Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե Իսայան Կասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆ Ապրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին


Հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ անե­լը գե­րա­զանց է ստաց­վում, ին­չը չես ասի գործ անե­լու մա­սին. «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սևանա լիճը կարևոր տեղ է զբաղեցնում աշխարհի խոշոր, բարձր-լեռնային, քաղցրահամ լճերի շարքում: Հարավային Ամերիկայի Տիտիկակա լճից հետո այն երկրագնդի քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է։

Իր հարակից տարածքով Սևանը կազմում է «Սևան» ազգային պարկի մաս, որը ստեղծվել է 1978 թվականին: Հիմնական նպատակն էկոհամակարգի, ջրային ռեսուրսների, էնդեմիկ ձկների պահպանումն է: Լիճն ամբողջությամբ ներառված է պահպանվող գոտու տարածքում (342,920 հա): Եվ պատահական չէ, որ Սևանա լճի առողջացման և ամբողջ էկոհամակարգի պահպանման ու բարելավման գործը կառավարվում է պետական մակարդակով։

Լիճն ունի էներգետիկ հսկայական ռեսուրսներ, որոնց շահագործման համար միջոցառումներ են կատարվել 20-րդ դարի առաջին քառորդից սկսած։ Տարիներ շարունակ Սևանի ջուրն օգտագործվել է ոչ միայն էներգիա ստանալու, այլև ոռոգման նպատակներով։

Բացի այդ, լճի ափամերձ գոտին զբոսաշրջային մեծ պոտենցիալ ունի, քանի որ մեծ թվով զբոսաշրջիկների գրավում են հատկապես լեռնային քաղցրահամ լճերը, ուղղակի մեզ մոտ դեռևս զարգացած չեն համապատասխան ենթակառուցվածքները։

Սակայն հիմնական հարցն այն է, որ լճին չպետք է վերաբերվել միայն սպառողի տրամաբանությամբ և փորձել միայն օգուտներ քաղել նրանից, այլ անհրաժեշտ է լուրջ ջանքեր գործադրել այն պահպանելու ուղղությամբ։ Այս տեսանկյունից ոչ պատշաճ վերաբերմունքի արդյունք է, որ այսօր լիճը կանգնած է էկոլոգիական բազմաթիվ խնդիրների առաջ։

Գլխավոր խնդիրներից է լճի ջրի մակարդակի իջեցումը, որին զուգահեռ տարիներ շարունակ եղել է բացասական ներգործություն կենցաղային և այլ կեղտաջրերի ներհոսքի պատճառով: Տարիների արդյունքում նվազել է նաև լճի ձկնային պաշարը, ջրի որակական հատկանիշների անկում է գրանցվել։

Եվ պատահական չէ, որ ինչպես նախորդ տարի, այս տարի ևս Սևանա լիճը կանաչել է, ու ակտիվացել են կապտականաչ ջրիմուռները, որոնց որոշ տեսակներ արտադրում են կենդանիների և մարդկանց առողջության վրա բացասաբար անդրադարձող թույներ։ Մասնագետները կարծում են, որ Սևանա լճի զանգվածային կանաչումը կախված է ոչ միայն բարձր ջերմաստիճանից, այլև լճում կենսածին տարրերի առկայության չափից։ 

Եվ ուշադրություն պետք է դարձնել, որ ծաղկելուց հետո ջրիմուռներն իջնում են ջրի հատակ՝ ստեղծելով բարենպաստ պայմաններ հաջորդ տարի էլ կանաչելու համար:

Լճի կանաչումը կանխելու վերաբերյալ միջոցառումներ ձեռնարկելու մասին քննարկումները գալիս են դեռևս անցած տարվանից, երբ հարցը մեծ հանրային արձագանք ստացավ, և բնապահպանները բարձրաձայնում էին, թե պետք է ակտիվ աշխատանքներ ձեռնարկվեն լիճը աղետից փրկելու համար։

Հատկանշական է, որ դեռևս 2019 թվականի մայիսին «Իմ քայլը հանուն Գեղարքունիքի մարզի» գործարար համաժողովի ժամանակ վարչապետ Փաշինյանն անդրադարձել էր Սևանի խնդրին՝ ընդգծելով, թե իրենց համար առաջնահերթություն են ՀՀ-ի համապատասխանեցումը բնապահպանական լավագույն միջազգային չափանիշներին, որն իրենցից պահանջում է երկարատև քրտնաջան աշխատանք և այդ աշխատանքը մինչև վերջ իրականացնելու բավարար կամք։

Թվում էր, թե ահա շուտով քայլեր են ձեռնարկվելու լճի էկոլոգիան բարելավելու ուղղությամբ։ Եվ այս հարցում Հայաստանը կարող էր աջակցություն ստանալ նաև իր միջազգային գործընկերներից։ Անցյալ տարվա հուլիսին Հայաստան կատարած այցի շրջանակներում անգամ Սևան այցելեց ԵՄ խորհրդի այն ժամանակվա նախագահ Դոնալդ Տուսկը, որը խոստացավ, թե ԵՄ-ն ֆինանսական աջակցություն կտրամադրի «կապուտաչյա գեղեցկուհու» համար։ Սակայն թե հետո ինչ եղավ այս թեմայի ճակատագիրը, մնում է հարցական։

Ինչպես տեսնում ենք, ՀՀ իշխանությունների մոտ հայտարարություններ անելը գերազանց է ստացվում, բայց երբ խնդիրը հասնում է գործին, նրանք թերանում են։ Եվ սա մասնավորապես վերաբերում է նաև Սևանի խնդրին։

Մեկ տարի ժամանակահատվածը բավարար էր լճի մաքրման և էկոլոգիայի բարելավման ուղղությամբ հսկայական աշխատանքներ տանելու համար, ինչը չի արվել։ Նույնիսկ չի հաջողվել լճի մակարդակի բարձրացում ապահովել. հուլիսի 29-ի դրությամբ լճի մակարդակը 1900,76 մ է, ինչը 2 սմ-ով ցածր է նախորդ տարվա նույն օրվա ցուցանիշից: 

Բնապահպանական հիմնախնդիրները չպետք է անուշադրության մատնվեն, և այս հարցում քանի դեռ իրավիճակն աղետալի չէ, իշխանություններն ինչքան շուտ սթափվեն, այնքան լավ։

 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»