Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
ՀՀ Վարչապետը որդեգրել է մի գիծ, որի թիրախում հենց դուք եք՝ հայոց բանակը իր ողջ անձնակազմով. Վահե Դարբինյան ՀՀ-ում շուրջ 2 տասնյակ մեքենա արգելափակվել է ձյան շերտում և ցեխակույտում Ինչո՞ւ է փակվում Ռուբեն Վարդանյանի անվան հետ կապվող «Կակտուս» ռեստորանը, և ո՞վ է գնել այն ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնել Երևան-Մեղրի ավտոճանապարհին ողբերգական վթարի մասին Գորիս-Կապանի հանձնումից հետո Սյունիքի խոցելիությունը մեծացավ, նույնը կլինի Տավուշում. Տիգրան Աբրահամյան Անհարթ արևային վահանակները կարող են կլանել 66 % և ավելի արևի լույս Եկեք չխաբենք ինքներս մեզ. Պուտինը կանգ չի առնի Ուկրաինայում. Պենտագոնի ղեկավար Փաշինյանի նեղացկոտ շնորհավորանքը Պուտինին Պակիստանում 5,4 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Փաշինյանը պատերազմով և ոստիկաններով է ահաբեկում տավուշցիներին


«Գոր­ծա­զուրկ­նե­րի թի­վը շու­տով կգե­րա­զան­ցի 300 հա­զա­րը. մի քա­նի գոր­ծա­րան­նե­րում իրա­վի­ճա­կը կա­տաստ­րո­ֆիկ է». «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տնտեսական անկման՝ այս փուլում առկա շեմը վերլուծելուց առաջ Հայաստանի գործատուների միության նախագահ Գագիկ Մակարյանը երկու կարևոր բաղադրիչ է առանձնացնում: Մեկը համաճարակի հետևանքով խնդիրների առաջ կանգնած տնտեսությունն է, երկրորդը` Ռուսաստանի տնտեսության բաղադրիչը:

Լուրջ և վտանգավոր ռիսկեր

«Կարևոր է նաև համաճարակի ազդեցությունը Ռուսաստանի տնտեսության վրա, որովհետև ՌԴ-ն Հայաստանի համար ունի երկու կարևոր դերակատարություն. առաջին՝ մեր արտահանման և ընդհանրապես արտաքին առևտրի մեծ մասը ՌԴ-ի հետ է, երկրորդ՝ տրանսֆերտների տեսանկյունից 54 տոկոսը բաժին է ընկնում ՌԴ-ին: 

Այսինքն, միայն ՌԴ-ում առկա իրավիճակի պատճառով մեզ մոտ զգալիորեն կնվազի արտահանումը, իսկ տրանսֆերտներն իրենց հերթին առևտրի ակտիվությունը կամ դեֆիցիտը կոմպենսացնող գործոն են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Գ. Մակարյանը՝ շեշտելով, որ նաև առևտուրն է զգալիորեն պակասել: Նրա խոսքով, միայն ապրիլին նախորդ տարվա ապրիլի համեմատ առևտուրը երկու անգամ նվազել է:

Դիտարկելով տնտեսական անկումն ըստ տնտեսության ճյուղերի ու թվարկելով նաև արդյունաբերության, շինարարության, արտաքին առևտրի անկման վիճակագրական ցուցանիշները՝ մեր զուցակիցը շեշտեց. 

«Ընդհանուր առմամբ, մենք լուրջ ու վտանգավոր ռիսկեր ունենք տնտեսական ճյուղերի առումով: Ու եթե հաշվի առնենք, որ նույն արդյունաբերության ոլորտում մոտ 104 հազար մարդ է աշխատում, ապա արդյունաբերական ճյուղի զգալի անկումը նշանակում է, որ այդ ճյուղում կսկսի աճել գործազուրկների թիվը: 

Նույն կերպ, եթե շինարարության ոլորտում զբաղված է եղել 98 հազար մարդ, ապա շինարարության ծավալների կտրուկ նվազումը նույնպես կարող է այդ ոլորտում գործազրկության բերել: Առևտրի ճյուղում ունենք մոտ 120 հազար զբաղված, բայց հաշվի առնելով, որ առևտուրը գրեթե երկու անգամ պակասել է, պատկերացրեք, թե գործազրկության ինչպիսի վտանգներ կան նաև այդ ոլորտում: 

Ըստ իմ հաշվարկների, գործազուրկների թիվը ավելի քան 80 հազարով կավելանա: 2019 թ. համար վերջնական ցուցանիշ չկա, բայց եթե 2018 թ.-ի ցուցանիշով մոտ 245 հազար գործազուրկ է եղել, ապա այդ թիվը, ըստ իս, շուտով կգերազանցի 300 հազարը, եթե, իհարկե, արդեն իսկ չի գերազանցել»:

Գագիկ Մակարյանը, հստակ օրինակներ բերելով, մասնավորապես արդյունաբերության ճյուղում առկա խնդիրների մասին է մատնանշում:

Գործարանները փակվում են, բայց որևէ արձագանք չկա

«Վերջերս զրուցում էի հրուշակեղենի գործարանների ներկայացուցիչների հետ: Հրուշակեղենի խոշոր գործարաններում 400-600 մարդ է աշխատում: 

Հաշվի առնելով, որ այս փուլում ևս ռեստորանները քիչ են աշխատում, նաև ընդհանուր գնողունակության անկում կա, նաև հարսանիքներ, խնջույքներ չեն իրականացվում, գործարանները չունեն հրուշակեղենի այնպիսի սպառում, ինչն ունեին նախկինում: 

Եվ հիմա իրենք գրեթե կրախի առաջ են կանգնած: Որոշ գործարաններում աշխատողներին արդեն կրճատել են, մի մասն ուզում է կրճատել սեպտեմբերից, մի քանիսն էլ ընդհանրապես ուզում են փակվել: Այս խնդիրը մի քանի հազար մարդկանց գործազրկության կհանգեցնի, բայց այստեղ երկրորդ հանգամանքը կա. գործարաններից յուրաքանչյուրը հարյուրավոր ՓՄՁ-ներ է պահում, այսինքն, այդ ՓՄՁներից ծառայություններ, ապրանքներ է գնում և այլն: 

Սա նշանակում է, որ այդ փոքր ու միջին ձեռնարկություններն էլ կսկսեն բավականին թուլանալ, քանի որ մինչ այս կարողանում էին գործել, որովհետև իրենց գործընկեր խոշոր գործարանը կարողանում էր կայուն վիճակ ապահովել: 

Եվ հիմա այդ գործարաններում, որոնք գրեթե տասի են հասնում, իրավիճակը կատաստրոֆիկ է: Մյուս կողմից՝ չեն կարողանում նաև աջակցության ծրագրերից օգտվել, մինչդեռ կարևոր թիրախ են, որին կառավարությունը պետք է ուշադրության տակ պահի: 

Օրինակ՝ սոցապնախարարությունը կարող է հրճվել, ենթադրենք, վաղը մի քանի հոգու աշխատանքի տեղավորելու համար, բայց չէ՞ որ իրենց շուրջը գործարաններ են փակվում: 

Թեպետ փակվում են, բայց ո՛չ սոցապից, ո՛չ էկոնոմիկայի նախարարությունից որևէ արձագանք չկա, մինչդեռ առանձին ուշադրության է արժանի նաև մարզային հատվածը. մարզի մեկ գործարանի տապալվելը ևս կարող է կրախ դառնալ»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Ո՛ չ ցանկություն կա, ո՛չ ֆայմ, ոչ էլ պատկերացում. երկխոսություն՝ ցածր մակարդակում

Գ. Մակարյանը շեշտեց, որ տնտեսական վերլուծություններ ևս չեն կատարվում:

«Նախօրեին եղավ գործարարների ու վարչապետի հանդիպումը: Նախ՝ հարց է, թե ինչո՞ւ նախարարները չեն հանդիպում գործարարների հետ և չեն հետաքրքրվում խնդիրներով, ինչը հենց իրենց ուղղակի աշխատանքն է: Առաջինը հենց իրենք պետք է ինֆորմացիան ներքևից վերև տեղափոխեին: 

