Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ» Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսով Ինչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար


Լուրջ վտանգ՝ Հայաստանի տնտեսության համար. արտահանման ու ներմուծման տարբերության մտահոգիչ թվերը. «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը առկա ճգնաժամից մեծ վնասներ է կրել, ինչը կանխատեսելի էր՝ հաշվի առնելով մի շարք գործոններ: Առաջին պատճառն այն է, որ մեր ավանդական սպառման շուկաներում մեր ապրանքների նկատմամբ համաշխարհային պահանջարկը նվազել է, բացի այդ, ի հայտ են եկել բազմաթիվ լոգիստիկ խնդիրներ. ներկայումս շատ դժվար է բեռնափոխադրման գործընթացը ժամանակին ու ամբողջ ծավալով կազմակերպել: Անդրադառնալով արտաքին առևտրի ծավալներին ու նոր շուկաներ գտնելու հնարավորությանը՝ «Փաստի» հետ զրույցում այս մասին հայտնեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը:

 Նա ընդգծեց, որ այս տարվա կիսամյակային տվյալների համաձայն՝ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը նվազել է 10,7 տոկոսով, արտահանումը՝ 6,5-ով, ներմուծումը` 12,9 տոկոսով: 

«Առհասարակ, անհրաժեշտ է, որ ցանկացած երկրի արտաքին առևտրաշրջանառության սալդոն դրական լինի, այսինքն` երկիրը ավելի շատ արտահանի, քան ներկրի: Երբ ներմուծումն ավելի շատ է, քան արտահանումը, նշանակում է՝ առանց արտաքին օժանդակության երկիրն ապրելու հնարավորություն չունի: 

Այդ դեպքում դրսից տրանսֆերտներ պետք է ստանա կամ ավելացնի պետական պարտքը: 2019 թվականի տվյալներով՝ ներմուծումը 2,5 անգամ ավելի շատ է, քան արտահանումը, ինչը մտահոգիչ է: 

Մեր տնտեսական քաղաքականության մեջ երբեք ներմուծման փոխարինման ծրագրեր չեն եղել, ինչի հետևանքով առանձին երկրների դեպքում մենք մտահոգիչ թվեր ունենք: Առանձին դեպքերում արտահանման ու ներմուծման տարբերությունը շատ մեծ է: 

Օրինակ՝ Թուրքիայից ներմուծումը 120 անգամ ավելի է արտահանումից: Սա վկայում է այն մասին, որ Հայաստանը դարձել է թուրքական ընկերությունների սպառման շուկա: 

Եթե մի կողմ ենք դնում քաղաքական և մյուս հարցերը ու խնդրին զուտ տնտեսական կողմից ենք նայում, ապա սա Հայաստանի տնտեսության, Հայաստանի արտադրողների համար լուրջ վտանգ է»,-ասաց տնտեսագետը՝ նշելով, որ, ի հաշիվ նաև թուրքական լիրայի արժեզրկման, թուրքական ապրանքներն ավելի են էժանացել:

«Օրինակ, վերջին տարիներին Թուրքիայից հատկապես ավտոյուղերի մեծ հոսք նկատվեց դեպի Հայաստան, մինչդեռ նախկինում այդ հոսքը շատ ավելի քիչ էր: Ընդհանուր առմամբ, մենք գործ ունենք տնտեսական վտանգավոր միտումների հետ, որի «դեմն առնել» է պետք: 

Նախ՝ անհրաժեշտ է ուսումնասիրել Թուրքիայից առավել շատ ներկրվող ապրանքախմբերը և առանձին ապրանքների համար ներմուծման փոխարինման ծրագրեր կազմել: Օրինակ՝ եթե հնարավոր է՝ արտադրել Հայաստանում, եթե՝ ոչ, մտածել այլ երկրներից, մասնավորապես ԵԱՏՄ անդամ երկրներից նույնանման ապրանքների ներկրման մասին»,-ասաց նա՝ կարևորելով նաև Իրանի հանգամանքը:

«Իրանում ապրանքների ընտրության մեծ հնարավորություն կա: Միանշանակ, նախընտրելի է Իրանի հետ մեր առևտրաշրջանառությունը մեծացնել՝ ի հաշիվ թուրքական ապրանքների: 

Ընդհանուր առմամբ, մենք ընտրության որոշակի հնարավորություններ ունենք, ինչպես նաև ազատ առևտրի մի շարք համաձայնագրեր: Օրինակ՝ 2019 թ. հոկտեմբերի 27-ից ուժի մեջ մտավ Իրանի հետ ազատ առևտրի ժամանակավոր համաձայնագիրը, որը թույլ է տալիս 300-ից ավելի ապրանքներ ցածր մաքսատուրքերով ներկրել Իրան:

 Այդուհանդերձ, այդ հնարավորություններից դեռ չենք օգտվել, որի պատճառներից մեկը այդ նույն պայմանագրի մասին մեր բիզնեսի ունեցած ցածր իրազեկվածությունն է: Բացի այդ, չկան պետական աջակցության ծրագրեր, որոնցով կխրախուսվի հայ-իրանական համատեղ ընկերությունների, արտադրությունների հիմնումը: 

Մեծ հաշվով, հնարավորություններ կան, բայց, ցավոք, այդ ուղղություններով քայլեր չեն արվել ու այսօր էլ չեն արվում: Ամեն ինչ ինքնահոսի է թողնված»,-ասաց Ս. Պարսյանը:

Նա շեշտեց, որ թուրքական ապրանքների առևտուրը մեր առևտրականների համար սոցիալական խնդիր է լուծում, և այս հանգամանքը նույնպես պետք է հաշվի առնել. «Աստիճանական լուծումներ են պետք: Հերթով դիտարկելով ապրանքները՝ այլընտրանք պետք է առաջարկենք: Զուտ արգելելով՝ հարց չի լուծվի, դա կնմանվի մի իրավիճակի, երբ մարդը նստած է մի ճյուղի վրա, և այդ ճյուղը կտրում են: 

Միանշանակ է, որ այս խնդրի համար զուտ տնտեսական մեխանիզմները բավարար չեն: Պետք է հաշվի առնենք նաև քաղաքական բաղադրիչները, արտաքին կապերը, դիվանագիտական ներուժը: Նույն ռուսական կողմը կցանկանա, որ առանձին ապրանքներ ոչ թե Թուրքիայից, այլ Ռուսաստանից ներկրվեն: 

Ամեն դեպքում, այն, որ տարեցտարի թուրքական ապրանքների ներկրումն ավելանում է, մտահոգիչ է, իսկ արտահանում գրեթե գոյություն չունի, որովհետև Թուրքիան բազմաթիվ սահմանափակումներ ունի թե՛ հայկական, թե՛ այլ ապրանքների առումով: 

Այնպես որ, պետք է գնահատել մեր տնտեսական անվտանգության ներկայիս վիճակն ու ըստ դրա լուծումներ տալ: Սա ընդդիմության, իշխանության հարց չէ: Սա կարևոր ռազմավարական նշանակության խնդիր է, որի լուծմանը պետք է մասնակցի ողջ հայությունը՝ ներդնելով իր ողջ ներուժը»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիությունԳրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Կիևը մտադիր չէ երկարաձգել Ռուսաստանի հետ գազի տարանցման պայմանագիրԵՄ խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցությունն ու հայ-ադրբեջանական կարգավորումը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Անցած 3 օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 32 ՃՏՊ. 1 մարդ զոհվել է, 50-ը՝ վիրավորվելՆԳՆ-ն զգուշացնում է չանհանգստանալ Ջուր չի լինի Գրեթե հինգ ամսվա ընթացքում Հայաստանը լքել և չի վերադարձել ավելի քան 7,800 արցախցի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը կրկին փակ է բեռնատարների համարՀաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե ՀովհաննիսյանՊահանջում ենք գործող իշխանություններից վերջ դնել մեր հայրենիքի տարածքների միակողմանի հանձմանը․ Ավետիք Չալաբյան Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի թշնամին է եւ վերջ. Էդուարդ ՇարմազանովԱրշակ Կարապետյանի նոր բացահայտումներն ու վարչապետի անհեթեթ հատարարություններին արձագանքըՈսկեպար-Բաղանիս հատվածում որոշվում է մեր երկրի ճակատագիրը․ Ավետիք Չալաբյան Թշնամուն զիջելու տարածք չունե՛նք. «Հայաքվեն» Բաղանիս գյուղում է. ՈւՂԻՂ Շուտով Ցեղասպանության հիշատակումը հավասարազոր է լինելու Ստամբուլում ամեն ապրիլի 24-ին «համատեղ ցավի» հիշատակման լոկալ արարողության. Դավիթ Սարգսյան Լատվացիները 700 մլն եվրո կներդնեն Լատվիայի արևային էներգիայի պարկերումԹուրքիան չի հրաժարվելու «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջներից Տիգրան Ավինյանը հետևել է Շենգավիթ վարչական շրջանում իրականացվող բարեկարգման աշխատանքներինՍպասվում են տեղումներ և մառախուղ, լեռնային գոտիներում՝ թաց ձյան տեսքով. Եղանակը Հայաստանում Կենդանակերպի այս նշանների ներկայացուցիչների բախտը կբերի սիրո մեջ Չենք ճանաչում ՌԴ կողմից Ղրիմի բռնակցումը․ Թուրքիայի ԱԳՆ ՌԴ նախագահական ընտրություններում ՀԱՊԿ ԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում ՀՀ ներկայացուցիչներ չկանԱլիևը Նիկոլի գլխին «պայթեցրեց» Դուշամբեի վերելակում հողերը հանձնելու պայմանավորվածությունը․ ՀամբարյանԱրթուր Ալեքսանյանը UWW-ի դասակարգման աղյուսակի առաջատարն է Ամիրյան փողոցում ավտոբուսի վարորդի և ուղևորի միջև ծագած վիճաբանությունն ավարտվել է նրանց ձերբակալությամբ Ի՞նչ է կորցրել ՆԱՏՕ-ն Հայաստանում Միացյալ Նահանգները վերահաստատում է իր հանձնառությունը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության ձեռքբերմանը․ Բայդեն Արարատ Միրզոյանի ձախողումը Ապակյա կոլբաներից, ջրով լի տակառներից մինչև ժամանակակից կրակմարիչներ. «Փաստ»Բիրտանական ռազվեդկեն կոնկրետ խնդիր ունի հայաստանյան տիրույթում բացով խաղալու . Արմեն ՀովասափյանՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (16 ՄԱՐՏԻ). Հայաստանը և Ռուսաստանը պայմանագիր են կնքել ռուսական զորքերի՝ Հայաստանում մնալու մասին. «Փաստ»Փաշինյանի օրոք Հայաստանը վերածվել է Սիցիլիայի Հայ-ադրբեջանական կոնսենսուս՝ ընդդեմ Հայաստանի՞. լուծում կա. Վահե Հովհաննիսյան Բացահայտվել է 1,535 գրամ քաշով «a-PVP» անվամբ թմրամիջոցի ապօրինի շրջանառության դեպք. մեկ անձ կալանավորվել է Ի՞նչ ներքաղաքական իրադարձություններ կարող են լինել Հայաստանում առաջիկա օրերին. «Փաստ»