Սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովը փառք ու պատվով կատարում է իր վրա դրված պարտավորությունը և սահմանված ժամկետում ներկայացրեց «Հայեցակարգը»: Սուտ կլինի ասել, թե հայ ժողովուրդը անհամբեր սպասում էր այս Հայեցակարգին և սահմանադրական բարեփոխումներին ընդհանրապես: Եվ, քանի որ սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացը անկախ մեր կամքից արդեն ընթացքի մեջ է, անհրաժեշտ է ծանոթանալ և հասկանալ, թե ինչ է մեզ մատուցվում:
Նախ, ներածական մասում գործող իշխանությունները ուղղակիորեն զգուշացնում և առաջարկում են երկրի հիմնական քաղաքական ուժերին՝ գալ անհրաժեշտ փոխհամաձայնության և բարեփոխումների միջոցով ապահովել երկրի կայուն զարգացում, հակառակ դեպքում կստանանք Վրաստանի և Ուկրաինայի տխուր փորձը:
Ընդհանուր առմամբ Հայեցակարգում շարադրված են երկրում առկա արատավոր բոլոր երևույթները՝ սկսած մարդու իրավունքների ոտնահարումներից, քաղաքացիական ազատությունների սահմանափակումներից, վերջացրած տնտեսության մոնոպոլիզացվածության և արդարադատության խեղաթյուրված համակարգի վերաբերյալ հիշատակումներից: Սակայն տարօրինակ կերպով այս բոլոր թերությունների ամբողջ մեղքը բարդվում է գործող սահմանադրության վրա, իբր այս սահմանադրությունն է մեղավոր, որ Հայաստանում բավարար չափով չի կայացել կուսակցական համակարգը կամ էլ քաղաքական և սահմանադրական մշակույթը մնացել է ցածր մակարդակի վրա:
Առավել տարօրինակ է հնչում այն պնդումը, թե՝ «Քաղաքական համակարգի անկատարությունը, իրավական ու քաղաքական մշակույթի պակասը, սահմանադրական հակակշիռների ու զսպումների համակարգի ոչ արդյունավետ գործողությունը պատճառ են դարձել, որ Սահմանադրության առանձին հոդվածներ, մասնավորապես՝ 3-րդ հոդվածի 3-րդ մաս, 7-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասեր, 8-րդ հոդվածի 2-րդ մաս, 14-րդ հոդված, 27.1-րդ հոդված, 65-րդ հոդված և այլն, առավելապես կարգախոսային բնույթ են ստացել»: Հարց է ծագում՝ «տնտեսական գործունեության ազատությունն ու ազատ տնտեսական մրցակցությունը», որը երաշխավորված է գործող սահմանադրությամբ, մեր երկրում իրականություն չի դառնում անկատար քաղաքական համակարգի՞, թե այդ համակարգի կառավարման ղեկին նստած անձանց կամահայտման արդյունքում, կամ «բոլոր մարդիկ հավասար են օրենքի առջև» սահմանադրական դրույթը բազմիցս անտեսելու պատճառը արդյո՞ք իրավական ու քաղաքական մշակույթի պակասն է մեր երկրում, թե՞ ի պաշտոնե նշված դրույթի երաշխավորի և արդարադատություն իրականացնող անձանց սուբյեկտիվ ցանկությունը: Ահա այսպիսի բազում հարցեր, որոնց պատասխանը բոլորիս է հայտնի:
Իհարկե՛, Հայեցակարգի բուն նպատակը, ինչպես որ հայտարարվել էր նախօրոք, խորհրդարանական համակարգին անցում կատարելու վերաբերյալ իշխանության տեսլականն է: Այս մասին բազում կարծիքներ են հնչել՝ թե՛ կողմ, թե դեմ, սակայն ենթադրել, թե կառավարման որ մոդելն է ավելի արդյունավետ՝ հնարավոր կլինի խորհրդարանական կառավարման մոդելին անցնելուց հետո միայն, սակայն այդ անցումը այսօր՝ այս իշխանության նախաձեռնությամբ՝ ժամանակավրեպ է: Ոչ միայն քաղաքական ընդիմությունը, այլ նաև շարքային քաղաքացին հասկանում է, որ իշխանությունների այս նախաձեռնությունը հիմնականում ուղղված է իրենց վերաարտադրմանը և առերևույթ անկեղծ ու մտահոգ դեմքով հնչող հավաստիացումները, իբր երկրի ապագայով մտահոգված լինելով են նախաձեռնել սահմանադրական բարեփոխումները, պարզապես ծիծաղ է առաջացնում:
Այո՛, հայեցակարգում արծարծվում են բազմաթիվ խնդիրներ, որոնց լուծումը իրապես անհրաժեշտ է մեր երկրին, ինչպես, օրինակ, մարդու իրավունքների ու ազատությունների բարելավումը, ընդդիմության դերի բարձրացումը, դատական համակարգի անկախության ամրապնդմումը, ընտրական իրավունքի և ընտրական համակարգի բարեփոխմանն ուղղված մտահոգությունները, սակայն այս խնդիրների լուծումը չպետք է զուգորդվի սեփական նեղ կուսակցական շահերից բխող նպատակների առաջ մղմամբ:
Եթե իրապես մտահոգ եք վերոհիշյալ խնդիրներով՝ անցկացրեք բարեփոխումներ առանց գործող համակարգը փոփոխության ենթարկելու, ստեղծեք այն բարենպաստ իրավիճակը, երբ հասարակությունը ինքնուրույն առաջ կքաշի կառավարման մոդելի փոփոխության պահանջ, հակառակ դեպքում մենք կունենանք Ուկրաինայի և Վրաստանի տխուր փորձը:
Հրանտ Զորյան
Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education Competition
Experience comfortable traveling with IDBank premium cards
Ucom has published the 2023 financial audit report
UBPay has joined IAMTN Payments Network
The Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day 
Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive Format
AraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social Entrepreneurship
Ucom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlement
Ucom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation Program
Armenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony
Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia
The Power of One Dram to "Moonk" technoschool
Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions
Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months
Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App
Around 100,000 households are making use of Team's Internet;
2nd quarter indicators
New IDBank Branch in the City of Hrazdan
Ucom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program
IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram
Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative
Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year
IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program
Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab"
AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram
Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan
AraratBank once again completes the bond placement ahead of schedule
EIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank
Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions
Free statements and references from IDBank
Ucom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project
Ameriabank Receives 3 Awards for Excellence by Euromoney: the Best Bank, the Best Digital Bank, and the Best Bank for SMEs in Armenia for 2024
Unibank and Visa are gifting a trip to Tunisia for two
How to cut costs? 5 tips from IDBank and Idram
The Renovated Ucom Sales and Service Center Opened at Komitas 60
Choosing the seats: new feature in Idram&IDBank app
"Past" (Fact in Armenian) Armenians bought real estate in Dubai worth about $60 million in two days
Ucom and Impact Hub Yerevan jointly announces the launch of the Ucom Fellowship Incubation Program
EBRD and Ameriabank to support Armenian businesses through stable trade finance funding
IDBank continues the "By Your Side" Program
Unibank placed bonds ahead of schedule
Ucom’s fixed network has reached Byureghavan
How is the largest solar power plant in Armenia built?
AMD 4․046․161 to the Strong Mind NGO. July's beneficiary is the SIA Armenia program
Ucom is the main sponsor of the Armenian team at the Summer Olympic Games
Get 3000 idcoins by synchronizing your Idram and IDBank accounts
No payment via Idram? More than 21,000 points of sale accept payment via Idram
Ucom Offers New Affordable Bundle for Subscribers Traveling This Summer
Ucom’s General Director Participated in The Silicon Mountains Shirak Technology Forum
Ameriabank and COAF Pool Efforts to Develop Beekeeping in Lori Region
Araratbank allocates $10 million in funding to women entrepreneurs 
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
