Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա ՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե Իսայան


Հռոմի ստատուտի հավանական վավերացման երկիմաստությունը. «Փաստ»

Միջազգային

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հայաստանի կողմից Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրության կամ Հռոմի ստատուտի հնարավոր վավերացման թեման լայն արձագանք է գտել։ Հայաստանի իշխանությունները պնդում են, որ Հաագայում գտնվող դատարանի անդամ դառնալով՝ Հայաստանը կարող է հետապնդում սկսել Ադրբեջանի կողմից իրագործված ու իրագործվող միջազգային հանցագործությունների համար։ Այս տեսանկյունից կարող է թվալ, որ Միջազգային քրեական դատարանը իդեալական հարթակ է ադրբեջանական ռազմական հանցագործություններին իրավական գնահատական տալու համար։ Բայց մի կողմից պետք է հաշվի առնել, որ դատարանի ընդդատությունը սահմանափակ է և չի տարածվում բազմաթիվ երկրներում։

Հռոմի ստատուտը չեն վավերացրել անգամ ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի անդամ այնպիսի հզոր երկրներ, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը և Չինաստանը։ Բացի այդ, բազմաթիվ երկրներ կարևորում են իրենց ինքնիշխան կարգավիճակը և չեն ընդունում դատարանի իրավասությունը։ Մյուս կողմից էլ՝ դեպքեր են հայտնի, որ դատարանի որոշումները կարող են այդպես էլ կյանքի չկոչվել։ Օրինակ՝ Միջազգային քրեական դատարանը Սուդանի նախագահ Օմար ալ Բաշիրին 2003 թվականին Դարֆուրում տեղի ունեցած իրադարձությունների մասով մեղադրեց ցեղասպանության, մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների և պատերազմական հանցագործությունների իրագործման մեջ և 2010 թվականին ձերբակալման սանկցիա ուղարկեց։ Սակայն այդ հիմքով ալ-Բաշիրին ձերբակալելու որոշումն այդպես էլ չիրագործվեց։ Սուդանը պնդում էր, որ չի ընդունում դատարանի իրավասությունը։ Եվ, չնայած Միջազգային քրեական դատարանի կողմից տրված ձերբակալման թույլտվությունը, Ալ Բաշիրը հասցրեց այցելել նաև այնպիսի երկրներ, որոնք վավերացրել են Հռոմի ստատուտը և, կարծես, պարտավոր էին ձերբակալել նրան, բայց չձերբակալեցին։

Այսինքն, դատարանի որոշումները դեռևս երաշխիք չեն, թե դրանք իրագործվելու են։ Այս իրողությունը վերաբերում է նաև նրան, որ եթե նույնիսկ դատարանը Ալիևի միջազգային հանցագործությունների մասով որոշում ընդունի, ապա դա դեռ չի նշանակում, որ Ադրբեջանի նախագահը կրելու է պատիժը կամ դատարանին է հանձնվելու։ Անհրաժեշտ էր նաև հաշվի առնել, որ դատարանի կողմից գործերի քննությունը ժամանակ է պահանջում։ Եվ այս տեսանկյունից մի շարք հարցեր են ծագում, որ եթե Հայաստանը ձգտում էր հասնել Ադրբեջանի կողմից իրագործված միջազգային հանցագործությունների վերաբերյալ Միջազգային քրեական դատարանի որոշումների ընդունմանը, ապա ինչո՞ւ Արցախյան պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո ձեռնամուխ չեղավ Հռոմի ստատուտի վավերացմանը։

Պատերազմից երկու տարի է անցել, և միայն հիմա է Երևանը որոշել այս մասով գործընթաց սկսել։ Մյուս կողմից էլ աշխարհաքաղաքական զարգացումների համատեքստում Հայաստանի կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացմանն ուղղված գործողություններն այլ երանգ են ստանում։ Խնդիրն այն է, որ մարտի 17-ին Միջազգային քրեական դատարանը ՌԴ նախագահ Պուտինին ձերբակալելու սանկցիա տվեց, իսկ Ռուսաստանից այս որոշմանն արձագանքեցին, թե իրենք չեն անդամակցում դատարանին, հետևաբար չեն ընդունում նաև նրա իրավասությունը ու այդ որոշումն անօրինական են համարում։ Այս իրադարձություններից օրեր անց՝ մարտի 24-ին, Հայաստանի Սահմանադրական դատարանը հրապարակեց իր որոշումն այն մասին, որ Հռոմի ստատուտը համապատասխանում է Հայաստանի Սահմանադրությանը։ Բայց, ինչպես նշում են բազմաթիվ իրավաբաններ, այստեղ ուշագրավ խնդիր է առաջանում այն տեսակետից, որ գործող Սահմանադրությունը առաջիկայում կարող է փոխվել. ի վերջո, համապատասխան հանձնաժողովն աշխատում է այդ ուղղությամբ:

Այսինքն, եթե մինչ այդ խորհրդարանը չվավերացրեց ստատուտը, կարող է հարց առաջանալ նորից ՍԴ-ի որոշում ստանալու առումով՝ այս անգամ նոր Սահմանադրությանը համապատասխանելու առումով: Բայց դա դեռ մի կողմ: Հենց ԱԺ կողմից վավերացնելու հարցն էլ այսօր ամենաարդիականն է: Կվավերացնի՞ «արագի մեջ» խորհրդարանը, թե՞ ոչ, ցույց կտա ժամանակը: Հարցն այն է, թե արդյո՞ք պատահական էր, որ ՍԴ-ն հենց այս պայմաններում իր որոշումը հրապարակեց, և վավերացման մասին խոսակցությունները սկսվեցին հենց հիմա։ Եթե նույնիսկ պատահականություն էր, ապա, մեղմ ասած, վատ պատահականություն էր։ Այս իրադարձությունների ֆոնին սուր արձագանքներ կան մեր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանում։

Ռուսական լրատվամիջոցները, հղում տալով իրենց ԱԳՆ աղբյուրներին, նշում են, թե Մոսկվան բացարձակապես անընդունելի է համարում Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմեական կանոնադրությանը (ստատուտին) միանալու Երևանի ծրագրերը։ Տարբեր քաղաքական գործիչներ, փորձագետներ, նույնիսկ գործարարներ ևս անդրադարձել են այս թեմային: Ի մասնավորի, գործարար Սամվել Կարապետյանը հայտարարություն տարածեց, թե Հռոմի ստատուտի վավերացման պարագայում վտանգվում է հայ-ռուսական բարեկամությունը։ Հավանական է համարվում, որ այս թեմայի հետ կապված կարող է նաև պաշտոնական արձագանք հնչել Ռուսաստանից։

Բայց ՀՀ իշխանություններն ավելի են թեժացնում իրավիճակը։ Օրինակ՝ իշխանական «կարկառուններից» մեկը հայտարարում է, որ եթե Պուտինը գա Հայաստան, պետք է կլանավորվի։ Հասկանում ենք՝ անհեթեթ հայտարարություն է, հասկանում ենք՝ նման «կարկառուններին» լուրջ վերաբերվելն ինքնին... անլուրջ է: Սակայն հարցն այն է, որ այդ անձինք ինքնագլուխ նույնիսկ չեն «բլթացնում»:

Ուստի, մտորելու թեմա է, թե ինչ «մեսիջներ» են հղում իշխանություններն այս թեմայով: Սակայն, ինչ էլ լինի, այսպիսի քաղաքականությունը և Հայաստանը աշխարհաքաղաքական շահերի բախման թատերաբեմ դարձնելը միանշանակ լավ տեղ չի տանելու։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան