Yerevan, 28.March.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Unibank is now a regular partner of “Pan-Armenian intellectual movement” IDBank issued another tranche of dollar bonds Green Iphone on the best credit terms at green operator's stores UCOM Provided technical assistance to Shengavit administrative district AMD 9,808,684 to the "City of Smile" Charitable Foundation. The next beneficiary of "The Power of One Dram" is known Unibank offers a “Special” business loan with an interest rate of 8.5% per annum IDBank implements the next issue of nominal coupon bonds Flyone Armenia will start operating regular direct flights Yerevan-Moscow-Yerevan New movie channels in Ucom and good news for unity tariff subscribers Ucom offers discounts on a number of devices on the occasion of love holidays


«Այս պահի դրությամբ կոմունիկացիաների բացումը Հայաստանին ձեռնտու չէ». «Փաստ»

Interview

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ադրբեջանը Հայաստան երկրի տարածքի շուրջ 8000 քառակուսի կմ-ը գրավել է, որի մեծ մասը՝ նոյեմբերի 9-ի պայմանավորվածությամբ, ու հիմա փորձում է առաջ գնալ։ «Կովկաս» ինստիտուտի փորձագետ, քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանի դիտարկումն է, որի հետ զրույցում անդրադարձել ենք սահմանային խնդիրներին, Ադրբեջանի քաղաքականությանն ու գործողություններին, որոնք վերջերս նաև հրահրվող տեղային մարտերի բնույթ են ստանում։

Նա շեշտեց՝ գործող իշխանությունը իր հայտարարություններով և քաղաքականությամբ չեղարկել է այն բոլոր դիվանագիտական հնարքները, որոնք Հայաստանն օգտագործել է 30 տարվա ընթացքում. «Այս իշխանությունն իր քաղաքականությամբ չեղարկեց այն, որ Արցախի Հանրապետությունն ու ՀՀ-ն առանձին են։ Այսպիսով, որևէ առանձին՝ Արցախյան հակամարտություն չկա, կա Արցախյան ճակատ, և կա հայ-թուրքական հակամարտություն, նվազագույն իմաստով, թեկուզև հայ-ադրբեջանական հակասություն, որը եթե մի տարածքում ավարտվել է, հիմա արդեն տեղափոխվում է ուրիշ տարածք։ Հիմա ավելի հստակեցնենք. Ադրբեջանն ունի լուծելու խնդիրներ, որոնք այդքան էլ քիչ չեն։

Օրինակ՝ նրանք ուզում են միջանցք ստանալ Սյունիքի տարածքով, ուզում են նաև որոշ տարածքներ Տավուշի և Արարատի մարզերի սահմանագծերից։ Բացի այդ, խաղաղության պայմանագրով ուզում են նաև լեգալիզացնել այն տարածքային նվաճումները, որոնք ունեցան նոյեմբերի 9-ին և դրանից հետո։ Ուզում են ստանալ նաև որոշ այլ երաշխիքներ ու կարգավիճակներ տարբեր հարցերում՝ սկսած բիզնեսից, վերջացրած քաղաքականությամբ։ Սա է իրենց օրակարգը, որին ուզում են հասնել նաև ռազմական ճնշմամբ»,- «Փաստի» հետ զրույցում նշեց Հրանտ Միքայելյանը։

