Անպարտելի Դավիթն ու Նարեն.գրեթե անփոփոխ ճաշակ՝ անունների հարցում. «Փաստ»
Հասարակություն«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Կար ժամանակ, երբ Հայաստանում երեխաներին անուններ տալուց առաջ ծնողները առաջնորդվում էին սիրելի հերոսների կերպարներով ու երեխաների անուններն ընտրում էին նաև հենց այդ տրամաբանության մեջ։ Իհարկե, մեծ դեր կարող էին ունենալ նաև քաղաքական գործընթացները, քաղաքական կերպարները։
Կարող ենք հիշել դրվագներ, երբ այդ ամենը տեղափոխվում էր նաև արտաքին քաղաքականություն, ավելի շուտ՝ արտաքին քաղաքականությունն էր տեղափոխվում հայկական ընտանիքներ, ու երեխային կոչում էին հայանպաստ գործ իրականացրած որևէ քաղաքական կերպարի անունով։ Էլ չխոսենք տատիկ-պապիկների անունները կրելու պարտադիր սկզբունքի մասին։
Այս մոտեցումը միգուցե որոշակի փոփոխությունների ենթարկվել է, բայց դեռ առկա է հայկական ընտանիքներում։ Իսկ ի՞նչ են վկայում վերջին երեք տարիների վիճակագրական տվյալները։ Հայկակա՞ն, թե՞ ավելի շատ օտար անուններն են գերակշռող։
Ինչպես յուրաքանչյուր տարի, այս տարի ևս վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է հանրապետությունում նորածին երեխաներին ավելի հաճախ տրվող ամենատարածված անունների ցանկը։ Ամենատարածված անունները 46-են։ Մենք կդիտարկենք հիմնականում առաջին տասնյակը գլխավորող անունները։
2019թ. տվյալներով Հայաստանում ամենատարածված անունների առաջին շարքում Դավիթն ու Նարեն են։ 2019 թվականին Դավիթ են կոչել 1399 երեխայի։ Դավիթին հաջորդում են Նարեկը (931), Հայկը (576), Մարկը (548), Տիգրանը (535), Ալեքսը (477), Միքայելը (438), Արթուրը (409), Գոռը (392) և Արենը (382)։ 46 անունների ցանկից համեմատաբար ավելի քիչ են տրվել Վաչե, Ռուբեն, Էդուարդ, Էդգար, Հակոբ, Գրիգոր, Հարություն, Ալեքսանդր, Ռաֆայել և Սուրեն անունները։
2019թ.-ին աղջիկների պարագայում, ինչպես արդեն նշեցինք, առաջին տեղում Նարե անունն է՝ 2019թ. ծնված 688 հայուհի հայկական Նարե անունն է կրում, 585-ը՝ Մարիա, 445-ը՝ Արփի, 439-ը՝ Եվա, 438-ը՝ Անգելինա, 433-ը՝ Մանե, նույնքան՝ Մարի, իսկ Անահիտները 380-ն են, Մարիամները՝ 354-ը։ Էլեն անունը ևս առաջին տասնյակում է։ Աղջիկների պարագայում համեմատաբար ամենաքիչ տրվող անուններից են Նարինեն, Լուսինեն, Լինան, Արմինեն, Անուշը, Լիան և Արևիկը։
2018 թվականի տվյալներն այս առումով մեծ փոփոխությունների մասին չեն վկայում։ Նույն եզրակացությանը կարող ենք գալ՝ համեմատելով նաև 2017 թվականի վիճակագրական տվյալները։ 2018-ին տղաների անունների շարքում առաջին տեղում կրկին Դավիթը, Նարեկն ու Հայկն են եղել։ Առաջին տասնյակը շարունակել են Տիգրանը, Մարկը, Ալեքսը, Արենը, Արթուրը, Գոռը և Սամվելը։
Ի տարբերություն 2018-ի՝ Սամվելն իր դիրքերը զիջել է՝ 2019թ.-ին չհայտնվելով ամենատարածված անունների առաջին տասնյակում։
Համեմատելով 2018-ի և 2019-ի տվյալները՝ կարող ենք ասել, որ աղջիկների անունների դեպքում ևս մեծ տեղաշարժեր չկան։ Այստեղ Միլենան է, որ 2019-ին չի հայտնվել առաջին տասնյակում։ 2018-ին կրկին առաջին տեղում Նարեն է, որին հաջորդում են Մարիա, Մանե, Մարի, Արփի, Մարիամ, Էլեն, Անահիտ, Միլենա և Եվա անունները։ 2018թ.-ին համեմատաբար ամենաքիչը Արմինե, Աստղիկ, Անուշ, Լուսինե անուններն են տրվել երեխաներին։
2017 թվականի ամենատարածված անունների ցանկը գրեթե չի տարբերվում նշված երկու տարիներին արձանագրված ցուցակից, թեպետ 2017թ.-ին տարածված անունների շարքում, կարծես, մի փոքր գերակշռել են օտար անունները։ Բայց անգամ այդ պարագայում 2017թ.-ին Նարեն կրկին առաջատարն է եղել, առաջին տասնյակի շարքը կրկին շարունակել են Մարիան, Մարին, Մանեն, Անահիտը, Մարիամը, Անգելինան, Էլենը, Միլենան և Անին։ Տղաների անունների առաջին շարքում կրկին Դավիթն է եղել, ցանկը շարունակել են Նարեկը, Տիգրանը, Հայկը, Ալեքսը, Մարկը, Գոռը, Արամը, Արթուրը և Սամվելը։
Կարելի է ասել՝ վերջին երեք տարիներին մեր քաղաքացիների ճաշակը երեխաներին անուններ տալու առումով մեծ տեղաշարժեր չի գրանցել։ Քանի որ նյութի սկզբում նշեցինք նաև քաղաքական գործընթացների հնարավոր արտացոլման մասին, հավելենք՝ որքան էլ զարմանալի է, բայց, օրինակ, Նիկոլ անունը ո՛չ 2018-ի, ո՛չ էլ 2019թ.-ի տվյալներով Հայաստանում ամենատարածված 46 անունների շարքում տեղ չի գտել։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում