Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա


«Ոչ ոք չի խոսում այն մասին, թե ինչպիսի կրթական համակարգ և ինչպիսի քաղաքացի ենք ցանկանում ունենալ»․ «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Կրթական նոր չափորոշիչներ, ուսումնական տարվա մեկնարկ նոր՝ արտասովոր պայմաններով ու սահմանափակումներով, լավագույն ուսուցչի, տնօրենի և ոլորտի այլ աշխատակիցների ընտրության նոր ընթացակարգի ներդրում, բուհական ընդունելության քննությունների նոր կարգ և մի շարք այլ նախագծեր ու նորամուծություններ: Վերջին շրջանում կրթության ոլորտում հիմք դրվող բոլոր նախաձեռնությունները հայտնվում են բուռն քննարկումների և ավելի հաճախ քննադատությունների կենտրոնում: Փորձագետները և ոլորտում գործունեություն ծավալող մարդիկ ընդգծում են՝ իրենց հետ բավարար քննարկումներ չեն անցկացվում, նախագծերը շատ դեպքերում ներկայացվում են առանց մասնագիտական լուրջ քննարկումների կամ էլ դրանք, ի վերջո, կյանքի չեն կոչվում:

Ինչո՞ւ է փորձ արվում ամենակարևոր ոլորտներից մեկում միանգամից այսքան «բարեփոխում» իրականացնել: Չեն դադարում մեկի մասին քննարկումները, երբ հրապարակ է նետվում երկրորդ, երրորդ փոփոխությունը: Կրթության փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանը նշում է՝ կրթության ոլորտում տեղի ունեցող այս բոլոր գործընթացները կարելի է բնութագրել ընդամենը մեկ բառով՝ ցաքուցրիվ: «Ինչո՞ւ եմ նման բնորոշում տալիս, ո՞րն է հիմքը: Կրթության ոլորտում ընդհանուր, միասնական տեսլական գոյություն չունի: Վերցնում ենք, բարձրագույն կրթության թափանիվի վրա ինչ-որ մի պտուտակ ենք փոխում, հետո գնում ենք նախակրթական հաստատություններ, հետո հանրակրթական դպրոցներ և լավագույն ուսուցիչներ որոշելու կարգն ենք փոխում և այսպես շարունակ:

Ստացվում է, որ մենք ինչ-որ բաներ անում ենք հենց այնպես անելու համար: Եվ դա է բերում հիմնական հակազդեցությունը հասարակության և հատկապես մասնագիտական հանրության մոտ, որ մարդիկ տրամաբանական կապ չեն տեսնում սրա միջև, քանի որ ընդհանուր կոնցեպտ, հայեցակարգ գոյություն չունի: Ոչ ոք չի խոսում այն մասին, թե մենք ինչպիսի կրթական համակարգ ենք ցանկանում ունենալ և վերջապես՝ ինչպիսի քաղաքացի ենք ցանկանում տեսնել:

Եվ այստեղ գալիս ու բախվում են արժեհամակարգային երկու հասկացություն՝ հնի և նորի: Հինը մենք գիտենք, շատ լավ պատկերացնում ենք, որովհետև բոլորս անցել ենք համակարգով և գիտենք նաև դրա թերի, բացասական կողմերը, բայց թե ինչպիսին պետք է լինի նորը, որևէ ընդհանրական պատկերացում այս պահի դրությամբ չկա: Եվ դրա համար կատարվող յուրաքանչյուր փոփոխություն հետևյալ կերպ է ընկալվում՝ մեծ խորապատկերի վրա մի քանի կաթիլ ներկ կաթեցնել: Խորապատկերի ընդհանուր տեսքը դրանից փչանում է: Ցաքուցրիվությունը գալիս է հենց այս մտայնությունից»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Մխիթարյանը: Շատերը նաև հարց են բարձրացնում, թե ինչու են կրթական ոլորտի պատասխանատուներն այսքան շտապում փոփոխել ողջ համակարգը միանգամից:

Մարդիկ չեն հասցնում առաջարկվող ու ներկայացված մի նախագծին լիարժեքորեն ծանոթանալ, ընկալել, երբ ներկայացվում է երկրորդ, հետո երրորդ ու չորրորդ նախաձեռնությունը: Մխիթարյանն ասում է՝ սա ևս վկայում է ոլորտում հայեցակարգի բացակայության մասին: «Փոփոխությունները, որոնք նախաձեռնվում են, ճանապարհի կեսին մոռանում են դրանց մասին և դրանք մինչև վերջ չեն հասցվում: Եվ շարունակաբար անցնում են հաջորդներին: Օրինակ՝ անցած տարի այս օրերին քննարկվում էր «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը: Քննարկումներ և առաջարկություններ եղան, լսումներ Ազգային ժողովում: Անցել է մեկ տարի, և ի՞նչ արդյունք ունենք՝ այդ օրենքի նախագիծը նույնիսկ կառավարության հաստատմանը չի ներկայացվել:

Այսպիսի բազմաթիվ նախաձեռնություններ կան: Չգիտեմ, թե որն է պատճառը, որ դրանք մնում են կես ճանապարհին՝ գուցե փոխվում են նախաձեռնողները կամ էլ դա մեկ մարդուց է կախված, որովհետև հատկապես կրթության ոլորտում շուտ-շուտ նաև կադրային փոփոխություններ են լինում, անընդհատ նախարարի տեղակալներ են փոխվում, գուցե խնդիրը դա է: Բայց փոփոխությունները չպետք է կախված լինեն մեկ կամ երկու մարդուց, սրանք պետք է լինեն հասարակության սեփականությունը: Հասարակությունը մասնակցային ձևաչափով պետք է մասնակցի յուրաքանչյուր առաջարկի ձևավորմանը, առաջխաղացմանը և վերջնական հաստատմանը, ինչն, ըստ էության, բացակայում է:

Վերջին տարիների ընթացքում մենք չենք տեսնում հետևողականություն»,-նշում է մեր զրուցակիցը: Անդրադառնում ենք նաև այն տեսակետին, որ հարցերի և նախագծերի շուրջ բավականաչափ քննարկումներ տեղի չեն ունենում մասնագիտական հանրույթի հետ, և ավելի հաճախ նախագիծը ներկայացվում է հանրային քննարկման՝ առանց այդ հանրույթի առաջարկությունների և եզրակացության: «Այո՛, քննարկումների վերաբերյալ նման կարծիք կա: Ինչպե՞ս է այն ձևավորվել. նախաձեռնությունները ներքևից չեն գալիս: Այն մարդիկ, որոնք անմիջականորեն զբաղվելու են նախաձեռնության կյանքի կոչմամբ, ընդհանրապես մեկուսացված են, դուրս են մնում պրոցեսներից:

Եվ պարզ է, որ կառաջանա հակասություն, հակադրություն: Քանի որ չկա ձևավորված կարծիք, նրանց մասնակցությունն էլ այդ քննարկումներին դառնում է ձևական: Եթե նույնիսկ նախաձեռնությունները լինում են «վերևներում», դրանք պետք է գնան և ներքևներից գան, որպեսզի այն մարդիկ, որոնք այդ նախաձեռնությունները կյանքի են կոչելու, ներգրավված լինեն, մասնակցեն այդ որոշումների կայացմանը: Եթե չես մասնակցում, ապա քեզ օտարացած ես զգում, ինչը բնական է: Կրթության ոլորտում մեր վերջին գործընթացները նույն ձեռագրով են արվում՝ ինչ-որ մի կիսատ-պռատ նախագիծ վերևից գցվում է իբրև թե քննարկման, ջախջախվում է քննարկողների կողմից, և շարունակություն չի լինում, հետո անցնում են հաջորդ նախագծին:

Անհասկանալի է, թե որքան է այսպես շարունակվելու: Հարկավոր է հայեցակարգային մոտեցումներից խոսել և դրա տակ ձևավորել ամբողջ համակարգը»,-ընդգծում է կրթության փորձագետը: Անընդհատ բարձրաձայնում են կրթության ոլորտի խնդիրների մասին, մինչդեռ կարծիք է հնչում, որ գիտության ոլորտը նորից ու կրկին մնում է լուսանցքում: Մխիթարյանն ասում է. «Ուզում եմ կոնկրետ օրինակ ներկայացնել ցույց տալու կրթության ոլորտում պոպուլիզմի, ցուցադրականության առկայությունը: Եթե չեմ սխալվում, այս տարվա ապրիլին կառավարությունը որոշում կայացրեց և դրա մասին շատ խոսվեց, որ սեպտեմբերի 1-ից դոկտորանտների կրթաթոշակի չափը բարձրանում է և դառնում 65 հազար դրամ:

Դրանից հետո մայիս ամսին կառավարությունը 808 որոշմամբ Հայաստանում սահմանել է դոկտորանտուրայի 13 տեղ, պետական կրթաթոշակով նպաստի ձևով ուսման վճարի փոխհատուցմամբ: Այդ տեղերը զբաղեցվեցին, եղան մրցույթներ, մարդիկ ընդունվեցին, հրամանները եղան: Դոկտորանտները պետք է ստանային 65 հազար դրամ կրթաթոշակ, որն այդքան էլ շատ չէ: Բայց պարզվում է, որ ՀՀ-ում որևէ դոկտորանտ չի կարող ստանալ այդ որոշմամբ սահմանված կրթաթոշակը, որովհետև համապատասխան ընթացակարգ գոյություն չունի: Սա ԿԳՄՍ պաշտոնական պատասխանն է մեր գրավոր հարցմանը: 2016 թվականից, երբ փոխվել է դոկտորանտուրայում ընդունելության կարգը, մինչ օրս որևէ դոկտորանտ կրթաթոշակ չի ստացել:

Ստացվում է, որ որոշում է կայացվում, այն թմբկահարվում է, տեսեք՝ մենք կրթաթոշակ ենք սահմանում, բայց իրականում այն որևէ մեկին չի հատկացվում: Ահա և պոպուլիզմի պարզագույն օրինակը: Պետք է հետևողական լինել: Եթե որոշում է կայացվում, այն պետք է մինչև վերջ հասցնել և հետո միայն անցնել մյուս նախաձեռնությանը: Հակառակ դեպքում՝ եթե չեք կարողանում, մի արեք»,-եզրափակում է Ատոմ Մխիթարյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ո՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելԱլենը չի վիրավորվում Մարուքյանի «անբարոյականի վաստակ» բառերից,բայց մնացածներին դատի է տալիս.Մկրտչյան Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է