Լակմուսի թուղթ՝ բոլորի համար․ «Փաստ»
Քաղաքական
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Թուրքիայի բացահայտ աջակցությամբ Ադրբեջանի կողմից Արցախում իրականացվող ցեղասպանության հարցը բարձրացվեց ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի հրատապ նիստում: Մեր հայրենակիցների մի մասը, հնարավոր է, չնայած ուշ գիշերվան (ո՞ր նորմալ մարդն է հիմա կարողանում քնել), ուշադիր հետևում էր այդ նիստի ընթացքին, հնչող ելույթներին, տրվող գնահատականներին: Ասել, թե օտարների, այլ երկրների ներկայացուցիչների կողմից հնչեցվող գնահատականներում շատ անակնկալներ կային, այնքան էլ ճիշտ չի լինի:
Օրինակ` Ռուսաստանի ներկայացուցիչն աշխատում էր որոշակի հավասարակշռություն պահել` թերևս ելնելով «խաղաղապահ առաքելություն» ունենալու կարգավիճակից, միաժամանակ խորհրդային քարոզչության հանգվույն՝ անընդհատ, հատուկ ընդգծելով իր ներկայացրած պետության ու նրա ղեկավարի դերակատարումը՝ տարածաշրջանում ռազմական գործողությունները 2020-ի 44-օրյա պատերազմի ժամանակ դադարեցնելու, եռակողմ հայտարարության, նաև այս օրերին կրակի դադարեցման հարցերում:
Արևմտյան տերությունների ներկայացուցիչները շեշտը դնում էին Արցախի հայության դեմ ցեղասպանական բնույթի գործողությունների, մարդկանց տարրական իրավունքների շարունակական ոտնահարումների անթույլատրելիության վրա, իսկ հանդիմանանքներն էլ ուղղված էին Ադրբեջանին: Հիմնականում այն առումով, որ անթույլատրելի բան են անում, և այդպես շարունակ: Այդ առումով կարելի է հիշատակել հատկապես Ֆրանսիայի, Գերմանիայի ներկայացուցիչների հնչեցրած դիրքորոշումները: Միացյալ Նահանգների ներկայացուցիչը խոսեց Արցախի հայությանը երաշխիքներ տրամադրելու մասին, նմանապես չմոռացավ Ադրբեջանին կոչ անել, որ անհապաղ դադարեցնի ռազմական գործողությունները: Մեծ հաշվով, իսկապես էլ հնչեցված դիրքորոշումներում առանձնապես անակնկալ կամ անսպասելի բան չկար: Ամեն մեկը՝ իր շահին համահունչ արտահայտվեց:
Այդ համատեքստում Թուրքիայի ներկայացուցիչը, բնականաբար արդարացնելով Ադրբեջանի կողմից հայերի ցեղասպանության իրականացումը, չմոռացավ էլի «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին հիշատակել՝ հասկացնելով ՄԱԿ-ի ԱԽ հրատապ նիստին հավաքված «միջազգային հանրությանը», որ այդ բոլոր ելույթներն իրենց համար նույնն են, ինչ գայլի գլխին Ավետարան կարդալը: Դա չափազանց պարզ ակնարկ էր չհասկանալու համար, որ Արցախում հայության բնաջնջումն իրականացնելուց հետո Ադրբեջանն ու Թուրքիան անմիջապես հարձակվելու են Հայաստանի Հանրապետության վրա՝ «միջանցք բացելու» անվան տակ Սյունիքը զավթելու ակնհայտ նպատակադրմամբ: Հատկանշական է, որ ՄԱԿ-ի ԱԽ երեկվա հրատապ նիստում ելույթ ունեցողներից ոչ մեկը, կոնկրետ՝ «միջազգային հանրության» ոչ մի ներկայացուցիչ չընդունեց սեփական մեղավորությունը կատարվող ողբերգության մեջ: Բանն այն է, որ դեռևս օգոստոսին Հայաստանի պահանջով արդեն հրավիրվել էր ՄԱԿ-ի ԱԽ հրատապ նիստ՝ Արցախի խնդրով, կոնկրետ՝ Ադրբեջանի կողմից Արցախը կես տարուց ավելի շրջափակելու, այդպիսով հումանիտար աղետ ստեղծելու հարցով: Բայց այն ժամանակ ՄԱԿ-ը որևէ հետևության չհանգեց:
Ու այդպիսով ստացվեց, որ ՄԱԿ-ի ԱԽ օգոստոսյան նիստը գործնականում լեգիտիմացրեց Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 19-ին Արցախի հայության դեմ ծավալած ցեղասպանական բնույթի հարձակումը, որին ադրբեջանական թուրքերը «հակաահաբեկչական գործողություն» անվան տակ են հրամցնում միջազգային հանրությանը: Եվ երեկ, ահա, «պոստ ֆակտում» հավաքվել էր նույն «միջազգային հանրությունը» և մեկումեջ սրտաճմլիկ ելույթներ էր ունենում ցեղասպանության ենթարկվող հայերի, Ադրբեջանի կողմից «ռազմական գործողությունների» անթույլատրելիության մասին, գեղեցիկ, գուցե շատերի համար սրտաշահ բաներ էր ասում մարդու իրավունքների, կյանքի երաշխիքների վերաբերյալ: Ինչևէ: Դա երկդիմի պահվածքի ու «կռվից հետո բռունցքներ ճոճելու» տպավորություն էր թողնում, իսկ առանձին ելույթներից ուղղակիորեն նավթի հոտ էր փչում: Դե, «միջազգային հանրության» համար, մեծ հաշվով, ադրբեջանական նավթը, սեփական շահերը շատ ավելի թանկ են, քան հայ երեխաների արյունը:
ՄԱԿ-ի ԱԽ նիստում, ամեն դեպքում, կարևոր էին Հայաստանի ու Ադրբեջանի ներկայացուցիչների ելույթները: Սկսենք Հայաստանը ներկայացնող ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի ելույթից: Այդ ընդարձակ խոսքն, իհարկե, մանրամասն այստեղ չենք մեջբերի, մանավանդ, որ շատերը լսել են, իսկ մյուսներն էլ հնարավորություն ունեն պաշտոնական աղբյուրներում գտնել այն ու հանգամանորեն ծանոթանալ: Թույլ տանք մեզ նկատել, որ այս անգամ Արարատ Միրզոյանի ելույթը բավականին խնամքով էր նախապատրաստվել, բավականին ընդգրկուն էր, սևեռված էր Արցախի հայության կենսական իրավունքների ու դրանց ապահովման անհրաժեշտության վրա, կային կոնկրետ առաջարկություններ՝ ՄԱԿ-ի հովանու ներքո որոշակի քայլեր կատարելու մասին: Եթե հաշվի առնենք, որ ելույթ էր ունենում Արցախը պաշտոնապես ուրացած, Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչած իշխանության ներկայացուցիչը, ապա Արարատ Միրզոյանի ելույթը, կարելի է ասել, վատը չէր, նույնիսկ անակնկալ կերպով վատը չէր:
Ավելին, Արարատ Միրզոյանը փաստական նշումներով, եղելությունների նկարագրությամբ ու թվարկումով մերկացրեց Արցախի հայության դեմ Ալիևի, Ադրբեջանի վարած ցեղասպանական քաղաքականությունն ու այս օրերին շարունակվող բացահայտ ոճրագործությունը՝ մարդկության դեմ հանցանքները: Ի դեպ, երբ Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Բայրամովը սկսեց ելույթ ունենալ, Արարատ Միրզոյանը լքեց դահլիճը: Սա շատերը համարեցին գրեթե հերոսական արարք: Իհարկե, փոքրիշատե արժանապատվություն ունեցող որևէ մեկը հազիվ թե կարողանար լսել Բայրամովի զառանցանքները: Սակայն վստահ ենք, որ Միրզոյանն, այնուամենայնիվ, ծանոթացել է հանցագործ, ցեղասպան, ահաբեկիչ երկրի ԱԳ նախարարի ելույթին, որը Հայաստանի ներկայացուցչի ելույթի տպավորությունը թուլացնելու համար երկարաշունչ ստերի հետ միասին պարզապես մեջբերեց...
Արարատ Միրզոյանի անմիջական շեֆի՝ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն այն մասին, թե Արցախի բնակիչների կյանքին ոչինչ չի սպառնում: Ու ընդհանրապես, եթե նկատել եք, թե՛ նույն «միջազգային հանրությունը», թե՛ նույնիսկ թշնամիները Արցախում կատարվողը արդարացնում ու լեգիտիմացնում են՝ առաջին հերթին հղում տալով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններին...
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
