ԿԳՄՍ-ն ներկայացրել է 7-12-րդ դասարանների համար գրականության ցանկի աշխատանքային լրամշակվող տարբերակը
ՀասարակությունԿրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության Հանրակրթության «Հայոց լեզու» և «Գրականություն» առարկաների չափորոշիչ և ծրագրեր մշակող աշխատանքային խումբը հայտարարությամբ է հանդես եկել՝ տեղեկացնելով, որ Ոսկեդարի և միջնադարյան հայ գրականությունը ուսումնական ծրագրում ներառված է։
«Սկսած 5-րդ դասարանից՝ աշակերտները կուսումնասիրեն պատմիչներ Մովսես Խորենացու, Ագաթանգեղոսի, Փավստոս Բուզանդի, Եղիշեի, Ղազար Փարպեցու, ինչպես նաև առակագիրների գործերը: Ծրագրում ներառված են նաև միջնադարյան հեղինակներ Գրիգոր Նարեկացին, Ներսես Շնորհալին, Նահապետ Քուչակը, Սայաթ-Նովան»,- ասվում է հայտարարությունում։
Նշվում է, որ խումբը շարունակում է աշխատել և լրամշակել ծրագիրը՝ քննարկելով հանրության բոլոր առաջարկությունները և դիտարկումները: Իսկ գրականության ամբողջական ցանկը կներկայացվի հանրային քննարկումների արդյունքում լրամշակումներից հետո։
Ստորև ներկայացված է հանրակրթական դպրոցի 7-12-րդ դասարանների համար գրականության ցանկի աշխատանքային լրամշակվող առաջին տարբերակը․
7-րդ դասարան
Բանաստեղծություն
1 .Ե. Չարենց, «Ես իմ անուշ Հայաստանի», ևս մեկ կամ երկու բանաստեղծություն՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Ն.Զարյան, «Հայրենի տուն»
- Հ. Շիրազ, «Թագադրում», «Գարնանամուտ»
- Հ. Սահյան, «Անտառում», ևս մեկ կամ երկու բանաստեղծություն՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Պ. Սևակ, «Քիչ ենք, բայց հայ ենք», ևս մեկ կամ երկու բանաստեղծություն՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Ս. Կապուտիկյան, «Քելե, լաո», «Մոխրագույն աչքեր»
Պատմվածք
- Դ. Դեմիրճյան, «Ավելորդը»
- Ա. Բակունց, «Սպիտակ ձին»
- Մ. Գալշոյան, «Մամփրե արքան», կրճատումներով
- Հ. Մաթևոսյան, «Մեր վազքը» ժողովածուից «Կանաչ դաշտը», և ևս մեկ պատմվածք՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Ու. Սարոյան, «Նռնենիները»
- Ռ. Բրեդբըրի, «Ժպիտը»
Վեպ
1 Ս. Զորյան, «Մի կյանքի պատմություն», հատված
- Թոթովենց, «Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա», հատվածներ
- Գ. Մահարի, «Պատանեկություն», հատվածներ
- Ռ. Պալասիո, «Հրաշքը», հատվածներ
Լրացուցիչ ընթերցանության և նախագծային աշխատանքների առաջարկվող գրականություն (ընտրովի)
Ներկայացված ցանկի տասը տոկոսի չափով ուսուցիչը կարող է ներառել ստորև ներկայացված ցանկում տեղ չգտած ստեղծագործություններ
- Եղիշե Չարենց, «Հայրենիքում», «Տաղ անձնական», «Հեռացումի խոսքեր»
- Համո Սահյան, «Անունդ տալիս», «Ուր որ նայում եմ»
- Պարույր Սևակ, «Մոր ձեռքերը», «Հայաստան»
- Հովհաննես Գրիգորյան, «Հայաստան»
- Ռազմիկ Դավոյան, «Երեկ տխուր, այսօր ուրախ»
- Խաչիկ Մանուկյան, «Բարձունքը մերն է, տղերքը չկան»
- Վահան Թոթովենց, «Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա»[1]
- Գուրգեն Մահարի, «Պատանեկություն»
- Վախթանգ Անանյան, «Սևանի ափին», «Հովազաձորի գերիները»
- Խաժակ Գյուլնազարյան, «Օրերի ճանապարհը»
- Լևոն Նես, «Բալզակ. մի շան պատմություն»
- Մհեր Իսրայելյան, «Ես եմ աշխարհի թագավորը»
- Շառլ Ազնավուր, «Ազնավուրը Ազնավուրի մասին», «Անցած օրեր: Հուշեր»
- Ուիլյամ Սարոյան, «Անունս Արամ է», «Իմ անուշ փոքրիկ», «Հինգ հասած տանձ», «Ծիծաղ»
- Հերման Զուդերման, «Հոգսը»
- Ռաքել Պալասիո, «Հրաշքը»
- Ժյուլ Վեռն, «Նավապետ Գրանտի որդիները», «Խորհրդավոր կղզին»
- Ռեյ Բրեդբըրի, «Լիճը և ուրիշ պատմվածքներ»
- Ջոնաթան Սվիֆթ, «Գուլիվերի ճանապարհորդությունները»
- Լայմեն Ֆրենկ Բաում, «Սանտա Կլաուսի կյանքն ու արկածները»
8-րդ դասարան
Բանաստեղծություն, պոեմ, բալլադ
- Պ. Դուրյան, «Լճակ»
- Հ. Թումանյան, «Թմկաբերդի առումը», «Փարվանա», «Հայոց լեռներում»
- Ա. Իսահակյան, «Ռավեննայում», «Կտակ», ևս մեկ-երկու բանաստեղծություն՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Դ. Վարուժան, «Ձոն», «Ցորյանի ծովեր»
- Մ. Մեծարենց, «Աքասիաներու շուքին տակ»
- Վ. Տերյան, «Տխրություն», «Իմ խաղաղ երեկոն է հիմա», «Հրաժեշտի գազել», ևս մեկ բանաստեղծություն «Երկիր Նաիրի» շարքից՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
Պատմվածք, նորավեպ
- Նար-Դոս, «Ես և նա»
- Ա. Իսահակյան, «Սաադիի վերջին գարունը»
- Գ. Զոհրապ, «Զաբուղոն
- Հ. Մնձուրի, «Սիրահարություն մը», կրճատումներով
- Օ. Հենրի, «Վերջին տերևը»
Վեպ, վիպակ
- Րաֆֆի, «Խենթը», հատված
- Մուրացան, «Հասարակաց որդեգիրը», կրճատումներով
- Ա. Շիրվանզադե, «Արտիստը», կրճատումներով
- Սրբուհի Տյուսաբ, «Արաքսիա կամ վարժուհին», հատված
5.Ու. Սարոյան, «Մարդկային կատակերգություն», հատված
Լրացուցիչ ընթերցանության և նախագծային աշխատանքների առաջարկվող գրականություն (ընտրովի)
Ներկայացված ցանկի տասը տոկոսի չափով ուսուցիչը կարող է ներառել ստորև ներկայացված ցանկում տեղ չգտած ստեղծագործություններ
1.Գաբրիել Սունդուկյան, «Պեպո»
- Մուրացան, «Նոյի ագռավը», «Հասարակաց որդեգիրը»
- Պետրոս Դուրյան, «Իղձք առ Հայաստան»
- Հովհաննես Թումանյան, «Հայրենիքիս հետ», քառյակներ
- Ավետիք Իսահակյան, «Մի մրահոն աղջիկ տեսա», «Արագածին»
- Միսաք Մեծարենց, «Երազ օրեր»
- Րաֆֆի, «Խենթը»
- Շիրվանզադե, «Արտիստը»
- Էլֆիք Զոհրաբյան, «Ամոթի գույնը», «Ամպերից այն կողմ»
- Քրիստիան Բատիկեան, «Ամառնային»
- Ավագ Եփրեմյան, «Առավել է» բանաստեղծություն
- Նշան Աբասյան, «Ամռանը տանը կլինեմ…» բանաստեղծություն
- Արամ Պաչյան, «Թափանցիկ շշեր»
- Հրաչյա Սարիբեկյան, «Հավերժական շարժիչը»
- Գրիգ, «Հիսուսի կատուն»
- Մուշեղ Գալշոյան, «Մամփրե արքան»
- Ուիլյամ Սարոյան, «Մարդկային կատակերգություն»
- Սրբուհի Տյուսաբ, «Արաքսիա կամ վարժուհին»
- Էռնեստ Հեմինգուեյ, «Ծերունին ու ծովը»
- Հարփըր Լի, «Ծաղրասարյակ սպանելը»
- Դանիել Դեֆո, «Ռոբինզոն Կրուզո»
- Ուիլյամ Սարոյան, «Հայրիկ, դու խենթ ես», «Մայրիկ, ես սիրում եմ քեզ»
- Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքին, «Հոբիթը»
- Իլյա Իլֆ և Եվգենի Պետրով, «Տասներկու աթոռ»
- Ջեկ Լոնդոն, «Սպիտակ ժանիք»
- Անրի Թրուայա, «Լավագույն հաճախորդը»
- Ֆրենսիս Հոջսոն Բրնեթ, «Խորհրդավոր պարտեզը», «Փոքրիկ արքայադուստրը»
- Չարլզ Դիքենս, «Դեյվիդ Կոպերֆիլդ»
9-րդ դասարան
Պատմագրություն, Էպոս
- Մ. Մաշտոց, գրերի գյուտը (իբրև սկիզբ կամ մուտք)
- Կորյուն, Ագաթանգեղոս, Եղիշե, Ղ. Փարպեցի, Փ. Բուզանդ
- Մ. Խորենացի, «Հայոց պատմություն», «Ողբ», կրճատումներով
- «Սասունցի Դավիթ», համահավաք բնագիր (չորս ճյուղերի ուսումնասիրում, ցանկալի է կին և տղամարդ ասացողներից հավելյալ հատվածների մեջբերում)
Բանաստեղծություն (տաղ, շարական, հայրեն, խաղ), Պոեմ
- Գ. Նարեկացի, «Մեղեդի ծննդի», «Տաղ Վարդավառի»
- Ն. Շնորհալի, «Առաւօտ լուսոյ»
- Ֆրիկ, «Գանգատ»
- Ն. Քուչակ, երեք - չորս հայրեն՝ ուսուցչի և աշակերտի ընտրությամբ
- Սայաթ - Նովա, «Աշխարհումս ախ չիմ քաշի»
- Մ. Նալբանդյան, «Իտալացի աղջկա երգը», «Ազատություն», «Մանկության օրեր»
- Ռ. Պատկանյան, «Նոր տարի»
- Հ. Թումանյան, «Սասունցի Դավիթը», հատվածներ
Ավելին՝ ԱՅՍՏԵՂ