Իսկ հանդիպումների որակն էական նշանակություն ունի թե՛ դրա հետագա արդյունքի, թե՛ դրա շուրջ եզրահանգումների առումով: Եթե մի կողմն ասելիք չունի, մյուս կողմն էլ ինչ-որ բան ասում է, բայց հետադարձ արձագանքը չի նկատվում, ստացվում է, որ երկխոսությունը ցածր որակական մակարդակում է: 

Մինչդեռ այդ որակական մակարդակն ապահովելու առաջին գործոնը պարզապես զանգելը կամ քննարկում կազմակերպելն է, բայց, օրինակ, էկոնոմիկայի նախարարը մեզ հետ բացարձակ չի հաղորդակցվել: 

Հատկապես համաճարակի պայմաններում որևէ հանդիպում չի եղել, չի հետաքրքրվել, թե ինչպես են մեր տնտեսվարողներն արձագանքում, օրինակ՝ պետական աջակցության միջոցառումներին: Սոցապնախարարը ևս ոչ մի անգամ հարկ չի համարել զանգահարել, հետաքրքրվել կամ քննարկում կազմակերպել: 

Այս պայմաններում կարող եմ ասել հետևյալը. կա՛մ ցանկություն չկա իրականությունը լսելու, հասկանալու, որովհետև այդ վատ ինֆորմացիան կարող է իրենց ականջները ցավեցնել, կա՛մ էլ պարզապես ֆայմ չկա, որ պետք է խոսեն, հասկանան, թե ինչ պետք է անել: Օրինակ՝ ո՞վ է խանգարում նախարարներին, որ ավելի շուտ հանդիպեին գործարարների հետ, նախապատրաստեին վարչապետի հետ հանդիպումը: 

Մեկ հոգու վրա բեռը թողնելը սխալ է: Բացի այդ, նախարարների մի մասը մանկամիտ մտածելակերպ ունի, և ես արդեն ստիպված եմ այդ բառն օգտագործել: Ընդհանուր առմամբ, կարևոր հարցերին անդրադառնալու ո՛չ ցանկություն, ո՛չ էլ պատկերացում կա, ինչը նաև պայմանավորված է պատասխանատու անձերով»,ընդգծեց Գ. Մակարյանը: 

«Վտանգների ուժգնությունը պետք է գնահատվի, բայց զարմացած եմ…»

Նա շեշտեց, որ տնտեսության մեջ հայտնի միջազգային SWOT-անալիզ կոչվող տերմին կա, որը տնտեսության ճյուղերի ուժեղ, թույլ կողմերի վերլուծություն է նշանակում:

«Այն ունի չորս բաղադրիչ: Առաջինը՝ strengths-ը, վերաբերում է ուժեղ կողմերին: Այսինքն, հիմա պետք է գնահատվեր, թե համաճարակի պայմաններում տնտեսության որ ճյուղերն ավելի ուժեղ դիմադրողականություն ունեն, որոնք իրենց հերթին տնտեսական որոշակի կայունության պլացդարմ կա րող են լի նել: Երկ րոր դ ը ՝ weaknesses-ը, տնտեսական թույլ ճյուղերի վերլուծությունն է: 

Մյուսը՝ opportunities-ը, վերաբերում է հիմնականում արտաքին միջավայրին, իսկ threats-ը հնարավոր վտանգների գործոնն է: Այս առումով, հաշվի առնելով աշխարհի երկրների տնտեսությունների, առևտրի պայմանագրերի ու առևտրային հարաբերությունների վերադասավորումները՝ Հայաստանը սփյուռքի, նաև դեսպանատների միջոցով պետք է փորձի նոր պայմանագրեր կնքել: Մենք նաև վտանգները պետք է վերլուծենք, որոնք պայմանավորված են պատերազմական, աշխարհաքաղաքական իրավիճակով, Թուրքիայի ագրեսիայով, ՌԴ-ի դեմ ԱՄՆ, ԵՄ սանկցիաներով և այլ ներքին ու արտաքին խնդիրներով: 

Վտանգների ուժգնությունը պետք է գնահատվի: Հիմա տարբեր գերատեսչություններ պետք է այս անալիզը կատարեին, բայց ուղղակի զարմացած եմ: Պետական համապատասխան մարմինները ո՛չ անում են այն, ո՛չ էլ այդ հարցով դիմում են տնտեսագետներին ու մասնագետներին»,-եզրափակեց Գ. Մակարյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

ՀՀ Վարչապետը որդեգրել է մի գիծ, որի թիրախում հենց դուք եք՝ հայոց բանակը իր ողջ անձնակազմով. Վահե Դարբինյան ՀՀ-ում շուրջ 2 տասնյակ մեքենա արգելափակվել է ձյան շերտում և ցեխակույտում Ինչո՞ւ է փակվում Ռուբեն Վարդանյանի անվան հետ կապվող «Կակտուս» ռեստորանը, և ո՞վ է գնել այն ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնել Երևան-Մեղրի ավտոճանապարհին ողբերգական վթարի մասին Գորիս-Կապանի հանձնումից հետո Սյունիքի խոցելիությունը մեծացավ, նույնը կլինի Տավուշում. Տիգրան Աբրահամյան Անհարթ արևային վահանակները կարող են կլանել 66 % և ավելի արևի լույսԵկեք չխաբենք ինքներս մեզ. Պուտինը կանգ չի առնի Ուկրաինայում. Պենտագոնի ղեկավար Փաշինյանի նեղացկոտ շնորհավորանքը Պուտինին Պակիստանում 5,4 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվելՓաշինյանը պատերազմով և ոստիկաններով է ահաբեկում տավուշցիներին ԶՊՄԿ-ն շարունակում է անտառվերականգնման աշխատանքները Իսպանական ակումբը հետաքրքրված է Սպերցյանի ծառայություններով Քաջարանը բազմաթիվ կադրեր է տվել կոբինատին. տանը թե դրսում, բոլորի թեման Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատն էր և հիմա էլ` այդպես է ՆԱՏՕ-ի ապտակը Փաշինյանին Տավուշում տեղի ունեցած հանդիպումները կրկին սրել են հակասությունները ՔՊ-ում Մի դրամի ուժը՝ Հայ մայրեր հիմնադրամին Որսորդների տեղաշարժման հարմարանքից՝ սիրված մարզաձև. «Փաստ»МИР քարտերի սպասարկման դադարեցում․ IDBank ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (19 ՄԱՐՏԻ). Բանկի առաջին կողոպուտ, ածխահանքի պայթյուն, հավի ստամոքսից հանված ոսկիներ. «Փաստ»Հարբած կինը կապված սավաններով փորձել է իջնել 4-րդ հարկից, սակայն վայր է ընկել և մահացել Բրյուսելը սիրախաղ է անում Երևանի հետ՝ փորձելով հարվածել Ռուսաստանին. «Փաստ»Փաշինյանական քաղցր ու մահաբեր ստեր Պետությունից մինչև ինքնապաշտպանական ջոկատներ․ սա պետությունը միտումնավոր քանդելու գործունեություն է. Վահե Հովհաննիսյան Երկրի մեծ մասը հանձնած թիվ մեկ պատասխանատուն Նոյեմբերյանի մի քանի խեղճ ու կրակ գյուղացու հավաքել ու համոզում է, որ պետք է ձեր հողերն էլ տանք թշնամուն. ԶաքարյանՆպատակ ունեն ուշադրությունը շեղել նման բաների վրա. «Փաստ»Գործող իշխանությունները պետք է ճամպրուկները կապեն և հեռանան. Արշակ Կարապետյան «Ելույթներ կան, որոնք տոն են, ու հենց դրանք են մասնագիտական կյանքդ հաջողված դարձնում». «Փաստ»«Հատիս հրաբուխ» երկրաբանական հուշարձանն անձնագիր կունենա. համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողերը կընդունվեն որպես նվիրատվություն Հայաստանի Հանրապետությանը. «Փաստ»«Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»«Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիություն