«Յուրաքանաչյուր որոշում կատարվում է շատ իմպուլսիվ. այժմ բավականին շփոթ և անկազմակերպ վիճակ ունենք». «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Համաճարակի վտանգների մասին հանրային իրազեկման, այն ավելի թիրախային, մարդու իրավունքների տեսանկյունից ավելի զգայուն կազմակերպելու առումով իրավապաշտպան Զառա Հովհաննիսյանը մի շարք խնդիրներ է մատնանշում:
«Իրականում, ցավալիորեն, մեզ մոտ յուրաքանչյուր որոշում կատարվում է շատ իմպուլսիվ: Առհասարակ, հանրային արշավներ կազմակերպելու պարագայում պետք է հիմնականում հաշվի առնել խնդրի հրատապությունը, տարածումն ու դրանից բխող թիրախային խմբերի հասանելիությունը:
Մենք տեսնում ենք, որ Հայաստանում, որպես այդպիսին, հանրային արշավն այդքան թիրախային չէ, չկան նաև շեշտադրումներ: Այո, առողջապահության նախարարության կողմից ինչ-որ տեսահոլովակներ պատրաստվեցին, թվում էր, թե հանրային իրազեկումն իրականացվում է:
Բայց, այդուհանդերձ, էլիտաների (կլինեն իշխանություն, ընդդիմություն, թե տարբեր շերտերում գտնվող հանրային անձինք) կազմակերպած արշավները, նրանց թիրախներն ու շեշտադրումները տարբերվում էին վտանգի իրական զգայունությունից:
Մենք տեսանք, որ հանրությունն ի սկզբանե շատ զգայուն արտահայտվեց իրավիճակին՝ կապված նաև սահմանափակումների հետ: Ի դեպ՝ բավականին բարձր կարելի է գնահատել հանրության կազմակերպվածությունը: Ես չեմ կարող ասել, որ ամենաանկարգապահն է մեր հանրությունը:
Այդ միտումը, ի դեպ, այսօր կա, բայց իրականում, կարծես, մեղքը հանրության վրա բարդեն: Ես, համենայն դեպս, առաջին մեկ ամսվա ընթացքում կարգապահության բարձր աստիճան եմ տեսել»,-ասաց Զ. Հովհաննիսյանը՝ շեշտելով, որ այս փուլին հաջորդեց տարընթերցումների շրջանը:
«Եվ այդ շրջանը բավականին խնդրահարույց եղավ: Սկսած ԱԺ-ի տարբեր կուտակումներից, ձեռնամարտերից, վերջացրած, օրինակ՝ Արցախում տեղի ունեցած երդմնակալությանը հաջորդած լուսանկարներով, որտեղ որևէ չափոփորոշիչ պահպանված չէր:
Սա է պատճառը, որ հասարակության մոտ բավականին լուրջ շփոթ ստեղծվեց: Այս ամենի հետևանքով առաջացան հարցեր առ այն, թե այս ամենը գիտակցված քայլերի շնորհի՞վ է արվում, իշխանությունը հստակ պատկերացնո՞ւմ է՝ ինչի հետ գործ ունի:
Այստեղից սկսվեց այն գործընթացը, երբ ամեն օր նաև անհավասարության զգացում ենք տեսնում: Եթե պաշտոնյան չի գիտակցում, որ իր վարքագիծը կարող է մեծ ազդեցություն ունենալ հանրային վարքագծի վրա, մենք ունենում ենք այն իրավիճակը, որն այսօր կա:
Չէ՞ որ էլիտաները օրինակ են, մարդիկ ընդօրինակում են այդ մոտեցումները: Փաստացի, մենք այժմ բավականին շփոթ և անկազմակերպ վիճակ ունենք: Յուրաքանչյուր թեթևամիտ ու չհաշվարկված մոտեցում ազդում է մարդկանց վրա:
Երբ մասնագիտական հանրույթի ցուցումները էլիտաների կողմից չեն տիրաժավորվում ու չեն պահպանվում, այդ ամենն իր ազդեցությունն անկասկած ունենում է: Անհավասարության ընկալման բացառման համար հստակ արձագանք պետք է լինի, պաշտոնյան պետք է պատասխանատվություն կրի:
Եթե հավասար մոտեցում չի ցուցաբերվում, հանրության մոտ շփոթ է առաջանում, որը դժվար է կառավարել»,-նշեց մեր զրուցակիցը:
Հաշվի առնելով վերջին շրջանում իրականացվող ֆլեշմոբերը, նաև պարետի պահանջներին չհետևող քաղաքացիների լուսանկարների հրապարակումները, Զառա Հովհաննիսյանը շեշտեց՝ նկատվող ցանկացած խախտում պետք է էթիկապես շատ բարձր մակարդակով լուծվի:
«Որովհետև մենք գործ ունենք մարդու հետ, և այդ ամենը կարող է նրա ճակատագրի վրա որոշակի ազդեցություն ունենալ, խախտել իրավունքները:
Պետք է բացառել անհատական թիրախավորումը, ինչպես նաև անձնական ու ընտանեկան կյանքի վրա հնարավոր ազդեցությունները, որովհետև մեր խնդիրը, ի վերջո, կրկին մարդու իրավունքների պահպանությունն է: Ինչո՞ւ ենք ասում՝ հետևեք ցուցումներին, դիմակ կրեք, չէ՞ որ ասում ենք, որ իր առողջությունը պահպանվի, և ոչ թե ընկնի ավելի վատ վիճակի մեջ:
Իսկ այս դեպքում մենք թիրախավորում ենք մարդուն ու կրկնակի հարվածի տակ դնում, երբ գումարվում է նաև հանրային պարսավանքը: Հիշեցնեմ, որ այս ընթացքում տարբեր քաղաքացիներ թիրախավորվեցին, գյուղական համայնքներում մարդկանց տան դարպասներին անթույլատրելի բաներ էին գրվել:
Ի վերջո, հիշենք Էջմիածնի դեպքը, երբ կրկին թիրախավորում եղավ, լուսանկարներ հանրայնացվեցին: Մեծ հաշվով, ուզում եմ ասել, որ մարդու իրավունքների տեսանկյունից մենք պետք է շատ զգույշ լինենք:
Մասնավորապես, ըստ իս, նմանատիպ արշավները չպետք է արվեն երկրի առաջին դեմքի ֆեյսբուքյան էջի մակարդակով»,-ասաց իրավապաշտպանը՝ շեշտելով, որ կարող է պարզապես թեժ գիծ գործել, խախտումները հասցեագրվեն որևէ կառույցի, որը վերահսկեր գործընթացը:
«Բացի այդ, շատ կարևոր է, թե որքանո՞վ են ստուգված լինում տվյալները: Մենք տեսանք դեպքեր, երբ բիզնես հակառակորդների կողմից լուսանկարներ էին ուղարկվել, որոնք բոլորովին այս ժամանակահատվածում չէին արվել: Լուսանկարները հեռացվեցին, և որքան էլ ներողություն խնդրենք, միևնույն է, մարդիկ արդեն թիրախավորված էին»,-եզրափակեց իրավապաշտպանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
