Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ


«Գոր­ծա­զուրկ­նե­րի թի­վը շու­տով կգե­րա­զան­ցի 300 հա­զա­րը. մի քա­նի գոր­ծա­րան­նե­րում իրա­վի­ճա­կը կա­տաստ­րո­ֆիկ է». «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տնտեսական անկման՝ այս փուլում առկա շեմը վերլուծելուց առաջ Հայաստանի գործատուների միության նախագահ Գագիկ Մակարյանը երկու կարևոր բաղադրիչ է առանձնացնում: Մեկը համաճարակի հետևանքով խնդիրների առաջ կանգնած տնտեսությունն է, երկրորդը` Ռուսաստանի տնտեսության բաղադրիչը:

Լուրջ և վտանգավոր ռիսկեր

«Կարևոր է նաև համաճարակի ազդեցությունը Ռուսաստանի տնտեսության վրա, որովհետև ՌԴ-ն Հայաստանի համար ունի երկու կարևոր դերակատարություն. առաջին՝ մեր արտահանման և ընդհանրապես արտաքին առևտրի մեծ մասը ՌԴ-ի հետ է, երկրորդ՝ տրանսֆերտների տեսանկյունից 54 տոկոսը բաժին է ընկնում ՌԴ-ին: 

Այսինքն, միայն ՌԴ-ում առկա իրավիճակի պատճառով մեզ մոտ զգալիորեն կնվազի արտահանումը, իսկ տրանսֆերտներն իրենց հերթին առևտրի ակտիվությունը կամ դեֆիցիտը կոմպենսացնող գործոն են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Գ. Մակարյանը՝ շեշտելով, որ նաև առևտուրն է զգալիորեն պակասել: Նրա խոսքով, միայն ապրիլին նախորդ տարվա ապրիլի համեմատ առևտուրը երկու անգամ նվազել է:

Դիտարկելով տնտեսական անկումն ըստ տնտեսության ճյուղերի ու թվարկելով նաև արդյունաբերության, շինարարության, արտաքին առևտրի անկման վիճակագրական ցուցանիշները՝ մեր զուցակիցը շեշտեց. 

«Ընդհանուր առմամբ, մենք լուրջ ու վտանգավոր ռիսկեր ունենք տնտեսական ճյուղերի առումով: Ու եթե հաշվի առնենք, որ նույն արդյունաբերության ոլորտում մոտ 104 հազար մարդ է աշխատում, ապա արդյունաբերական ճյուղի զգալի անկումը նշանակում է, որ այդ ճյուղում կսկսի աճել գործազուրկների թիվը: 

Նույն կերպ, եթե շինարարության ոլորտում զբաղված է եղել 98 հազար մարդ, ապա շինարարության ծավալների կտրուկ նվազումը նույնպես կարող է այդ ոլորտում գործազրկության բերել: Առևտրի ճյուղում ունենք մոտ 120 հազար զբաղված, բայց հաշվի առնելով, որ առևտուրը գրեթե երկու անգամ պակասել է, պատկերացրեք, թե գործազրկության ինչպիսի վտանգներ կան նաև այդ ոլորտում: 

Ըստ իմ հաշվարկների, գործազուրկների թիվը ավելի քան 80 հազարով կավելանա: 2019 թ. համար վերջնական ցուցանիշ չկա, բայց եթե 2018 թ.-ի ցուցանիշով մոտ 245 հազար գործազուրկ է եղել, ապա այդ թիվը, ըստ իս, շուտով կգերազանցի 300 հազարը, եթե, իհարկե, արդեն իսկ չի գերազանցել»:

Գագիկ Մակարյանը, հստակ օրինակներ բերելով, մասնավորապես արդյունաբերության ճյուղում առկա խնդիրների մասին է մատնանշում:

Գործարանները փակվում են, բայց որևէ արձագանք չկա

«Վերջերս զրուցում էի հրուշակեղենի գործարանների ներկայացուցիչների հետ: Հրուշակեղենի խոշոր գործարաններում 400-600 մարդ է աշխատում: 

Հաշվի առնելով, որ այս փուլում ևս ռեստորանները քիչ են աշխատում, նաև ընդհանուր գնողունակության անկում կա, նաև հարսանիքներ, խնջույքներ չեն իրականացվում, գործարանները չունեն հրուշակեղենի այնպիսի սպառում, ինչն ունեին նախկինում: 

Եվ հիմա իրենք գրեթե կրախի առաջ են կանգնած: Որոշ գործարաններում աշխատողներին արդեն կրճատել են, մի մասն ուզում է կրճատել սեպտեմբերից, մի քանիսն էլ ընդհանրապես ուզում են փակվել: Այս խնդիրը մի քանի հազար մարդկանց գործազրկության կհանգեցնի, բայց այստեղ երկրորդ հանգամանքը կա. գործարաններից յուրաքանչյուրը հարյուրավոր ՓՄՁ-ներ է պահում, այսինքն, այդ ՓՄՁներից ծառայություններ, ապրանքներ է գնում և այլն: 

Սա նշանակում է, որ այդ փոքր ու միջին ձեռնարկություններն էլ կսկսեն բավականին թուլանալ, քանի որ մինչ այս կարողանում էին գործել, որովհետև իրենց գործընկեր խոշոր գործարանը կարողանում էր կայուն վիճակ ապահովել: 

Եվ հիմա այդ գործարաններում, որոնք գրեթե տասի են հասնում, իրավիճակը կատաստրոֆիկ է: Մյուս կողմից՝ չեն կարողանում նաև աջակցության ծրագրերից օգտվել, մինչդեռ կարևոր թիրախ են, որին կառավարությունը պետք է ուշադրության տակ պահի: 

Օրինակ՝ սոցապնախարարությունը կարող է հրճվել, ենթադրենք, վաղը մի քանի հոգու աշխատանքի տեղավորելու համար, բայց չէ՞ որ իրենց շուրջը գործարաններ են փակվում: 

Թեպետ փակվում են, բայց ո՛չ սոցապից, ո՛չ էկոնոմիկայի նախարարությունից որևէ արձագանք չկա, մինչդեռ առանձին ուշադրության է արժանի նաև մարզային հատվածը. մարզի մեկ գործարանի տապալվելը ևս կարող է կրախ դառնալ»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Ո՛ չ ցանկություն կա, ո՛չ ֆայմ, ոչ էլ պատկերացում. երկխոսություն՝ ցածր մակարդակում

Գ. Մակարյանը շեշտեց, որ տնտեսական վերլուծություններ ևս չեն կատարվում:

«Նախօրեին եղավ գործարարների ու վարչապետի հանդիպումը: Նախ՝ հարց է, թե ինչո՞ւ նախարարները չեն հանդիպում գործարարների հետ և չեն հետաքրքրվում խնդիրներով, ինչը հենց իրենց ուղղակի աշխատանքն է: Առաջինը հենց իրենք պետք է ինֆորմացիան ներքևից վերև տեղափոխեին: 

Իսկ հանդիպումների որակն էական նշանակություն ունի թե՛ դրա հետագա արդյունքի, թե՛ դրա շուրջ եզրահանգումների առումով: Եթե մի կողմն ասելիք չունի, մյուս կողմն էլ ինչ-որ բան ասում է, բայց հետադարձ արձագանքը չի նկատվում, ստացվում է, որ երկխոսությունը ցածր որակական մակարդակում է: 

Մինչդեռ այդ որակական մակարդակն ապահովելու առաջին գործոնը պարզապես զանգելը կամ քննարկում կազմակերպելն է, բայց, օրինակ, էկոնոմիկայի նախարարը մեզ հետ բացարձակ չի հաղորդակցվել: 

Հատկապես համաճարակի պայմաններում որևէ հանդիպում չի եղել, չի հետաքրքրվել, թե ինչպես են մեր տնտեսվարողներն արձագանքում, օրինակ՝ պետական աջակցության միջոցառումներին: Սոցապնախարարը ևս ոչ մի անգամ հարկ չի համարել զանգահարել, հետաքրքրվել կամ քննարկում կազմակերպել: 

Այս պայմաններում կարող եմ ասել հետևյալը. կա՛մ ցանկություն չկա իրականությունը լսելու, հասկանալու, որովհետև այդ վատ ինֆորմացիան կարող է իրենց ականջները ցավեցնել, կա՛մ էլ պարզապես ֆայմ չկա, որ պետք է խոսեն, հասկանան, թե ինչ պետք է անել: Օրինակ՝ ո՞վ է խանգարում նախարարներին, որ ավելի շուտ հանդիպեին գործարարների հետ, նախապատրաստեին վարչապետի հետ հանդիպումը: 

Մեկ հոգու վրա բեռը թողնելը սխալ է: Բացի այդ, նախարարների մի մասը մանկամիտ մտածելակերպ ունի, և ես արդեն ստիպված եմ այդ բառն օգտագործել: Ընդհանուր առմամբ, կարևոր հարցերին անդրադառնալու ո՛չ ցանկություն, ո՛չ էլ պատկերացում կա, ինչը նաև պայմանավորված է պատասխանատու անձերով»,ընդգծեց Գ. Մակարյանը: 

«Վտանգների ուժգնությունը պետք է գնահատվի, բայց զարմացած եմ…»

Նա շեշտեց, որ տնտեսության մեջ հայտնի միջազգային SWOT-անալիզ կոչվող տերմին կա, որը տնտեսության ճյուղերի ուժեղ, թույլ կողմերի վերլուծություն է նշանակում:

«Այն ունի չորս բաղադրիչ: Առաջինը՝ strengths-ը, վերաբերում է ուժեղ կողմերին: Այսինքն, հիմա պետք է գնահատվեր, թե համաճարակի պայմաններում տնտեսության որ ճյուղերն ավելի ուժեղ դիմադրողականություն ունեն, որոնք իրենց հերթին տնտեսական որոշակի կայունության պլացդարմ կա րող են լի նել: Երկ րոր դ ը ՝ weaknesses-ը, տնտեսական թույլ ճյուղերի վերլուծությունն է: 

Մյուսը՝ opportunities-ը, վերաբերում է հիմնականում արտաքին միջավայրին, իսկ threats-ը հնարավոր վտանգների գործոնն է: Այս առումով, հաշվի առնելով աշխարհի երկրների տնտեսությունների, առևտրի պայմանագրերի ու առևտրային հարաբերությունների վերադասավորումները՝ Հայաստանը սփյուռքի, նաև դեսպանատների միջոցով պետք է փորձի նոր պայմանագրեր կնքել: Մենք նաև վտանգները պետք է վերլուծենք, որոնք պայմանավորված են պատերազմական, աշխարհաքաղաքական իրավիճակով, Թուրքիայի ագրեսիայով, ՌԴ-ի դեմ ԱՄՆ, ԵՄ սանկցիաներով և այլ ներքին ու արտաքին խնդիրներով: 

Վտանգների ուժգնությունը պետք է գնահատվի: Հիմա տարբեր գերատեսչություններ պետք է այս անալիզը կատարեին, բայց ուղղակի զարմացած եմ: Պետական համապատասխան մարմինները ո՛չ անում են այն, ո՛չ էլ այդ հարցով դիմում են տնտեսագետներին ու մասնագետներին»,-եզրափակեց Գ. Մակարյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»«Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունըՄալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Դուք կանաչ լույս վառեցիք Արցախի հայաթափման համար. ՇարմազանովՔուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում Արդարի դար չէ, ՈՒժեղի դար է Ընկերությունը կարևորում է նման ճանաչողական այցերը՝ ծանոթացնելու հանրությանը երկրի տնտեսության հենասյուն հանդիսացող որոլտին, ներկայացնելու իրական խնդիրներն ու ձեռքբերումներըԱռաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Տիգրան Ավինյանի շնորհավորանքը՝ Թատրոնի համաշխարհային օրվա առթիվ