահումների մասին, որոնք մինչ այս արվել էին միջազգային հանրության, մասնավորապես Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից, մեր զրուցակիցն այլ տեսանկյունից մոտեցավ հանգամանքին։ 

«Նախ՝ եթե իշխանության լինեի, ինձ համար հիմքը ոչ թե Վենետիկի հանձնաժողովի վերապահումները, այլ բացառապես տրամաբանությունն էր լինելու։ Ինչպես շեշտեցի՝ ի սկզբանե նման փոփոխությունը անբարոյական, հակասահմանադրական ու անտրամաբանական էր։ 

Նման երեք հատկանիշներով բնութագրվող օրենքի վերաբերյալ ցանկացած վերապահում անելը նշանակում է մասնակից դառնալ նշված երեք հատկանիշներով բնութագրվող շքերթին։ Առհասարակ, պետք չէ հալած յուղի պես ընդունել Վենետիկի հանձնաժողովի ամեն մի տեսակետն ու կարծիքը։ 

Այդպիսով մենք, կներեք, մեզ անգրագետ երեխաների տեղ ենք դնում՝ սպասելով, թե ինչ-որ մեծեր երբ մեզ խորհուրդ կտան, որպեսզի դրանցով առաջ շարժվենք»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը՝ կարևորելով մեր իրական տեղը, դերն ու առաքելությունը ինքնուրույն գիտակցելու և հասկանալու անհրաժեշտությունը։ 

Առհասարակ իրավական ոլորտում առողջացում և դրական արդյունքներ արձանագրելու տեսանկյունից Վարդան Այվազյանը խելամիտ ճանապարհի իր պատկերացումն ունի։ 

«Խելամիտ ճանապարհը համալիր գործընթացների ամբողջությունն է՝ սկսած սահմանադրական փոփոխություններից, վերջացրած օպերացիոն գործընթացներով, որոնք կտեղավորվեն տրամաբանության, իրավունքի գերակայության, սահմանադրականության և բարոյականության տիրույթում։ 

Մնացած բոլոր գործողությունները արդեն չի կարելի խելամիտ անվանել»,-ասաց նա։ Մասնագետը վերոնշյալ ճանապարհով առաջնորդվելու իշխանության նախաձեռնողականության ու ցանկության վերաբերյալ դատողություններ անել չցանկացավ, բայց, այդուհանդերձ, շեշտեց. 

«Դիցուք՝ ցանկությունն ու նախաձեռնողությունը շատ մեծ է, բայց դրա փաստացի ունակությունը՝ զրո»։

Ինչ վերաբերում է սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի ստեղծման գործընթացին և Սահմանադրության փոփոխության անհրաժեշտությանը, Վարդան Այվազյանը նշեց. 

«Սահմանադրական փոփոխությունների հրամայական այսօր կա, ըստ որի՝ Սահմանադրություն պետք է փոխվի՝ ընդհուպ մինչև միանգամայն նոր Սահմանադրություն գրվի»։ 

Այնուամենայնիվ, սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողովի ձևավորման գործընթացի մասով Վարդան Այվազյանը վերապահումներ ունի։ 

«Եթե հանձնաժողովի ձևավորման գործընթացին նայենք ոչ մասնագիտական աչքերով, առաջին հայացքից բավականին ժողովրդավարական, բավականին բարի նպատակներ հետապնդող գործընթաց է։ 

Իրականում, սակայն, սա քողարկված գործընթաց է, ըստ որի, նախորդ իշխանությունների հանցավոր նախադեպով փոփոխվող սահմանադրությունները միտված լինեն ոչ թե պետականության որակական զարգացմանը, այլ բարձրացնեն գործող իշխանությունների հարմարավետությունը։ Մանրամասնեմ. 

ի պաշտոնե մոտ 15 անդամ պետք է լինի հանձնաժողովում։ 

Այս առումով ես որևէ առարկություն չունեմ։ 

Բայց հանձնաժողովում լինելու են նաև մեկական ներկայացուցիչներ ԱԺ խմբակցություններից, իսկ հասարակական կազմակերպությունների երկու ներկայացուցիչներն ու վեց իրավաբան գիտնականները պետք է մրցութային հիմունքներով ներգրավվեն այդ հանձնաժողովի կազմում։ Մրցույթը անցկացվում և որոշում է կայացվում արդարադատության նախարարության մակարդակով։ 

Հանձնաժողովի ձևավորման գործընթացը այս առումով իջեցվել է շրիշակից ցածր մակարդակի։ Ինչո՞ւ եմ այդպես կարծում։ Տեսեք՝ ընդհանրապես իշխանությունների երեք թևեր ունենք՝ օրենսդիր, գործադիր, դատական և դրանցից դուրս գտնվող ՀՀ նախագահի ինստիտուտ։ 

Բոլոր դեպքերում այդ հանձնաժողովի ձևավորման գործընթացը պետք է լինի ՀՀ նախագահի մակարդակով, որովհետև ՀՀ նախագահի թիվ մեկ առաքելությունը և իմաստը ի պաշտոնե Սահմանադրության երաշխավորը լինելն է։ 

Այլ է խնդիրը, որ 2015 թվականին մեր իրականության մեջ այդ ամենը փոշիացրեցին, նենգափոխեցին ու խեղաթյուրեցին։ Այնուամենայնիվ, նախագահի ինստիտուտը հենց այդ առաքելությամբ է իմաստավորվում։ 

Եթե վերցնենք ՀԿ-ների երկու ներկայացուցիչների, 6 իրավաբան գիտնականների՝ մրցութային հիմունքներով ներգրավելու հանգամանքը, ապա սա միայն բավարար է, որ արդարադատության նախարարությունը ընտրի հենց այն կամակատարներին, որոնք, լինելով հանձնաժողովի անդամներ, պատրաստ են ստորագրել ցանկացած անհեթեթ Սահմանադրության տեքստի տակ և ինքնահաստատվել որպես Սահմանադրության համահեղինակներ։ Էլ չեմ ասում չինովնիկների մասին։ 

Սա մանկապարտեզի մակարդակի անլուրջ դրսևորում է, ու նման կերպ մշակվող Սահմանադրությունը իր արդյունավետության, որակականության և հաջողության առումով արդեն իսկ դատապարտված է ձախողման։ Որևէ արժանապատվություն ունեցող մարդ, էլ չեմ ասում մասնագետ, իրեն թույլ չի տա մասնակցել այդ մրցույթին»,ասաց մեր զրուցակիցը։ 

Նրա խոսքով, եթե իրականում Սահմանադրությունը բարեփոխելու ցանկություն կա, Հայաստանի նման փոքր երկրում դժվար չէ ճանաչել ռեալ մասնագետներին։ 

«ՀՀ նախագահը կամ վարչապետը պետք է ճանաչեն, ընտրեն նրանց, ստանան նրանց համաձայնությունը և հետամուտ լինեն երկրի իրավական համակարգի կատարելագործմանը։ 

Կարծում եմ՝ մանկապարտեզի մակարդակով նման ընթացակարգը, դրանից բխող գործընթացն ի վերուստ միտված է գործող իշխանության հարմարավետության բարձրացմանը։ Սա է ամբողջ խնդիրը»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը։

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ»«Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ»«Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»«Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիությունԳրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Կիևը մտադիր չէ երկարաձգել Ռուսաստանի հետ գազի տարանցման պայմանագիրԵՄ խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցությունն ու հայ-ադրբեջանական կարգավորումը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Անցած 3 օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 32 ՃՏՊ. 1 մարդ զոհվել է, 50-ը՝ վիրավորվելՆԳՆ-ն զգուշացնում է չանհանգստանալ Ջուր չի լինի Գրեթե հինգ ամսվա ընթացքում Հայաստանը լքել և չի վերադարձել ավելի քան 7,800 արցախցի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը կրկին փակ է բեռնատարների համարՀաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե ՀովհաննիսյանՊահանջում ենք գործող իշխանություններից վերջ դնել մեր հայրենիքի տարածքների միակողմանի հանձմանը․ Ավետիք Չալաբյան Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի թշնամին է եւ վերջ. Էդուարդ ՇարմազանովԱրշակ Կարապետյանի նոր բացահայտումներն ու վարչապետի անհեթեթ հատարարություններին արձագանքըՈսկեպար-Բաղանիս հատվածում որոշվում է մեր երկրի ճակատագիրը․ Ավետիք Չալաբյան Թշնամուն զիջելու տարածք չունե՛նք. «Հայաքվեն» Բաղանիս գյուղում է. ՈւՂԻՂ Շուտով Ցեղասպանության հիշատակումը հավասարազոր է լինելու Ստամբուլում ամեն ապրիլի 24-ին «համատեղ ցավի» հիշատակման լոկալ արարողության. Դավիթ Սարգսյան Լատվացիները 700 մլն եվրո կներդնեն Լատվիայի արևային էներգիայի պարկերումԹուրքիան չի հրաժարվելու «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջներից Տիգրան Ավինյանը հետևել է Շենգավիթ վարչական շրջանում իրականացվող բարեկարգման աշխատանքներինՍպասվում են տեղումներ և մառախուղ, լեռնային գոտիներում՝ թաց ձյան տեսքով. Եղանակը Հայաստանում Կենդանակերպի այս նշանների ներկայացուցիչների բախտը կբերի սիրո մեջ Չենք ճանաչում ՌԴ կողմից Ղրիմի բռնակցումը․ Թուրքիայի ԱԳՆ ՌԴ նախագահական ընտրություններում ՀԱՊԿ ԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում ՀՀ ներկայացուցիչներ չկանԱլիևը Նիկոլի գլխին «պայթեցրեց» Դուշամբեի վերելակում հողերը հանձնելու պայմանավորվածությունը․ Համբարյան