Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա


«Տնտե­սա­կան ան­կու­մը կան­խե­լու որևէ դրա­կան մի­տում դեռ չի նա­խանշ­վում. պե­տա­կան բյու­ջե­ում առ­կա մի­ջոց­նե­րը ոչ ռա­ցի­ո­նալ են օգ­տա­գործ­վում».«Փաստ»

Տնտեսություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տնտեսական անկման տարեվերջյան հնարավոր ցուցանիշները ոչ լավատեսական են անգամ Կենտրոնական բանկի կանխատեսումներում: Այսօր արդեն ԿԲ-ն 6,2 տոկոս տնտեսական անկման հնարավորության մասին է հայտարարում: Անդրադառնալով այս ցուցանիշներին, նաև տնտեսական իրավիճակին առնչվող մի շարք հարցերի՝ տնտեսագետ Կառլեն Խաչատրյանը «Փաստի» հետ զրույցում նախ շեշտեց. «Առկա տնտեսական իրողություններից ելնելով՝ կարծում եմ՝ մենք տարեվերջին երկնիշ տնտեսական անկում ենք ունենալու: ԿԲ կանխատեսումների փոփոխությունը դեպի ավելի վատ սցենարի, ըստ էության, վկայում է, որ տնտեսությունում տեղի ունեցող գործընթացները աշխուժացման կամ անկումը կանխելու որևէ դրական միտում դեռ չեն նախանշում: Նաև վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած ամսական տվյալներն են վկայում, որ բոլոր ոլորտներում անկում ունենք:

Ընդ որում, այդ անկման տեմպը չի մեղմվում, իսկ կառավարության ձեռնարկած միջոցառումները բավարար արդյունք չեն տալիս»: Տնտեսագետի խոսքով, կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացմանն ուղղված ծրագրերի անարդյունավետությունը պայմանավորված է մի քանի խնդրով: «Նախ՝ կարծում եմ, որ կառավարությունը չէր պատկերացնում տնտեսական անկման չափը ու այն բացասական երկարատև գործընթացները, որոնք տեղի էին ունենում տնտեսության մեջ: Եվ դրա համար ընտրեց կարճաժամկետ լուծումների ճանապարհը, որն այս բացասական վիճակի գլխավոր պատճառն է: Բնականաբար, եթե կառավարությունն ավելի երկարաժամկետ սցենար մշակեր ու իր քայլերը պլանավորեր 6, 8, 12 ամիսների կտրվածքով, ծրագրերը մի փոքր այլ կլինեին, իսկ արդյունքներն ավելի գոհացուցիչ: Փաստացի, պարզապես տվյալ պահին ի հայտ եկող որևէ խնդիր կարճաժամկետ, ինչ-որ իմաստով նաև արագ լուծելու համար ծրագիր էր մշակվում:

Հինգ օրը մեկ կամ շաբաթը մեկ նոր ծրագիր էր մշակվում տվյալ պահին ինչ-որ խմբի կամ խավի խնդիր լուծելու համար, բայց հաջորդ շաբաթ մեկ այլ խնդիր էր ի հայտ գալիս: Պլանավորում չէր իրականացվում: Այն հանգամանքը, որ մի քանի ամսվա մեջ շուրջ 24 աջակցության ծրագիր մշակվեց ու դրվեց շրջանառության մեջ, վկայում է հենց համակարգվածության բացակայության մասին: Արդյունքում այն պետական միջոցները, որոնք պետական բյուջեից ուղղվեցին համավարակի տնտեսական հետևանքների չեզոքացմանը, կա՛մ արդյունք չտվեցին, կա՛մ այդ արդյունքը շատշատ ցածր էր»,-նկատեց մեր զրուցակիցը: Ըստ Կ. Խաչատրյանի, հարկային մուտքերի նվազումը տնտեսության մեջ տեղի ունեցող անկման օբյեկտիվ արտացոլումն է: «Տնտեսությունն անկում է ապրում: Այսինքն, տնտեսվարող սուբյեկտներն ամբողջ ծավալով գործունեություն չեն իրականացնում, բնակչությունը հնարավորություն չունի իր սպառողական ծախսերն ամբողջ ծավալով իրականացնել:

Բացի այդ, աշխատատեղեր են կրճատվել, զբաղվածությունն է նվազել և այլն: Այս ամենն ուղղակիորեն պետք է հարկային մուտքերի անկմանը հանգեցներ: Եթե տնտեսությունը ճգնաժամի մեջ է, եթե տարբեր ոլորտներում մեր ստեղծած հավել յալ արդյունքը փոքրանում է, դրա հիման վրա հաշվարկվող հարկերի ծավալը պետք է ավելի փոքր լինի: Ավելին ասեմ, վերջին ամիսներին ականատես ենք լինում բավականին կոշտ հարկային վարչարարության: Տնտեսվարող սուբյեկտներին անընդհատ տարբեր մանր խնդիրների պատճառով փորձում են տուգանել ու դրանով հավել յալ գումարներ բերել բյուջե: Բայց անգամ այդ կոշտ հարկային վարչարարության պարագայում մենք բյուջեի ցածր կատարողական ունենք»,-նկատեց մեր զրուցակիցը: Ինչ վերաբերում է բյուջեի ծախսերի արդյունավետ կառավարման խնդրին, Կառլեն Խաչատրյանը շեշտեց. «Ըստ էության, եթե պետական միջոցներն արդյունավետ օգտագործվեին և արդյունավետ կառավարվեին, մենք մի փոքր այլ իրավիճակ կունենայինք:

Ընդ որում, խնդիրը չի վերաբերում միայն այս համավարակի շրջանում պետական միջոցների կառավարմանը: Առհասարակ, վերջին տարիներին վարվող բյուջետային քաղաքականության արդյունավետությունը ցածր է, և այդ առումով մի քանի պատճառ կա: Նախևառաջ պատճառը կարող ուժերի բացակայությունն է: Կառավարությունում կադրային խնդիր կա, ինչի մասին է փաստում նաև այն հանգամանքը, որ թե՛ 2018, թե՛ 2019 և թե՛ արդեն 2020թ. առաջին կիսամյակի տվյալներով մենք պետական բյուջեի կապիտալ ծախսերի էական թերակատարում ունենք: Սա վկայում է, որ պետական բյուջեում առկա միջոցները ոչ ռացիոնալ են օգտագործվում: 

Նույնը կարող ենք ասել նաև ընթացիկ ծրագրերի ֆինանսավորման համար նախատեսված միջոցների մասին, որովհետև, մեծ հաշվով, մենք բյուջետային քաղաքականության մեջ կտրուկ վերափոխումներ, կտրուկ փոփոխություններ չենք տեսնում: Իսկ նշվածի ամենալավ ցուցիչը մարդկանց կյանքի որակի փոփոխությունը պետք է լիներ, որը ավելի քան 2,5 տարվա ընթացքում դեռ որևէ կերպ շոշափելի չէ»: Ըստ տնտեսագետի՝ ճգնաժամի պայմաններում, երբ հարկային մուտքերը նվազում են, արտաքին պարտք վերցնելը ևս օբյեկտիվ հանգամանք է: «Ուզի թե ոչ, կառավարությունը պետք է մեծացնի պարտքը: Արտառոց բան չկա, երբ ճգնաժամային փուլում երկրի պետական պարտքն աճում է: Այստեղ խնդիրը պետական պարտքի կառավարման արդյունավետությունն է ու այն, թե այդ վերցված պարտքը ինչ ուղղություններով և ինչի վրա է ծախսվում: Հասկանալի է, որ մեր երկրի համար լրացուցիչ պարտքը խնդիրներ է առաջացնում:

Հետևաբար, այդ պարտքը պետք է ոչ միայն ներգրավենք ու փորձենք ընթացիկ ինչ-որ խնդիրներ լուծել, այլև արդեն այսօրվանից մտածենք այդ պարտքի մարման, պարտքը սպասարկելու հնարավորությունների մասին: Եթե հիմա պարտք ենք վերցնում, օրինակ՝ պետական ծառայողներին աշխատավարձ կամ թոշակառուներին թոշակ տալու համար, ստացվում է, որ այդ գումարն ուղղակի ծախսվում է ու այլևս տնտեսական որևէ էֆեկտ չի ունենում: Եթե պարտքը տնտեսական կարողություններ զարգացնելու ուղղությամբ ենք օգտագործում, ենթակառուցվածքների մեջ ենք ներդնում, ապա դա հետագայում ավելի մեծ արդյունք գրանցելու հիմք է: Այդ դեպքում պարտքը սպասարկելը ևս ավելի դյուրին է լինելու: Իրականում պետությունը չի կարող այս փուլում պարտք չվերցնել, այլընտրանք չկա: Մյուս կողմից՝ անընդհատ խոսվում է կոռուպցիայի դեմ պայքարի, նախկինում, այսպես ասած, թալանված գումարները պետական բյուջե վերադարձնելու ու եղած գումարներն էֆեկտիվ ծախսելու մասին:

Բացի այդ, անընդհատ պնդումներ էին արվում, որ բյուջեում փող կա, ու մենք այս առումով խնդիր չունենք: Հիմա այս հայտարարությունների ֆոնին արտաքին պարտքի մեծացումը մի փոքր անհասկանալի է»,-ընդգծեց տնտեսագետը: Անդրադառնալով մինչև 2050 թվականի զարգացման ռազմավարությանն ու դրա հետ մեկտեղ կարճաժամկետ ու միջնաժամկետ ծրագրերի խնդրին՝ տնտեսագետը նշեց. «Գոնե հրապարակային առումով որևէ կերպ տեսանելի չէ, թե առաջիկա 3, 6 ամիսների կտրվածքով ինչ քաղաքականություն է իրականացվելու: Այս առումով լրջագույն խդիր կա: Ինչ վերաբերում է մինչև 2050 թվականը ներկայացված ռազմավարությանը, ապա այն ավելի շատ կարելի է բնութագրել որպես ցանկությունների, բարի նպատակների ամբողջություն, որովհետև ցանկացած ռազմավարություն, բացի վերջնական երկարաժամկետ նպատակներից, նաև միջանկյալ նպատակներ, թիրախավորումներ պետք է պարունակեն: Բացի այդ, պետք է նախանշվի նաև այն ճանապարհը, այն քայլերի հաջորդականությունը, որոնցով այս ծրագիրը պետք է կյանքի կոչվի:

Երկարաժամկետ նպատակներ են ֆիքսվել, որոնք հավակնոտ են, բայց որպեսզի դրանք բարի ցանկություններից իրականում վերածվեն երկարաժամկետ թիրախավորումների, անհրաժեշտ են նաև միջանկյալ թիրախավորումներ: Եթե ֆիքսում ենք, որ մեր երկրում աշխատավարձը, օրինակ՝ 30 տարվա մեջ 7 անգամ պետք է աճի, միևնույն ժամանակ պետք է ասենք, թե 20 տարի, 10 տարի, 5 տարի հետո որքան պետք է աճի: Սա պետք է, որ ընթացքում հասկանանք՝ մեր նախանշած ճանապարհից շեղվել ենք, թե ոչ: Ամեն տարի կամ գոնե եռամյա ծրագրերի միջոցով վերլուծություններ պետք է լինեն, բայց այդ մասը մեզ մոտ բացակայում է: Բացի այդ, չխոսվեց նաև այն մասին, թե նման կարճաժամկետ ծրագրեր այդ մեծ ռազմավարության շրջանակներում մշակվելու և հանրայնացվելո՞ւ են, թե՞ ոչ»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելԱլենը չի վիրավորվում Մարուքյանի «անբարոյականի վաստակ» բառերից,բայց մնացածներին դատի է տալիս.Մկրտչյան Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. Չալաբյան