Խնդիրը դիտարկելով կապիտուլ յացիոն ակտի և դրա շուրջ շրջանառված թեզերի համատեքստում, որոնք վերաբերում էին «փրկությանը», արդեն «հանգիստ ու խաղաղ» ապրելուն և առաջ էին տարվում նաև իշխանական շրջանակների կողմից, Հ. Միքայել յանը նշեց. «Այդ թեզերը նրանք առաջ են «բրդում» դեռ Արցախյան առաջին պատերազմից սկսած, մասնավորապես՝ «Արցախը տանք, որ հանգիստ ապրենք»։ Սրա նպատակն իրականում ոչ թե հանգիստ ապրելը, այլ Արցախը տալն էր։ Իհարկե, այս գաղափարախոսությունն ու մոտեցումներն ամբողջությամբ սխալ էին։ Եթե «Արցախը տանք, հանգիստ ապրենք», ապա ստացվում է, որ հակամարտության մեղավորը մենք ենք։ Եթե միտքը բացենք, կհասկանանք, որ գործ ունենք թուրքական ու նաև մի շարք այլ երկրների լոբբիզմի հետ, ինչը, սակայն, ոչ մի կապ չունի հայ ժողովրդի հանգիստ ապրելու հետ։

Ավելի կոնկրետ՝ սա կապ ունի թուրք-ադրբեջանական տանդեմի շահերի հետ։ Եթե հայ ժողովուրդը 1988 թվականին ոտքի է կանգնել Արցախի հայերի իրավունքների պաշտպանության հարցով, և մենք դրանից հրաժարվում ենք, տալիս թուրքերին այն, ինչ իրենք են ուզում, ապա ինչից մենք պետք է հանգիստ ապրենք։ Մենք տեսնում ենք, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանն իրենց ուզածը ստանում են, բայց ո՞վ է ասել, որ միայն Արցախն է իրենց ուզածը։ Իրենց հիմնական ուզածն այն է, որ Հայաստանը գոյություն չունենա, ինչի մասին Ալիևն ու իր նախարարները բազմիցս են ասել»։

Քաղաքագետի խոսքով, այս փուլում ևս մենք գործ ունենք ոչ թե զուտ ադրբեջանական սադրանքների, այլ քաղաքականության հետ։ «Հայաստանի պետականության համար հիմա կրիտիկական ու ճակատագրական պահ է։ Հայ ժողովուրդը կարող է կորցնել պետականությունը, այլ կորուստներ ունենալ նաև բոլոր դաշտերում։ Պետք է նաև գիտակցել, թե արդեն իսկ ինչ կորուստներ ենք ունեցել, որոնք շատ մեծ են։ Այն մարդիկ, ովքեր ասում էին՝ ոչինչ, փրկվել են, ուղղակի արդարացնում էին կորուստները և հանդես են եկել ու հանդես են գալիս թուրքական լոբբիստների տեսքով»,- ասաց մեր զրուցակիցը։

Անդրադառնալով Ադրբեջանի այս քաղաքականությանը զուգահեռ Հայաստանի իշխանությունների կողմից արվող հայտարարություններին, ովքեր նաև տարածաշրջանում տնտեսական կապերի ու ճանապարհների ապաշրջափակման անհրաժեշտության մասին են խոսում՝ Հ. Միքայել յանն ասաց. «Այդ հայտարարությունները որևէ կերպ համարժեք չեն վերոնշյալ քաղաքականությանը ու գործողություններին։ Ադրբեջանը և Թուրքիան Հայաստանի վերջնական ոչնչացմանն են պատրաստվում, իսկ Հայաստանում խոսում են ինչ-որ կոմունիկացիաների մասին։ Այստեղ, իհարկե, պարզ է անելիքը։ Պետք է բանակը վերաարդիականացվի, շատ լուրջ փոփոխություններ պետք է լինեն պետական քաղաքականության, ինչպես նաև արտաքին ու անվտանգային քաղաքականությունների մեջ։ Ինստիտուցիոնալ լուրջ բարեփոխումներ են անհրաժեշտ, բայց ոչ այնպիսիք, որոնց մասին իշխանություններն են խոսում։ Ինչ վերաբերում է մասնավորապես կոմունիկացիաներին, ապա պետք է այն դիտարկել հետևյալ հարցադրման համատեքստում. Հայաստանին այս պահին ձեռնտո՞ւ է, թե՞ ոչ։

Այս հարցի պատասխանն ունենալուց են կախված մյուս դիտարկումները։ Ի՞նչ կարող է շահել Հայաստանը թուրքական շուկայում, ի՞նչ կարող է Թուրքիան շահել Հայաստանի շուկայում։ Այս պահի դրությամբ կոմունիկացիաների բացումը Հայաստանին ձեռնտու չէ։ Միևնույն ժամանակ, նկատենք, որ իրենց համար սա ոչինչ չի նշանակում և հանդես չեն գալիս նշվածն իրականացնելու նախաձեռնողականությամբ։ Ինչո՞ւ, որովհետև ուզում են հիմա էլ այս հարցը վաճառել Հայաստանի վրա՝ ասելով՝ սա էլ արեք, որպեսզի սահմանը բացենք։ Մեծ հաշվով՝ այս պայմաններում մեզ ապաշրջափակումն ընդհանրապես պետք չէ, և ես չեմ հասկանում, թե ինչի մասին են բանակցությունները։ Այն Հայաստանի շահերից չի բխում, և նման տեսանկյունից խոսողները հաստատ հանդես չեն գալիս Հայաստանի շահերից ու չեն պաշտպանում այն»։

Անդրադառնալով այս պայմաններում վերոնշյալ «խաղաղության պայմանագրի» վերաբերյալ հայաստանյան դաշտ նետվող թեզերին՝ նա հավելեց. «Ադրբեջանը առաջ գնալու խնդիրներ ունի, դրա համար, ինչպես նշեցի, Տավուշի և Արարատի սահմանագծերում տարածքային զիջումներ է ուզում։ Ուզում է լեգալիզացնել մայիսից սկսած գրանցված տարածքային նվաճումները ՀՀ ուղղությամբ, նաև 44-օրյա պատերազմի ժամանակ մարդու իրավունքների բազմաթիվ խախտումները, մարդկային կյանքեր խլելը։ Բացի այդ, ինչպես նշեցի, կա նաև միջանցքի հարց։ Նշվածի շրջանակներում Ադրբեջանը խաղաղության պայմանագիր է ուզում։ Այստեղ հարց է առաջանում, թե ինչ է ուզում Հայաստանը, որովհետև Ադրբեջանի ուզածները մենք կարող ենք անվերջ քննարկել։

Ո՞րն է Հայաստանի օրակարգը։ Հայկական օրակարգ այս պահին չկա։ Մենք քննարկում ենք միայն Ադրբեջանի օրակարգը, որովհետև գոյություն ունի միայն Ադրբեջանի օրակարգ։ Այդ օրակարգին դիմադրելու համար պետք է ստեղծել մեր երկրի առջև ծառացած այն իրատեսական ու կարևոր հարցերի ցուցակը, որոնք պետք է քննարկվեն։ Մասնավորապես, թե ինչպես ենք տեսնում տարածքային վեճի հանգուցալուծումը։ Պետք է նաև հասկանալ, որ այս ամենը պետք է շատ իրատեսական ու ադեկվատ լինի հենց հայկական շահերի համար»։

Նրա խոսքով՝ ՀՀ այսօրվա իշխանություններն ունակ չեն ձևավորել վերոնշյալ օրակարգը։ «Ունակ չեն, որովհետև այս իշխանությունները այստեղ Ադրբեջանի օրակարգն են ներկայացնում։ Երբ Ադրբեջանը մի բան պահանջում է, միանգամից չէ, բայց հետո զիջում են։ Եթե մենք տեսնենք, որ իրենք զիջում են, որովհետև չի ստացվում, այլ խնդիր կլիներ, բայց իրենք զիջում են, որովհետև ոչինչ չեն ձեռնարկում, որ դիմադրեն։ Օրինակ՝ որպեսզի մայիսին ադրբեջանական զորքն առանց զենք կիրառելու 110 քառակուսի կմ Հայաստանի տարածքից չգրավեր, ընդամենը հարկավոր էր գոնե մի քիչ ՀՀ ԶՈւ-երը արդիականացնել, սահմանագիծը կահավորել։ Իսկ այսօրվա առկա վիճակում մարդիկ չեն կարող դիմագրավել, մանավանդ, երբ չկրակելու հրաման ունեն։ Մենք, մեծ հաշվով, գործ ունենք Թուրքիայի շահերը ներկայացնող իշխանության հետ»,- նշեց քաղաքագետը։

Անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով ռուս սահմանապահների հենակետերի տեղակայման հնարավորությունը դիտարկելու, ինչպես նաև ՀԱՊԿ մոնիթորինգային առաքելության տեղակայման և դրա անհնարինության դեպքում միջազգային այլ ֆորմատների ներգրավելու՝ Ն. Փաշինյանի հայտարարությունը, Հ. Միքայել յանը նշեց. «Անշուշտ, մենք գործ ունենք կեղտոտ աշխարհաքաղաքական խաղի հետ, որը Հայաստանում գոյություն ունի արդեն մի քանի տարի։ Ընդ որում, այն սկսվել է դեռ մինչև 2018 թ. իշխանափոխությունը, և իշխանափոխությունն այդ խաղի հետևանքն էր։ Այդ խաղը վտանգավոր է։ Այդ խաղը նաև 44-օրյա պատերազմի է բերել։ Հիմա խնդիրը հետևյալն է. եթե ՀՀ սահմանին հայաստանյան ուժեր չեն կանգնում, հարց է ծագում՝ Հայաստանը որտե՞ղ է սկսվում և որտե՞ղ ավարտվում։ Մենք խոսում ենք Հայաստանի Հանրապետության գոյության մասին։ Միևնույն ժամանակ, հարկ է նշել, որ երբ տարիներ շարունակ ինքնիշխանությունը կորցնելու վտանգի մասին էր խոսվում ու այն ներկայացվում էր միայն Ռուսաստանի հետ հակասության մեջ, ուղղակի քարոզչություն էր։

Իրականությունն այլ է, ինքնիշխան է այն պետությունը, որը վերահսկում է իր սահմանները։ Եվ եթե մենք տեղադրենք որևէ այլ ուժերի՝ սկսած ռուսական, վերջացրած այլ ուժերով, որոնց մասին հայտարարվում է, իհարկե, մենք կունենանք անդառնալի կորուստներ մեր ինքնիշխանության տեսանկյունից։ Բացի այդ, շատ կարևոր է, որ Հայաստանը խաղա ոչ թե հակասությունների վրա, այլ ընդհանուր եզրեր գտնի։ Այսինքն, իրականում և՛ ԱՄՆ-ը, և՛ Ֆրանսիան, և՛ Ռուսաստանը ընդհանուր շահեր ունեն այս տարածաշրջանում։ Հայաստանը հստակ, ադեկվատ դիրքորոշում ունենալու պարագայում կարող է այդ հարցում միջնորդի դեր խաղալ՝ իրենց շահերը Հայաստանի շահերի հետ համադրելու տեսանկյունից, փորձի նաև այնպես անել, որ Մինսկի խումբը վերաարդիականացվի։ Բայց սա չպետք է բերի նրան, որ սահմանին ուրիշ զորքեր կանգնեն, սա պետք է շատ հստակ հասկանալ։ Երբ ես ասում եմ ադեկվատ արտաքին քաղաքականության մասին, առաջինը հենց դա նկատի ունեմ»։ 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of Armenia Ucom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia 5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% Growth Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashback Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli International Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBank Three Sad Stories about Fraudsters Ucom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 millionOn the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in March Global Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in Armenia How AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goal What to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBank Half Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023 ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at Ashtarak Visa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime package Interview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card! Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offer AraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entity Which Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate future Fast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel list A bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKind How to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBank Visa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC Armenia Fastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports Foundation AMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus