Երևան, 22.Դեկտեմբեր.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
ԱՄՆ-ն մանրամասներ է հաղորդել Եմենի մայրաքաղաքի վրա գիշերային ավիահարվածների մասին Պակիստանի թալիբները գրոհել են բանակային ուղեկալը Աֆղանստանի հետ սահմանին. զոհվել է 16 զինվոր Արարատում 14 տարեկան անչափահասի են դանակահարել. վեճը եղել է դպրոցի մոտ Ի՞նչ խոստում է տվել Փաշինյանը Էրդողանին ու Ալիևին. «Փաստ» Մի քանի «քարի» արանքում. «Փաստ» «Զուսպ էր, խելացի, աշխատասեր, պատերազմների միջով էր անցել Հենրիկս». լեյտենանտ Հենրիկ Քոչարյանն անմահացել է 2023 թ. ապրիլի 11-ին Տեղ գյուղում. «Փաստ» Ի՞նչ խնդիրների է բախվում Եվրոպան. «Փաստ» Բանակի ողնաշարը քանդելու հերթական քայլը. «Փաստ» «Իշխանափոխությունն անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է իրավիճակը փոքր-ինչ շտկելու համար». «Փաստ» Որպես ո՞ւմ շահերի պաշտպան ու սպասարկող է դիրքավորվում օրվա իշխանությունը. «Փաստ»


Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման խնդիրը տեղափոխվել է Ռուսաստանի և Արևմուտքի առճակատման հարթություն․ «Փաստ»

Քաղաքական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

iarex.ru-ն «Աշխարհաքաղաքականությունը կարող է կտոր–կտոր անել Հայաստանին ու Ադրբեջանին» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը հայտարարել է, թե «Հայաստանի հետ բանակցային գործընթացում գորյություն ունի բրյուսել յան ձևաչափը, որի շրջանակներում բազմաթիվ հանդիպումներ են տեղի ունենում ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ»։ Նրա խոսքով, այդ մասին պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Մոլդովայում՝ Ադրբեջանի, Հայաստանի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի և ԵՄ խորհրդի ղեկավարների մասնակցությամբ հանդիպմանը։ Միաժամանակ, ինչպես պարզաբանել է Բայրամովը, եղել է «միայն կարծիքների փոխանակում օրակարգային հարցերի շուրջ»։ Բայց հանրային տարածքում այդ հարցերը չեն հնչեցվել։

Եթե Բրյուսելում քննարկվել է միայն երկու պետությունների սահմանների սահմանազատման հարցը, ապա Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը, նշելով անկլավների հարցը, որն, ի դեպ, քննարկվել է Վաշինգտոնում երկու երկրների պատվիրակությունների բանակցությունների ժամանակ, արդեն նոր առաջարկ է արել։ Ավելին, նա նաև հայտարարել է, որ չկա վերջնական պայմանավորվածություն, թե որ քարտեզով պետք է սահմանազատվի հայ-ադրբեջանական սահմանը։ Այդ իսկ պատճառով, երբ մեկ կողմը կամ կողմերը հայտարարում են բանակցությունների նոր փուլի մասին, միշտ այնպիսի զգացողություն է առաջանում, որ նրանք նորից սկսում են «մաքուր էջից»։ Իսկ ընդհանրապես, Բաքվի և Երևանի միջև Բրյուսելի միջնորդությամբ դիվանագիտական «դրսում խաղը» տարօրինակ տպավորություն է թողնում, քանի որ կողմերը նաև Մոսկվայի միջնորդությամբ են բանակցություններ վարում հարաբերությունների կարգավորման նմանատիպ խնդիրների շուրջ։

Դրանք կարելի է անվանել «տնային խաղեր», քանի որ հիմնված են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի՝ Ռուսաստան-Ադրբեջան-Հայաստան եռակողմ համաձայնագրի սկզբունքների վրա։ Բացի այդ, հայտնի չէ, թե արդյո՞ք պայմանավորվածությունները, եթե դրանք, իհարկե, կան, մոսկովյան և բրյուսել յան հարթակներում փոխկապակցված են։ Միևնույն ժամանակ, ամենաինտրիգայինն այն է, որ կողմերը տարբեր վայրերում տեղի ունեցող բանակցություններում խնդիրները քննարկելուց հետո հայտարարում են «ձեռք բերված առաջընթացի» մասին, իսկ հետո պարզվում է, որ նույնիսկ համաձայնեցված բանակցային օրակարգ չունեն։ Ապշեցուցիչ է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը սկսել են միասին օգտագործել սիմվոլիզմի մեթոդները. նրանք միասին հեռացան Մոսկվայից և գամվեցին Բրյուսելին՝ ցույց տալով, որ Արևմուտքի նկատմամբ բացասական մտադրություններ չունեն։

Բաքուն նախկինում ընդգրկված չէր Մոսկվայի ռազմավարական գործընկերների ցուցակներում, մինչդեռ ՀԱՊԿ-ի և ԵԱՏՄ-ի անդամ Երևանը սկսել է ակտիվորեն շեղվել դեպի Արևմուտք։ Նախկինում Մոսկվան միշտ փորձում էր հակամարտությունից վեր լինել, և մինչև 2022 թվականը շարունակում էր Ղարաբաղյան ուղղությամբ ինչ-որ համագործակցություն Արևմուտքի հետ։ Հիմա նման բան չկա, Բրյուսելում Ադրբեջանի ու Հայաստանի բոլոր հանդիպումներն այնպես են անցկացվում, կարծես խաղաղության գործընթացում Ռուսաստանը չկա ու չկա։ Եվրոպական ամփոփիչ մամուլի հաղորդագրություններում չի նշվում ո՛չ Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների, ո՛չ էլ սահմանազատման և սահմանագծման գործում Մոսկվայի հատուկ դերի մասին։ Դա խոսում է այն մասին, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման խնդիրը տեղափոխվել է Ռուսաստանի և Արևմուտքի առճակատման հարթություն, ինչը տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակին տալիս է որակական նոր բնութագրեր։

Ավելին, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման հեռանկարները մարում են։ Եթե վերջերս կողմերն ասում էին, որ «փաստաթուղթը մոտ է ստորագրմանը», ապա այժմ Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարում է, որ «Ադրբեջանի հետ հաշտության պայմանագիրը կարող է ստորագրվել մինչև 2023 թվականի վերջը», ընդ որում՝ պայմանով, որ «պահպանվի բանակցությունների ինտենսիվությունը և աջակցությունը միջազգային հանրության կողմից»: Միաժամանակ հայկական կողմը շարունակում է հավատարիմ մնալ միջազգային մեխանիզմների ստեղծման դիրքորոշմանը, որի շրջանակներում «Ստեփանակերտն ու Բաքուն պետք է քննարկեն իրավունքների ու անվտանգության հարցերը»։ Ինչպես պարզվում է, Փարիզն այդ հարցում Երևանի կողմից է։ Բաքվին չի հաջողվում ճեղքել «ամրոցը»՝ Լեռնային Ղարաբաղը։

Ընդ որում, այդ «ոսկորը» նաև բարդացնում է Ռուսաստանի համար կարևոր «Հյուսիս-Հարավ» հաղորդակցության նախագծի իրագործման հնարավորությունները, իսկ Ադրբեջանն ինքը հայտնվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև աքցանի մեջ։ Եթե Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի առաջարկվող արևմտյան նախագիծը հարիր չէ Ռուսաստանին և Իրանին, ապա նրանք «կխախտեն իրավիճակը», և իրադարձությունների նման ընթացքը աշխարհաքաղաքական մեծ հետևանքներ կունենա։ Թվում է, թե հենց այդ պատճառով է, որ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է ժամանակի վրա խաղալ, իսկ Իլհամ Ալիևը պարտադրում է իրադարձությունների ընթացքի արագացում։

Բացի այդ, փորձագետները կարծում են, որ սխալ է Ղարաբաղյան հակամարտությունը համարել առճակատման հիմնական առանցքը, սպասվում է տարիներ շարունակվող պայքար նաև սահմանների համար, պայքար ազգային անվտանգությունն ապահովելու համար։ Այսպիսով, կարելի է արձանագրել, որ ներկայում Բաքվի և Երևանի դիվանագիտական գործունեությունը տարբեր հարթակներում ավելի հստակ է, քան նախկինում էր: Ընդ որում, բացահայտվում են բազմաթիվ արտաքին խաղացողների շահերը, խնդիրները և այն երկրների աշխարհաքաղաքական խոցելիությունը, որոնք այս կամ այն չափով ներգրավված են անդրկովկասյան այդ լուրջ, կարելի է ասել՝ գլխավոր կոնֆլիկտային հանգույցի լուծման մեջ:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Թուրքիայի Մուղլա նահանգում շտապօգնության ուղղաթիռը բախվել է հիվանդանոցի շենքին. 4 մարդ է զոհվել Հայ դերասանների մասնակցությամբ «Անորա» ֆիլմն ընդգրկվել է Բարաք Օբամայի սիրելի ֆիլմերի ցանկում ԱՄՆ-ն մանրամասներ է հաղորդել Եմենի մայրաքաղաքի վրա գիշերային ավիահարվածների մասին «Նոր ես». Անահիտ Սիմոնյանի նոր սանրվածքն ու համարձակ կերպարը Ցանկության դեպքում՝ ՌԴ-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորումը հնարավոր է, Մոսկվան երբեք չի կորցրել այդ ցանկությունը. Պուտին Կամչատկայում կործանված Ան-2 ինքնաթիռի անձնակազմը ողջ է հայտնաբերվել Բեկում պերովսկիտային արևային բջիջների կայունության հարցում Ուսիկը ռևանշ մենամարտում հաղթել է Ֆյուրիին՝ պաշտպանելով բռնցքամարտի աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը Դեկտեմբերի 22-ը էներգետիկների մասնագիտական տոնն էՊակիստանի թալիբները գրոհել են բանակային ուղեկալը Աֆղանստանի հետ սահմանին. զոհվել է 16 զինվոր Եղանակը Հայաստանում Ուկրաինայի նախագահն ազատել է մի շարք երկրների դեսպանների եւ նշանակել նորերին Աբխազիայի նախագահի պաշտոնակատարը ՌԴ-ից էլեկտրաէներգիայի հումանիտար մատակարարում է խնդրել, երկրում ներդրվել է հովհարային անջատման ռեժիմՇինությունում հայտնաբերվել է երեք կիլոգրամից ավելի կանեփանման զանգված (տեսանյութ) Սիրիայում Իրանի դեսպանության աշխատակից է սպանվել 2024-ը՝ Արաբկիրում Ռուսաստանի հետ սահմանը փակ կմնա․ Ֆինլանդիայի վարչապետ Պետք է համախմբել ժողովրդին. «ՀայաՔվե»-ի առաջին մարզային գրասենյակը Սելենա Գոմեսը ցուցադրել է իր՝ 1 միլիոն դոլար արժողությամբ նշանադրության մատանին Ադելիա Պետրոսյանը երկրորդ անգամ անընդմեջ դարձավ Ռուսաստանի չեմպիոն Իրանում ավտոբուսի շրջվելու հետևանքով 10 մարդ է զոհվել Արարատում 14 տարեկան անչափահասի են դանակահարել. վեճը եղել է դպրոցի մոտ Գերմանիայում ավտոմեքենան մխրճվել է մարդկանց մեջ․ կան զոհեր (տեսանյութ)Ադրբեջանը չունի այնպիսի պահանջներ, որի առնչությամբ փաշինյանական իշխանությունը կnշտ դիրքորոշում ունի․ Տիգրան Աբրահամյան Բանակի կերպափոխում՝ սրանց համար նշանակում է բանակի վերացում. Արմեն Մանվելյան Եվս մեկ մարզպետ հրաժեշտ կտա պաշտոնին «Տարվա էտալոն» մրցանակը՝ Ռոզա Ծառուկյանին «Ակտիվ քաղաքացի»-ն մեր քաղաքում խնդիրների լուծման ամենահարմար ու արագ գործիքն է. Տիգրան ԱվինյանՀնդկաստանը պայման է դնում Ադրբեջանի առջև Թմրանյութի օգտագործումը Հայաստանում մտահոգիչ չափերի է հասել Պետությունը պարտավոր է օրենքով սահմանել նոր պետական պարգև`«Հարգելի ուսուցիչ» անվանակոչմամբ. Մհեր ԱվետիսյանՄհեր Ավետիսյանի ուշագրավ հանդիպումը Մոսկվայում Չինաստանը ծովում արտասովոր արևային կայան է կառուցում Միջազգային 15 մրցաշարեր` Երևանում. 2024թ. հագեցած տարի էր տարբեր մարզաձեւերումԻնչպե՞ս որոշեցին «թռչել» դահուկով. «Փաստ» ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (21 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ)․ Շենգենյան պայմանագրին է միացել ևս 9 երկիր. «Փաստ» Ի՞նչ խոստում է տվել Փաշինյանը Էրդողանին ու Ալիևին. «Փաստ» ԶՊՄԿ-ն պահեստային տարածքի վարձակալության մրցույթ է հայտարարել Փաշինյանն օրերս ցինիկաբար հայտարարեց, թե իբր Սիրիայի հայության փրկությունն իր գործը չէ, այնտեղ կա կառավարություն. ՀայաՔվեՄի քանի «քարի» արանքում. «Փաստ» «Զուսպ էր, խելացի, աշխատասեր, պատերազմների միջով էր անցել Հենրիկս». լեյտենանտ Հենրիկ Քոչարյանն անմահացել է 2023 թ. ապրիլի 11-ին Տեղ գյուղում. «Փաստ» Ի՞նչ խնդիրների է բախվում Եվրոպան. «Փաստ» Բանակի ողնաշարը քանդելու հերթական քայլը. «Փաստ» «Իշխանափոխությունն անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է իրավիճակը փոքր-ինչ շտկելու համար». «Փաստ» Որպես ո՞ւմ շահերի պաշտպան ու սպասարկող է դիրքավորվում օրվա իշխանությունը. «Փաստ»Տրանսպորտային միջոցներից կատարված գողությունների համար կսահմանվի ավելի խիստ պատիժ. նախագիծ. «Փաստ» Ինչո՞ւ աշխատանքից ազատվեցին արդարադատության նախարարի բոլոր տեղակալները. «Փաստ»Արևմտյան «ժողովրդավարության» դեմքը՝ «յուրային-օտար». «Փաստ» «Վերջին 2-3 տարին կոռուպցիան այնպիսի մակարդակի է հասել, որ անցած 30 տարվա կոռուպցիոներները միասին մի անկյունում «լուռ ծխում են»». «Փաստ»Team-ի Կայուն զարգացման պարտատոմսերը ցուցակվեցին Հայաստանի ֆոնդային բորսայում