Ի՞նչ է պետք Սկրեբլ խաղալու համար՝ գիտելի՞ք, պատահականությո՞ւն, թե՞ հաշվարկի ունակություն․ «Փաստ»
Lifestyle«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Սկրեբլը (Scrabble) հայտնի սեղանի խաղ է, որը զարգացնում է տրամաբանությունը, բարձրացնում գրագիտությունը, ընդլայնում բառապաշարն ու ուշադրությունը: Խաղի պատմությունը սկիզբ է առել 1930-ականների վերջին, երբ ամերիկացի ճարտարապետ Ալֆրեդ Բաթսը փորձել է ստեղծել գրաշրջության (անագրամա) և խաչբառերի օրինակով մի խաղ, որը կներառեր թե՛ պատահականության գործոնը, թե՛ գիտելիքը, թե՛ նուրբ հաշվարկը: Խաղի առաջին տարբերակը հայտնվել է
1931 թվականին, այն քիչ է նման եղել ժամանակակից Scrabble- ին և կոչվել է Lexiko: Այն խաղադաշտ չի ունեցել և բաղկացած է եղել տառերով ստվարաթղթե քարտերի հավաքածուից: Խաղացողները պատահականորեն քարտեր են վերցրել և դրանցով բառեր կազմել: Նման խաղը մեծ ոգևորություն չի առաջացրել, և ոչ ոք չի փորձել զանգվածաբար այն տպագրել: Սակայն Բաթսը չի հուսահատվել և այդ ժամանակի մտավոր խաղերի մեծ մասը վերլուծելուց հետո 1938 թվականին ստեղծել է խաղի նոր, փոփոխված տարբերակ, որն արդեն ունեցել է 225 վանդակներով խաղադաշտ: Կանոնները նույնպես մի փոքր փոխվել են: Արդեն անհրաժեշտ էր բառեր կազմել պատահականորեն ընկած նշաններից: Խաղը հայտնի է դարձել Criss-Cross Word անունով, որից հետո այն գործնականում չի փոխվել:
1948 թվականին Ալֆրեդը խաղի իրավունքները վաճառել է փաստաբան Ջեյմս Բրունոտին: Բրունոտը փոքր-ինչ փոխել է խաղադաշտը, «բոնուսային» բջիջները և աշխարհին ներկայացրել պարզեցված կանոններով նոր Scrabble անվամբ խաղը: Սկզբում խաղը պահանջված չի եղել: Խաղի թողարկման 4 տարվա ընթացքում Ջեյմսը զգալի գումարներ է կորցրել, բայց չի հանձնվել: Նա հավատացել է, որ իր ժամանակը կգա, և չի սխալվել: Scrabble- ը տարեցտարի ժողովրդականություն է ձեռք բերել, և արդեն 1953 թվականին Բրունոտը չէր կարողանում բավարարել խաղի վաճառքի պահանջարկը: Արդյունքում նա հեղինակային իրավունքը վաճառում է Selchow and Righter ընկերությանը, որն, ի դեպ, ժամանակին հրաժարվել էր այն գնել Բաթսից՝ չհավատալով խաղի զարգացման հաջող ապագային:
Դրանից հետո Scrabble խաղի տպագրման իրավունքները բազմիցս փոխանցվել են մի հրատարակչական ընկերությունից մյուսին, բայց խաղն ինքնին անփոփոխ է մնացել, և նրա ժողովրդականությունը չի մարել երկար տասնամյակներ: Մինչ օրս ամբողջ աշխարհում վաճառվել է ավելի քան 100 միլիոն օրինակ Scrabble խաղ: Այդ խաղի երկրպագուների բազմաթիվ ակումբներ կան, անցկացվում են մրցումներ և մրցաշարեր: Scrabble-ն իրավամբ կարելի է դասական անվանել իր ժանրի մեջ: Դրա համար լույս են տեսնում բառարաններ, ստեղծվում են տարբեր փոփոխություններ, Scrabble-ը թարգմանվել է մոտ 30 լեզվով:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում