Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Նպատակ ունեն ուշադրությունը շեղել նման բաների վրա. «Փաստ» Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ» «Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ» «Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ» Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ» «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ» Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»


«Տնտեսական աճի մեջ մենք լուրջ որակական փոփոխություններ չենք տեսնում. առկա է իներցիա»․ «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տնտեսական աճի համատեքստում պետք է սահմանազատել մի քանի գործոններ, որոնցից են նաև բարեկեցության աճը, տնտեսական աճի ներառականությունը, կենսամակարդակի աճը։ Այս մասին հիշեցնում է տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը, որի հետ զրուցել ենք նախորդ տարի արձանագրված աճի առարկայական նշանակության մասին։ 

«Մեր պայմաններում տնտեսական աճի պոտենցիալը շատ մեծ է, եթե նկատի ունենանք այն նոր հնարավորությունները, որոնք բացվել էին, այսպես կոչված, թավշյա հեղափոխության արդյունքում։ Խոսքը շուկաների ազատականացման, գնային ստատուս քվոյի փոփոխության, տնտեսության ստվերազերծման ու կոռումպազերծման մասին է։ 

Մասնավորապես, նաև այն ռեսուրսների, որոնք տասնամյակներ շարունակ կլանել են կոռուպցիոն համակարգը, և տնտեսությանը հիմնականում միակողմանի ուղղվածություն են տվել։ Այդ ամենի արդյունքում զարգացումները հիմնականում կապիտալ ուղղություններում են եղել. ենթակառուցվածքներ, հանքարդյունաբերություն, թանկարժեք գույքի շինարարություն, խաղաբիզնես։ 

Հատկապես վերջինն աննախադեպ ծավալներ է ունեցել և մինչ օրս էլ շարունակում է տնտեսական աճի շարժիչը լինել, բայց այդ ամենին անցած տարի գումարվեց նաև ավտոբիզնեսը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց տնտեսագետը։ 

Հաշվի առնելով 2020թ.-ից ԵԱՏՄ կանոնակարգերի ուժի մեջ մտնելու հանգամանքն ու մինչ այդ ունեցած հնարավորությունը՝ տնտեսագետը նշեց. «Սա դարձավ տնտեսական աճի հերթական մուլտիպլիկատիվ, բայց կարճաժամկետ «տոքսիկ», այսինքն՝ թունավոր գործոն, որը բումերանգի էֆեկտ կարող է ունենալ։ 

Եվ պատահական չէ, որ այս տարվա համար տնտեսական աճի կանխատեսումը շատ զուսպ ու համեստ է՝ 4,9 տոկոս։ Սա արվել է՝ հաշվի առնելով հենց նշվածից բխող հնարավոր բացասական էֆեկտը։ Ընդհանուր առմամբ, օգտագործված, դարն ապրած, իրացման առումով մեծ խնդիրներ առաջացնող ավտոմեքենաները լցվել են Հայաստան, ինչի հետևանքով շուկայում փակուղի է և լճացած վիճակ։ Այս ամենը լուրջ խնդիր է դառնալու և արդեն որպես բացասական գործոն է աշխատելու։ 

Առաջին հերթին նկատի ունեմ չվճարումների այն շղթան, ինչը կապված է գրավադրումների հետ։ Մարդիկ շատ դեպքերում, ըստ էության, շատ բարձր տոկոսներով անշարժ գույք են գրավ դրել, որովհետև կար խուճապային պահանջարկ այն ֆինանսական միջոցների նկատմամբ, որոնք պետք է ուղղվեին հերթական պարտիայի ներկրմանը»։

 Ատոմ Մարգարյանը շեշտեց, որ այս գործոնի ազդեցության տեսանկյունից այս պահի դրությամբ կանխատեսումները բացասական են. «Երկրորդ բացասական գործոնը կապված է հանքարդյունաբերության ոլորտի զարգացումների հետ։ 

Իհարկե, խոշոր ծրագրերի մի մասը բավականին հաջող է ընթանում՝ կապված 2019թ.-ին պղնձի գների բարձր կոնյուկտուրայի հետ, բայց այս պահի դրությամբ 2020թ.-ի համար կանխատեսումները հաջող չեն, ինչը պայմանավորված է հատկապես կորոնավիրուսի տարածման հետ՝ նաև համաշխարհային տնտեսության և չինական տնտեսության ռիսկերի տեսանկյունից։ 

Որոշ պաշտոնյաներ հայտարարում են, թե Հայաստանի համար այդ ազդեցությունը չնչին կլինի, բայց իրականում Հայաստանը ևս անմասն չի կարող լինել այդ զարգացումներից»։ Հաշվի առնելով վերոնշյալ գործոնները՝ տնտեսագետը հավելեց. 

«Ընդհանուր առմամբ, տնտեսական աճի մեջ լուրջ որակական փոփոխություններ չենք տեսնում։ Ավելի շուտ առկա է իներցիա։ Թվարկված գործոններն են պայմանավորել տնտեսական ակտիվությունը։ Առհասարակ, տնտեսական ակտիվության ցուցանիշները ոչ ադեկվատ, էպիզոդիկ և մեծ ծավալի կրկնահաշվարկ պարունակող ցուցանիշներ են, որոնց վրա քաղաքականություն կառուցելը ճիշտ չէ։ 

Խոսվում էր տնտեսական աճի ներառականության մասին։ Այսինքն, հաշվի առնել ոչ միայն եկամտի ստեղծումը, այլև եկամուտների արդար բաշխումը, հաշվի առնել նաև ապագա սերունդների շահերը, այսինքն՝ բնապահպանական գործոնները։ Իներցիա ասելով՝ նկատի ունեմ բնությունը փորելու, անդառնալի վնաս հասցնելու ճանապարհով թվեր, տնտեսական աճի շրջանառություններ ցույց տալը, հետո մտածելը՝ ինչպես բուժել քաղցկեղի աննախադեպ թնջուկը։ 

Տնտեսական աճի տասնամյակների աճի հետևանքը, ըստ էության, սա կարող ենք համարել»։ Ինչ վերաբերում է տնտեսական աճի ազդեցությանը քաղաքացիների կենսամակարդակի վրա, Ա. Մարգարյանը նշեց. «Մեկուկես տարի առաջ կար ոգևորություն, մարդիկ ակնկալիքներ ունեին՝ կապված հնարավորությունների հետ, որոնցից առաջինը ռեսուրսների հասանելիության հետ է կապված։ 

Խոսքը ոչ միայն տարբեր ֆինանսական ռեսուրսների մասին է, այլ այն բազային ռեսուրսների, որոնց պարագայում էժանացման ակնկալիք կար։ Եթե կոռուպցիոն բաղադրիչը, ստվերը և այլ հանգամանքներ դրված են եղել գների մեխանիզմների մեջ, ապա շուկաները պետք է արագ արձագանքեին փոփոխությանը»։ 

Նրա խոսքով, եթե չկան կոռուպցիան և մյուս բաղադրիչները, ապա պետք է տրվեին այն հարցերի պատասխանները, որոնց մասին տասնամյակներ բարձրաձայնվել են. «Օրինակ՝ բնական գազի սակագինը սահմանի վրա եղել է 165 դոլար, բայց բնակչությանը հասնում է 290 դոլարով։ Ինչպե՞ս կարող է նման վերադիր լինել։ 

Այս հարցի պատասխանը տրված չէ։ Կամ՝ ծախսային և կորուստների տեսանկյունից որքանո՞վ են հիմնավորված էլեկտրաէներգիայի սակագները։ Մյուս հարցադրումը ռեսուրսների հասանելիության խնդրին է վերաբերում։ Մասնավորապես, այն ցանցային պրոդուկտները, որոնք ստանում են մարդիկ, իրենց արժեքով համադրելի՞ են մեր երկրի հետ զուգորդելի մյուս երկրների հետ։ 

Ուսումնասիրություններ արվե՞լ են՝ հասկանալու, թե ընկերությունները որքանո՞վ են նորմալ շահույթի տիրույթում։ 

Մեծ հաշվով, ֆունդամենտալ ուսումնասիրություններից և քաղաքականություն մշակողների մակարդկով այդ հարցերի պատասխանները ստանալուց հետո միայն կարող ենք խոսել իրական փոփոխությունների մասին։ Այնպես որ, կա՛մ ամեն ինչ առջևում է, կա՛մ հնարավոր է ամեն ինչ վերադառնա ի շրջանս յուր»։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 
 
 

 

Նպատակ ունեն ուշադրությունը շեղել նման բաների վրա. «Փաստ»Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ»«Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ»«Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»«Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիությունԳրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Կիևը մտադիր չէ երկարաձգել Ռուսաստանի հետ գազի տարանցման պայմանագիրԵՄ խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցությունն ու հայ-ադրբեջանական կարգավորումը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Անցած 3 օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 32 ՃՏՊ. 1 մարդ զոհվել է, 50-ը՝ վիրավորվելՆԳՆ-ն զգուշացնում է չանհանգստանալ Ջուր չի լինի Գրեթե հինգ ամսվա ընթացքում Հայաստանը լքել և չի վերադարձել ավելի քան 7,800 արցախցի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը կրկին փակ է բեռնատարների համարՀաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե ՀովհաննիսյանՊահանջում ենք գործող իշխանություններից վերջ դնել մեր հայրենիքի տարածքների միակողմանի հանձմանը․ Ավետիք Չալաբյան Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի թշնամին է եւ վերջ. Էդուարդ ՇարմազանովԱրշակ Կարապետյանի նոր բացահայտումներն ու վարչապետի անհեթեթ հատարարություններին արձագանքըՈսկեպար-Բաղանիս հատվածում որոշվում է մեր երկրի ճակատագիրը․ Ավետիք Չալաբյան Թշնամուն զիջելու տարածք չունե՛նք. «Հայաքվեն» Բաղանիս գյուղում է. ՈւՂԻՂ Շուտով Ցեղասպանության հիշատակումը հավասարազոր է լինելու Ստամբուլում ամեն ապրիլի 24-ին «համատեղ ցավի» հիշատակման լոկալ արարողության. Դավիթ Սարգսյան Լատվացիները 700 մլն եվրո կներդնեն Լատվիայի արևային էներգիայի պարկերումԹուրքիան չի հրաժարվելու «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջներից Տիգրան Ավինյանը հետևել է Շենգավիթ վարչական շրջանում իրականացվող բարեկարգման աշխատանքներինՍպասվում են տեղումներ և մառախուղ, լեռնային գոտիներում՝ թաց ձյան տեսքով. Եղանակը Հայաստանում Կենդանակերպի այս նշանների ներկայացուցիչների բախտը կբերի սիրո մեջ Չենք ճանաչում ՌԴ կողմից Ղրիմի բռնակցումը․ Թուրքիայի ԱԳՆ ՌԴ նախագահական ընտրություններում ՀԱՊԿ ԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում ՀՀ ներկայացուցիչներ չկան