Արայիկի «փսիխոզը» կամ դպրոցին պետք է՞ կրոնի պատմություն
ՎերլուծականԱպրում ենք բավականինպարադոքսալ ժամանակներ: Երբեմն այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ բոլորը բոլորի դեմ են` ճանապարհ են փակում, աշխատանքից են ազատում, ձերբակալում են ու ազատ են արձակում, որ նորից ձերբակալեն, ու` շարքի վերջը չի երևում: Հասարակական այս համերաշխությունն ու փոխադարձ հանդուրժողականությունը մերթընդմերթ, երբ կարճատև այցերով, գործուղումների միջակայքում Երևանում է լինում, խախտում է ԿԳնախարար Արայիկ Հարությունյանը: Նա… որոշ քահանաներից ներողություն է սպասում: Եվ ինչպե՞ս չսպասի` գնացել է դպրոց ու այնտեղ …քահանա է տեսել: Տեր հոր ձեռքը համբուրելու ու օրհնություն ստանալու փոխարեն` քրիստոնյա նախարարը հարցրել է, թե ի՞նչ գործ ունի դպրոցում: Պնախարար Դավիթ Տոնոյանը, օրինակ, գնդերեցներին չի հարցնում` ի՞նչ գործ ունեք դիրքերում կամ բանակը ձեր տե՞ղն է: Բայց Տոնոյանին Հարությունյանի հետ համեմատելը մեղք է, նա Աստծո հետ կռիվ չունի: ԿԳ նախարարը` ունի և սկսել է քահանաներից:
Մասնավորապես` Այգեստանի դպրոց մտնող, հետո էլ` Արարատյան Հայրապետական թեմի Բյուրավանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Ղազար քահանա Պետրոսյանի, որ ՖԲ իր էջում գրել էր նախարարի ու քահանայի հանդիպման մասին:
Երեկ կառավարության նիստից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում նախարարին բազում հարցեր են տվել: Նախարարը կարևորում է բոլոր հայագիտական առարկաները, «պարզապես բոլոր հայագիտական առարկաներն ու մնացած առարկաները վերանայվելու են։ Առհասարակ, ուսումնական ծրագրերը վերանայվելու են և մինչև 2023-ը ունենալու ենք լրիվ նոր առարկայացանկ։ Չզարմանաք, եթե ի հետևանս վերանայման` ծնողների բողոքների հիման վրա, ուսումնական ծրագրերից բեռնաթափվեն Հայոց եկեղեցու պատմությունն էլ, հայրենագիտության առարկաներն էլ, հայոց պատմության դասագրքերն էլ: Որովհետև …մատուցում են նույնաբովանդակ նյութեր: Ու` պիտի օպտիմալացվեն: 21-րդ դարն է: ՏՏ տեխնոլոգիաների ժամանակներում ի՞նչ կրոն, ի՞նչ եկեղեցի ու ի՞նչ պատմություն:
Ուսումնական ծրագրերն էլ կփոխվեն, դասագրքերն էլ: Շատ մեծ հարց է` ովքե՞ր են լինելու փոխողներն ու ի՞նչ սկզբունքով են փոխելու: Բայց դա այլ պատմություն է:
Ըստ երևույթին՝նախարարը հակասում է ինքն իրեն` նախ ընդունում է, որ յուրաքանչյուր դպրոցը ինքը կարող է որոշել, թե այս կամ այն մարդն ի՞նչ գործառույթ ունի իր դպրոցում, հետո ասում, որ դասղեկական ժամերը նախատեսված են կազմակերպչական ծրագիր իրականացնելու համար և ոչ թե հոգևոր քարոզ իրականացնելու համար: Իսկ նա ստուգե՞լ է, թե քահանան ի՞նչ է ասել երեխաներին ու հոգևոր քարոզն ինչու՞ է այդքան վախեցնում նախարարին: Բռնությու՞ն է պարունակում, թմրամոլությու՞ն է ուսուցանվում, ահաբեկչությա՞ն դասեր են, թե՞ միասեռականությու՞ն է քարոզվում:
Բայց նախարարին դա չի մտահոգում, մտահոգում են հրապարակումները, որոնց մեջ զրպարտություն կա, ու եթե իրավաբանները զրպարտություն գտնեն, «համապատասխան ատյաններ կդիմենք»։ Իսկ մինչ այդ նախարարը սպասում է, որ իրենից ներողություն խնդրեն ու նույնիսկ «Էջմիածնի համապատասխան ատյաններին» է փոխանցել դա։ Հարցին` «Երեկ հոգևորականի գրառումն անվանեցիք անկիրթ, այսօր մեկ այլ հոգևորականի մեղադրեցիք ստախոսության մեջ, չե՞ք կարծում, որ սա ևս վիրավորական է», նախարարը պատասխանել է.
«Եթե այնտեղ եղել են բազմաթիվ մարդիկ ու նրան ես դուրս չեմ հանել դպրոցից և նրանք դրա մասին հայտարարում են, ես չեմ կարող ասել, որ դա ճիշտ տեղեկություն է, ես պետք է ասեմ, որ դա կեղծ տեղեկություն է ու դա սուտ է»: Փաստացի` հարցին այդպես էլ չի պատասխանել, որովհետև նույնիսկ չի պատկերացնում, որ երբ վիրավորում է ինքը, ինքն էլ պիտի ներողություն խնդրի, երբ պահանջում է ներողություն խնդրել իրեն վիրավորելու համար: Եթե այսքան տհաճ պատմություն չլիներ, անեկդոտ կդառնար:
Իրականում սա պատմություն է ոչ թե ինչ-որ նախարարի ու ինչ-որ քահանայի, այլ` եկեղեցի-պետություն հարաբերությունների մասին հետհեղափոխական Հայաստանում: Ու այդ պատմությունը և եկեղեցու դեմ է, և պետության: Եվ սրբապղծության պես է հնչում, երբ կրթության ու գիտության նախարարը հավարտ հարցազրույցի հայտարարում է. «Հայաստանի Հանրապետությունում բոլորը պետք է հարգեն Սահմանադրությունն ու օրենքները»։ Այո՞, ուրեմն ինչու՞ չեք հարգում:
Անդրանիկ Հարությունյան