Yerevan, 29.March.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Unibank is now a regular partner of “Pan-Armenian intellectual movement” IDBank issued another tranche of dollar bonds Green Iphone on the best credit terms at green operator's stores UCOM Provided technical assistance to Shengavit administrative district AMD 9,808,684 to the "City of Smile" Charitable Foundation. The next beneficiary of "The Power of One Dram" is known Unibank offers a “Special” business loan with an interest rate of 8.5% per annum IDBank implements the next issue of nominal coupon bonds Flyone Armenia will start operating regular direct flights Yerevan-Moscow-Yerevan New movie channels in Ucom and good news for unity tariff subscribers Ucom offers discounts on a number of devices on the occasion of love holidays


«Աննորմալ վիճակ. ոչ միայն վերահսկելու ցանկություն, այլև դրա կարողությունները չունեն». «Փաստ»

Interview

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Այս տարվա առաջին եռամսյակում Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը 9,6 տոկոսով աճել է, բայց այդ ցուցանիշը ՀՀ-ին շատ չնչին օգուտ է տալիս: Այս կարծիքին է Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը: Նա բնական է համարում նշվաճ աճը՝ հաշվի առնելով հատկապես ՌԴ-ից ներհոսքը: Այսուհանդերձ, ըստ մասնագետի, ՀՀ կառավարությունը ոչինչ չի անում ստեղծվածից գոնե օգուտներ քաղելու համար:

«Իրականում կառավարությունը ոչինչ չի արել: Անկախ կառավարության կամքից է այս աճը: Որևէ առաջարկ չի անում պոտենցիալ ներդրողներին, Հայաստան եկած մարդկանց ոչ մի ձևով չի կարողանում շահագրգռել, որ հենց այստեղ ծավալեն իրենց գործունեությունը: ՀՀ կառավարությունը գիշեր-ցերեկ պետք է աշխատի, որ ռուսական արտադրողներն արտադրություններ հիմնեն Հայաստանում և այստեղից կարողանան իրենց արտահանումներն իրականացնել: Այս ուղղությամբ ևս ոչ մի քայլ չի իրականացվել»,-ասաց նա:

Ն. Սարգսյանի կարծիքով, ամեն դեպքում, մինչև ռուս-ուկրաինական պատերազմով պայմանավորված անորոշությունը չվերանա, տնտեսության մեջ չի կարող որոշակիություն մտնել: Անդրադառնալով հայաստանյան արտարժույթի շուկայում առկա կտրուկ տատանումներին՝ նա ընդգծեց, որ իրավիճակը դուրս է տնտեսագիտական ցանկացած կանոնից. «Արհեստականորեն աննորմալ վիճակ է ստեղծվել, ինչն անընդհատ բիզնեսին հարված է հասցնում: Այս տեսանկյունից մենք կարող ենք ներմուծման և արտահանման ինչ-որ մի խմբաքանակի դեպքում օգուտներ ստանալ, հաջորդ խմբաքանակի դեպքում՝ շատ լուրջ վնասներ կրել: Դոլարը բարձրացավ մոտ 530-ի, հետո շատ կտրուկ նվազեց՝ հասնելով 450-ի, հետո նորից բարձրացավ 490-ի, հիմա շուրջ 460 է: Շատ տնտեսագետներ դոլարի արժեզրկումը կապում էին ԱՄՆ-ում առկա գնաճի հետ, բայց երբ նայում ենք մեր վիճակագրական ցուցանիշները, 30 տարվա ընթացքում հայկական դրամը երբեք զգայուն չի եղել ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ: Միշտ դրամի արժևորումը կամ արժեզրկումը կախված է եղել ռուբլու հետ»:

Նրա խոսքով, դրամի արժևորման օբյեկտիվ պատճառներ ևս կան. «ՌԴ-ն մեզանից գազի դիմաց վճարումը ռուբլով պահանջեց, նաև ԿԲ-ն որոշ քայլեր ձեռնարկեց ՀՀ-ից դոլարի կանխիկացումների սահմանափակումների մասով: Բացի այդ, Չինաստանը մեր տնտեսվարողների հետ սկսեց գնանշում և վճարման պահանջ ներկայացնել յուանով, ինչն իր հերթին ևս նվազեցրեց դոլարի պահանջարկը: Այս ֆոնին, բնականաբար, դոլարը պետք է նվազեր, բայց նույն ֆոնին դոլարի կրկին արժևորումը՝ 450-ից նորից 490-ի հասնելը, արդեն աննորմալություն էր. պահանջարկը նույն մակարդակի էր, ու անհասկանալի էր, թե ինչու արժևորվեց: Կարծիքներ կան, որ դոլարն արժեզրկեցին որոշ չափով պետական պարտքը փակելու համար, կամ ինչոր մեկի շահերի սպասարկման համար դրամն արժևորեցին, որ գործարքներ իրականացնեն, նորից արժեզրկեն: Փոքր ժամանակահատվածում խելամիտ էր այս տարբերակը, բայց արժեզրկումը դուրս եկավ նաև այդ տրամաբանությունից: Հետագա արժևորումը որևէ ձևով տրամաբանված չէր, դրա համար արտարժույթի շուկայի նկատմամբ ամբողջ կանխատեսելիությունն ու վստահությունը կորավ: Եվ այս անվստահությունն արդեն տնտեսվարողների շրջանում շոկեր է առաջացնում, որովհետև նրանք չեն կարողանում գնանշումներ իրականացնել, չեն կարողանում որոշակիության գալ իրենց արտասահմանյան գործընկերների հետ: Եթե դոլարի այս արժեզրկումը պահպանվի, արտահանման ոլորտում մենք ծավալների նվազում, ինչպես նաև շահույթների նվազում կունենանք»:

Ն. Սարգսյանը միևնույն ժամանակ նշեց, որ այս իրավիճակը ներմուծումների տեսանկյունից կարող է դրական էֆեկտ ունենալ. «Կարող են գնանկումներ նկատվել, թեպետ նախորդ տարիների փորձն արդեն ցույց է տվել, որ երբ ինչ-որ շոկերից կախված գնաճ է տեղի ունենում, հետո նախորդ գներին վերադառնալը շատ դժվար է»:

Այս համատեքստում դիտարկելով մեզ մոտ առկա շարունակական գնաճը, անգամ մեկ օրվա կտրուկ գնաճային դրսևորումները՝ մեր զրուցակիցը շեշտեց իրավիճակի սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ պատճառների մասին. «Բիզնեսը սովորաբար իր կորցրած կամ բաց թողնված օգուտները փորձում է ինչ-որ կերպ վերականգնել: Բիզնեսն ունի պլանային ցուցանիշներ: Եթե հնարավոր է վաճառքի միջոցով կամ սովորական պայմաններում տարվա կտրվածքով ապահովել X քանակի կամ դրամի շահույթ, ապա անորոշությունների պայմաններում դրանք չապահովելու դեպքում առաջնորդվում են հետևյալ սկզբունքով. ամսվա ակտիվ գնումների, օրինակ՝ աշխատավարձերի, թոշակների ստացման ժամանակահատվածում կարող են գները շատ արագ տատանվել: Մեկ օրվա մեջ գները կարող են բարձրանալ, մարդը թանկ գնով ապրանքը ձեռք բերի, հետո նորից գնանկում նկատվի: Սովորաբար, երբ մարդը մտնում է խանութ ու տեսնում, որ X ապրանքն արժե 1000 դրամ, իսկ հաջոդ օրը տեսնում է՝ 1100 է, իր մոտ արդեն խուճապ է առաջանում, և փորձում է ավելի արագ ձեռք բերել: Այսինքն, գնաճի այդ ֆոնն ավելի է արագացնում ձեռքբերումների քանակը, ինչը լրացուցիչ գնաճ է առաջացնում: Այսպիսի իրավիճակներում նաև ի հայտ են գալիս սպեկուլյանտներ, որոնք փորձում են օգուտներ քաղել: Բացի այդ, տարեսկզբին թանկացան ջուրը, հոսանքը, գազը: Այս հանգամանքն ազդեցություն էր ունենալու ոչ միայն բնակչության սպառման տեսանկյունից, այլև անուղղակի կերպով ազդելու էր գնաճի վրա: Օրինակ՝ արտադրողը ավելի թանկ էր ծառայությունները ձեռք բերելու, հետևաբար, այդ արժեքը ներառելու էր վաճառվող ապրանքի կամ ծառայության գնի մեջ»:

Ն. Սարգսյանի խոսքով, եթե գնաճը հնարավոր է բացատրել օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներով, ապա գնանկումների բացակայությունը մեզ մոտ աննորմալ իրավիճակի մասին են վկայում. «Այն, որ գնանկում չի լինում, աննորմալություն է: Իրականում թեթև փոփոխություններն անգամ արագ գնաճի են հանգեցնում: Եթե մարդիկ ադապտացվում են գներին, վերավաճառողները կամ արտադրող վաճառողները շահագրգռված չեն գների նվազեցում իրականացնել: Խնդիրն այն է, որ մենք շուկայի արդյունավետ վերահսկողություն չունենք: Կառավարության մասին էլ խոսք չկա՝ ոչ միայն վերահսկելու ցանկություն չունեն, այլև դրա կարողությունները չունեն»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of Armenia Ucom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia 5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% Growth Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashback Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli International Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBank Three Sad Stories about Fraudsters Ucom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 millionOn the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in March Global Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in Armenia How AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goal What to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBank Half Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023 ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at Ashtarak Visa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime package Interview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card! Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offer AraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entity Which Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate future Fast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel list A bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKind How to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBank Visa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC Armenia Fastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports Foundation AMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus