Ադրբեջանի ԱՉԳ նավթի հանքահորից եկամուտները խիստ նվազել են
Տնտեսություն
Ադրբեջանի պետական նավթային հիմնադրամի` «Ազերի-Չիրաղ-Գյունեշլի» գլխավոր նավթահորերի համալիրից արդյունահանվող նավթի վաճառքից մուտքերը 2016 թվականի հունվար-մայիսին, անցյալ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ, 30,3 տոկոսով նվազել են` ընթացիկ տարվա հինգ ամսիներին կազմելով 1,8 մլրդ դոլար:
Այս մասին, ինչպես հաղորդում է Արմենպրեսը, հայտնում է «Թուրան» լրատվական գործակալությունը` հղում կատարելով հիմնադրամի տվյալներին:
«Տարվա սկզբից գործնականում յուրաքանչյուր ամիս արտահանվող ադրբեջանական նավթի գներն աճել են, սակայն, չնայած դրան, ԱՉԳ-ից Հիմնադրամի եկամուտները նվազել են: Դա նշանակում է, որ ընթացիկ տարվա երկրորդ եռամսյակում ԱՉԳ-ի կոնտրակտային հարթակում նավթի արդյունահանման ծավալները սկսել են զգալիորեն նվազել», -հաղորդում է գործակալությունը:
ԱՉԳ-ից Նավթի հիմնադրամի եկամուտների վերելքի բարձրագույն կետը՝ ամսական միջինը 1,6 մլրդ դոլար, գրանցվել էր 2011 թվականին: 2015 թվականին այդ ցուցանիշը կազմել էր 580 մլն դոլար, իսկ 2016 թվականի հինգ ամիսներին` միջինը 360 մլն դոլար:
ԱՉԳ-ի հանքահորերի մշակման վերաբերյալ պայմանագիրը ստորագրվել է 1994 թվականի սեպտեմբերի 20-ին եւ ուժի մեջ մտել նույն թվականի դեկտեմբերի 12-ին:
«Ազերի-Չիրաղ-Գյունեշլի» նախագծի մասնակիցներ են բրիտանական BP-ին (35,78 տոկոս), ամերիկյան Chevron-ը (11,27 տոկոս), Exxon Mobil-ը (8 տոկոս), հնդկական ONGC VideshLimited-ը (2,72 տոկոս), ճապոնական Inpex-ը (10,96 տոկոս), Itochu-ն (4,3 տոկոս), Ադրբեջանի պետական նավթային հիմնադրամը` SOCAR (11,65 տոկոս), նորվեգական Statoil-ը (8,56 տոկոս), թուրքական TPAO-ն (6,75 տոկոս):
Համաշխարհային բանկը 2016 թվականի հունիսին հրապարակած «Գլոբալ տնտեսական սպասումների զեկույց»-ում (GEP) հայտնել է, որ 2016 թվականին Ադրբեջանի տնտեսության մեջ 1,9 տոկոս նվազում է սպասվում: Զեկույցի հունվարյան հրապարակման մեջ ՀԲ-ն Ադրբեջանի տնտեսության 0,8 տոկոս աճ էր կանխատեսել:
«Ինտերֆաքս-Ազերբայջան»-ին SOCAR-ում հայտնել են, որ Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերությունը 2016 թվականի հունվար-ապրիլին, անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ, 8,5 տոկոսով կրճատել է նավթի արդյունահանման ծավալը, ինչը կապված է ինչպես նավթի համաշխարհային շուկայում պահանջարկի նվազման, այնպես էլ ադրբեջանական նավթահանքերում նավթի պակասելու հետ:
Fins.az լրատվական կայքը, հղում կատարելով Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության (OPEC) զեկույցին, հայտնում է, որ 2016 թվականին Ադրբեջանում նավթի արտադրանքի միջին ծավալը օրական 20 հազար բարելով պակասելու է:
Ըստ OPEC-ի` Ադրբեջանում այս տարվա մարտին օրական արտադրվել է 840 հազար բարել նավթ, որը հունվարի համեմատ, փոքր է 10 հազար բարելով, իսկ փետրվարի համեմատ` 20 հազար բարելով:
OPEC-ի կանխատեսումներով` Ադրբեջանում միջին տարեկան կտրվածքով նավթի օրական արտադրանքի ծավալը կընկնի 820 հազար բարելի:
Նավթի համաշխարհային գներն անցյալ տարվանից մոտ երկու անգամից ավելի ընկնելու, արդյունահանման ծավալների նվազելու հետեւանքով գլխավորապես էներգակիրների արտահանումից կախված Ադրբեջանի տնտեսությունը հայտնվել է խոր ճգնաժամում: Այժմ Ադրբեջանը ցանկանում է մեծացնել գազի արտահանումը, ինչի համար առաջ է քաշել «Հարավային գազային միջանցք» նախագիծը, որով նախատեսվում է գազ արտահանել Թուրքիա եւ Եվրոպա: Սակայն, այդ նախագծի իրականացման համար Ադրբեջանին նվազագույնը 10 մլրդ դոլար է անհրաժեշտ, ինչի հայթայթման գործում որոնումները դեռեւս շարունակվում են:
SOCAR-ի նախագահ Ռովնագ Աբդուլլաեւը հայտարարել է, որ հաշվարկները ցույց են տալիս, որ, նավթի եւ գազի սպասվող գնից ելնելով, գազային «Շահ Դենիզ -2» եւ «Հարավային գազային միջանցք» նախագծերից եկամուտները կգերազանցեն ծախսերը 2028-2030 թվականներին մոտ:
Միջազգային վարկանիշային Standart & Poor`s, Mood`s եւ Fitch Ratings գործակալությունները այս տարվա հունվար-փետրվարին մեկ դիրքով իջեցրել են Ադրբեջանի երկարաժամկետ վարկային վարկանիշը եւ նրան շնորհել արտասահմանյան եւ տեղական արժույթով երկարաժամկետ եւ կարճաժամկետ սուվերեն վարկային BB+` «աղբային» մակարդակի է վարկանիշ, ինչն իր հերթին նշանակում է, որ Ադրբեջանն այսուհետև միջազգային վարկեր կարող է ներգրավել միայն ավելի բարձր տոկոսներով:
The Financial Times թերթը գրում է, որ Ադրբեջանի արտահանման 95 տոկոսից ավելին կազմում են գազը, նավթն ու նավթամթերքները, իսկ երկրի պետբյուջեն 75 տոկոսով ձեւավորվում է էներգակիրների արտահանումից ստացվող եկամուտների հաշվին:
