Ով կամ ովքեր են խոչընդոտում մալազիական ավիալայների կործանման հետաքննությանը

International news 6 August, 2014 21:57

Մաս առաջին Անշուշտ արդեն միջազգային հանրության մեջ շատերն են հասկացել, թեև այդ մասին այդքան էլ չի բարձրաձայնվում, որ ամերիկյան ԶԼՄ-ների հետաքրքրությունը ուկրաինական իրական խնդիրների հանդեպ գործնականում հավասար են զրոյի: Իհարկե պարբերականները բնականաբար տեղեկավություն հրապարակեցին Կիևում իշխող կոալիցիոն վարչակազմի տապալման ու անդրադարձան վերջինիս հհետ կապված Արժույթի Միջազգային հիմնադրամի արձագանքին: Սակայն ճնշող մեծամասնությունը եղած հրապարակումների, ավիալայների կործանման մեջ Ռուսաստանի հասցեին հնչած մեղադրանքներն էին: Ընդ որում ԶԼՄ-ները ձգտում էին լինել օբյեկտիվ ու փորձում էին ներկայացնել միայն չոր փաստերը` նաև ռուսական կողմի` անաչառ կերպով: Վարչապետը հրաժարական է տալիս ու նախագահն ուրախ է կառավարող կոալիցիայի քայքայման համար. “Հանրահայտ ուկրաինական վարչապետ Արսենի Յացենյուկի” հայտնի հայտրարությունից հետո, որով վերջինս իր հրաժարականն էր ներկայացնում, հնչած մեկնաբանություններն ու կարծիքները մի ուղղությամբ հնչեցին բավական միօրինակ շաբլոնի հետևողությամբ. մի քանի պարբերություն ընթացքիկ քաղաքական իրավիճակի նկարագրություն կապված Յացենյուկի հրաժարականի հետ, առանց պատճառների լուրջ վերլուծության, ապա արդեն հին ու բարի “ռուսական ագրեսիայի” մասին հեքիաթի վերապատմում և ապա արդեն ընդդեմ Ռուսաստանի եվրոպական երկրների գործողությունների անհամարժեքության նկարագրություն: Որևէ հրապարակում չկար, որտեղ խոսվեր այն մասին, թե ինչ արեց նույն Եվրոպան Ուկրաինայի համար մեկ ամիս անց հայտնի Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրումից հետո: Ի տարբերություն մյուսների, The Wall Street Journal-ը նկատեց, որ Ուկրաինայի “նախագահ Պետրո Պորոշչենկոն ողջունում է իշխող կոալիցիայի քայքայումը”, քանի որ այժմ կկարողանա վերակառուցել երկրի քաղաքական հարթակն իր իշխանության ներքո: Բացի այդ, նոր խորհրդարակական ընտրությունների անցկացման հեռանկարը ողջ երկրի տարածքում “պահանջում է, որպեսզի երկրի խնդրահարույց շրջաններում շուտափույթ հաղթանակ ապահովվի ռուսական կողմից սնվող անջատողականների հանդեպ”: Եվ այնուհանդերձ պարբերականը արդարության համար տեղեկացրել է, որ Ռուսաստանը որոշակի համաձայության է հասել, որպեսզի “ԵԱՀԿ թվով տասնվեց պաշտոնյաներ եռամսյա ժամկետով տեղավորվեն սահմանամերձ երկու անցակետերում”: Սակայն և պարբերականը չի կարողացել չհիշատակել, որ ԱՄՆ առաքելությունը ԵԱՀԿ-ին կից ժամանակավոր վերահսկողական սահմանային անցակետերի թիվը նկատել է չափազանց փոքր հարյուրավոր կիլոմտրեր ձգվող սահմանի երկարության համեմատ իսկ բուն համաձայնությունն էլ անվանել է “ֆիկտիվ թղթի կտոր”: Wall Street Journal-ը իր հուլիսի քսանհինգի համարում փոքրիկ ակնարկի տեսքով անդրադարձել է, որ “Արժույթի միջազգային հիմնադրամը կոչ է արել ուկրաինական անկայուն կառավարությանը կատարել սեփական հանձնառություններն ու պարտականությունները կապված արտաժամկետային շտապ վճարման ենթակա վարկի հետ” հենց իմացել է, որ կառավարությունը հրաժարական է ներկայացրել Կիևում: Տեղեկացնելով ԱՄՀ գործադիր տնօրեն Քրիստինա Լեգարդի ու Ուկրաինայի նախագահ Պետրո Պորոշչենկոյի հեռախոսազրույցի մասին, պարբերականը ենթադրել է, որ “ըստ ամենայնի Ուկրաինայի նախագահը ցանկություն ունի ներկա կառավարությանը թողնել իշխանության գլուխ մինչ բյուջետային լրացումների մասին փաթեթի ընդունումը: Կիևին դրանք անհրաժեշտ են, որպեսզի շարունակի ստանալ ԱՄՀ ֆինանսական տրանշները, այլ նաև, որպեսզի կարողանա ֆինանսավորել սեփական զինված ուժերը”: Այդպիսով կարելի է ամենայն հստակությամբ ասել, որ ԱՄՀ-ն ուզի կամ չուզի, ֆինանսավորում է ուկրաինական կառավարությանը երկրում քաղաքացիական պատերազմը շարունակելու համար: “Շուրջ մեկ ու կես միլիարդ դոլար կազմող ֆինանասական տրանշեն պետք է նախ հավանության արժանանա ԱՄՀ Գործադիր խորհրդի կողմից ,- նկատում է ամերիկյան պարբերականն ու խոստովանում,- դա թեև համարվում է ընդամենը ձևական արարողակարգային մի քայլ, քանի որ հիմնական մասը տալիս են ԱՄՆ-ն ու Եվրոպան, որպեսզի կարողանան Կիևում իշխանության ղեկին պահել արևմտամետ կառավարությանը”: Մաս երկրորդ Միացյալ Նահանգները շարունակում են մեղադրել Ռուսաստանին MH17 ռեյսի կործանման մեջ Շաբաթասկզբին ի հայտ եկած տեղեկությունները պարզապես Ռուսաստանի հասցեին մալազիական ավիալայների կործանման մեջմասնկացության նոր մեղադրանքների առիթ տվեցին: Նշվում է, որ Օբամայի վարչակազմն առաջին անգամ հրապարակայնորեն մեղադրում էր Պուտինի վարչակազմին աշխարհազորայիններին հեռահար գործողության հրթիռների մատակարարման մեջ որոնք էլ կիրառվել են ինքնաթիռի կործանման համար: Բացի այդ Ռուսաստանը մեղադրեց անջատողականներին կամ որ նույնն է ապստամբ աշխարհազորայիններին պատրաստելու մեջ: Բացի այդ, հաղորդվում էր, որ Օբամայի վարչակազմն արդեն հրապարակել է արբանյակային և այլ հետախուզական տվյալներ, որոնք խոսում են ռուսական մասնակցության վերոնշյալ ավիավթարի: Մի շարք հեղինակներ այս առումով հայտարարեցին, որ արդեն բավական է Ռուսաստանի հետ “քաղաքավարություն խաղալու” ու պահանջեցին ԱՄՆ Պետդեպից “խոսել հստակ ու պարզ, այն ապացույցների վերաբերյալ, թե արդյոք զենթային հրթիռը հայտնվել է երկնքում ռուսական տարածքից, ու արդյոք ինչպիսին է Ռուսաստանի դերակատարությունը Ուկրաինայում պատերազմի հրահրման գործում”: Պետք է արժանին մատուցել և ասել, որ ամերիկյան քարոզչական մեքենան աշխատում է փայլուն կերպով գոնե իր ներքին լսարանի համար: Նույնիսկ խիստ գործարարական շրջանակներին հասցեագրված պարբերականներում հայտնում են նյութեր ու հրապարակումներ, որտեղ ժամանակին ԽՍՀՄ-ից գնացած ու այժմ Միացյալ Նահանգներում բնակվողները առանց կասկածի որևէ նշույլի խոսում են այն մասին, որ Օբամայի վարչակազմի վարած քաղաքականությունը ճշմարիտ է ու հայտրարում, որ միջազգային հանրության համար արդեն Ռուսաստանը կրում է իր պատասխանատվությունն ու պատիժը անմեղ շուրջ երեք հարյուր զոհերի համար: Այդ մասին բավական դիպուկ ասել է Everything PR հարթակի գլխավոր խմբագիր Ֆիլ Բաթլերը` նկատելով, որ ավիալայների կործանման հետաքննության արդյուքները այլևս ԱՄՆ-ին պետք չեն, քանի որ ԱՄՆ-ի համար ամեն բան արդեն ինքնին հասկանալի է: Ով է խոչընդոտներ հարոցւում հետաքննության կատաստրոֆայի համար Չնայած այն բանին, որ որոշ պարբերականներ այնուամենայնիվ իրենց համարձակություն թույլ տվեցին հայտարարելու, որ Ռուսաստանն հերքել է իր հասցեին հնչեցված մեղադրանքներն առ այն, որ ռուսամետ աշխարհազորայիններն են կործանել մալազիական ավիալայները, ենթադրելով, որ ուկրաինական կործանիչները կամ հիթիռային համակարգերը կարող էին խփել ավիալայներին, սակայն դրանից այն կողմ չանցան ու ընդհանուր առմամբ ավելին չմանրամասնեցին ռուսական կողմի ներկայացրած վարկածը, որով և ընդհանուր ֆոնը որևէ կերպ չփոխվեց: Դրա փոխարեն Արևմուտքի ԶԼՄ-ները միաբերան զայրացան, որ իրավապահ մարմիններն ու դիվանագետները հանդիպում են խոչընդոտների ու արգելքների հանցագործներին պատասխանատվության ենթարկելու գործում: Իսկ մինչ այդ արդեն ընդհանուր տրամադրությունների ֆոնին հայտարարվել էր, որ հանցագործները ավիավթարի հանդիսանում են Ուկրաինայի հարավ-արևելքում պայքարող աշխարհազորայինները: Ու կարծես թե ամերիկյան քարոզչական մեքենայի համար թե իր ներքին լսարանի համար, թե միջազգային հանրությանը մատուցվելիք տեղեկատվության, արդեն բացարձակ կարիք չկար լուրջ կերպով ուսումնասիրել ռուսական վարկածը: Իսկ երբ արդեն շաբաթավերջին առաջացավ խնդիր, որ հետաքննող միջազգային փորձագետների ու ոստիականական ուժերի խմբի աշխատանքների համար երբ վերջինս ցանկություն հայտնեց մանրամասնորեն ուսումնասիրել ավիալայների կործանման պատճառները, ապա ԶԼՄ-ները միաբերան այդ խոչընդոտները սկսեցին անվանել դաժան մարտեր ուժայինների ու աշխարրահզորայինների միջև, մոռանալով, որ այս դեպքում խոսքը պատժիչ գործողությունների անվան ներքո կատարվող իսկական ռազմական հանցագործության մասին է: Եվ միայն հրապարակված նյութերի տեքստերի ենթատեքստից կարելի էր հասկանալ, որ այդ գործողությունները ուկրաինական կառավարական կամ կանոնավոր բանակի նախաձեռնությամբ էին իրականացում: Ու այսքանիցվ հետո որևէ մի լրագրող կամ հետաքննող չհարցրեց, թե ինչու են արդյոք կանոնավոր կամ կառավարական բանակի ներկայացուցիչները խոչընդոտում հետաքննության անցկացմանը ու միջազգային փորձագետներին: Հարցեր չառաջացան նույնիսկ այն ժամանակ, երբ արևմտյան պարբերականներից մեկը պարզապես բերանից թռցրեց որ, “կիարկի միջազգային ոստիկանական խումբը, անջատողականների ղեկավար Ալեքսանդր Բորոդայի արտոնությամբ մուտք են գործել այն տարածք, որտեղ տեղի է ունեցել ավիալայների կործանումը և դրա պատճառով հրահանգել է փոխել իր իշխանության ներքո գտնվող ռազմական հերթական արշավի գրաֆիկը”: Ասել է, թե աշխարհազորայինները պատրաստ են եղել համագործակցության, իսկ կանոնավոր կամ կառավարական բանակը` ոչ: Ու այստեղ շատ պարզ “ինչու” հարցի փոխարեն պարզապես արձանագրվեց հետևյալը. “ԵԱՀԿ-ի հաղորդմամբ, զինված բախումները ավիավթարի վայրից ոչ հեռու, խանգարել են միջազգային փորձագիտական ու ոստիկանական խմբերի պլանները միջազգային հետաքննության առիթով”: Եվ կամ, ինչն այս դեպքում նույնիսկ հնչում է անեկդոտիկ կերպով, որոշ ԶԼՄ-ներ գրեթե հպարտությամբ հայտարարեցին, որ “Ուկրաինական կառավարական զորքերը ուր որ է իրենց վերահսկողությունը կհաստատեն ավիավթարի տարածքում”: Այսինքն թե` հետաքննությունը չէ, որ այս պահին հետաքրքրում է այլ .... ԱՄՆ նպատակը Ռուսաստանում իշխող վարչակազմի տապալումն է Բնականաբար այս մասին և ոչ մի ԶԼՄ չի գրի բացահայտ: Սակայն ենթադրություններ են անում ու վարկածներ առաջ քաշում, ըստ որոնց հենց այդպիսի նպատակներ կան Վաշինգթոնի մտքին, որոնք քննարկվում են Պուտինի վարչակազմի արտաքին քաղաքական խորհրդականների կողմից: Ըստ այսմ, ասվում է, որ ԱՄՆ-ն այս պահին իրականացնում է զսպման քաղաքականությունը որը, ինչպես նաև ԽՍՀՄ կործանումը կամ ամերիկյան սառը պատերազմը, նպատակ ունի թուլացնել ու վենջնարդյունքում նաև վերացնել Ռուսաստանը որպես աշխարհաքաղաքական հակառակորդ: Սակայն սա միայն հեռահար ռազմավարական նպատակն է, իսկ տակտիկական նպատակները, բավականին լավ ձևակերպել է Մայքլ Վեյսը, ով գուցե և իրեն համարում է Ռուսաստանի գծով փորձագետ: Նա պահանջում է կազմակերպել այսպես կոչված “պուտինյան միլիարդատերերի որս” ու զայրանում է ԱՄն եվրոպացի գործընկերների վրա այն բանի համար, որ վերջիններս գտնվում են “Պուտինի ազդեցության ներքո”: բարեբախտաբար, սակայն ԱՄՆ-ում կան դեռ մի շարք ադեկվատ ու ողջամիտ փորձագետներ, որոնցից Թսոմաս Գրեմը մասնավորապես ասել է. “Վաշինգթոնին պակասում է խելամիտ ու իմաստավորված քաղաքական գործիչները և հավասարակշռված քաղաքականությունը”: Քանի որ ընդհանուր առմամբ “ամերիկացիներիս համար, որքան էլ ուզենք կամ ոչ, թե Միացյալ Նահանգները ընդառաջ կգնա Ռուսաստանին ու նույննիսկ Սառը պատերազմի ժամանակ մենք ընդառաջ ենք գնացել ԽՍՀՄ-ին սեփական ռազմավարական նպատակների համար: Ուստի նախ պետք է հստակեցնենք, թե մինչև ուր մենք կկարողանանք ընդառաջ գնալ ու նահանջել Ռուսաստանի առաջ և ոչ թե խոսենք այն հարցից, թե ինչպես ավելի լավ կլինի պատժել Ռուսաստանին”: Ուշագրավ է ամերիկացի փորձագետ Պատրիկ Բյուքենենի տեսակետը, ով նաև ժամանակին եղել է ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցության ծայրահեղ աջ թևի գաղափարախոսներից մեկը ու ինչպես որևէ ամերիկացի քաղաքական գործիչ համոզված է Ռուսաստանի ռազմական նկրտումների հանդեպ ու կարծում է, որ Ռուսաստանն է մեղավոր մալազիական ավիալայների կործանման համար: Սակայն սրանով հանդերձ նա զգուշացնում է, որ “ՌԴ նկատմամբ սանցիաները կարող են ապակայունացնել Ռուսաստանի տնտեսությունը, սակայն Ռուսաստանն էլ կարող է հեշտությամբ կործանել Եվրոպայի ու Ուկրաինայի տնտեսությունը: Պուտինին պերսոնա-նոն-գրատա հայտարարելով մենք միայն մեր սեփական աչքին կերևանք հերոսի կերպարով ու բավականություն կստանանք դրանից, սակայն դա կարող է բերել Ռուսաստան-Չինաստան հարաբերությունների ավելի սերտացմանը և Իրանի հանդեպ ընդհանուր քաղաքական մթնոլորտի փոփոխությանը: Գուցե Ուկրաինայում Ռուսաստանը մեզ հակոտնյա ճամբարում է, սակայն Ալ Քաիդայի, Ան Նուսրայի Թալիբանի կամ ԻԼԻՊ-ի դեմ պայքարում մեր դաշնակիցն է”: Արման Համբարձումյան