«Ֆրեսկո» փառատոնի մեկնարկը կտրվի սահմանամերձ Բերդ քաղաքից. կազմակերպիչները հագեցած ծրագիր են խոստանում․ «Փաստ»
Culture«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Օգոստոսի 22-ից սեպտեմբերի 1-ը Հայաստանում կանցկացվի «Ֆրեսկո» արդի արվեստի և հոգևոր ֆիլմերի 7-րդ միջազգային փառատոնը: Փառատոնի նախագահ Շահեն Նազարենկոն նշում է՝ ի տարբերություն նախորդ տարիների, այս տարի փառատոնն անցկացվելու է բացառապես բացօթյա տարածքներում: Պատճառն, իհարկե, համավարակն է և ստեղծված նոր իրականությունը:
«Նախորդ տարիներին շատ հյուրեր ենք ունեցել և փակ տարածքներում վարպետաց դասեր կազմակերպել: Այս տարի ևս տարբեր երկրներից ռեժիսորներ և հյուրեր պետք է գային Հայաստան, բայց, ցավոք, համավարակի պատճառով նրանք չկարողացան ժամանել մեր երկիր: Չնայած սրան՝ ունեցանք օնլայն հանդիպումներ, որոնց ընթացքում քննարկեցինք շատ հարցեր: Ֆիլմերն ուղարկեցինք միջազգային ժյուրիին, որը դիտել է դրանք և, ըստ մեր անվանակարգերի, որոշել հաղթողներին»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Նազարենկոն:
Փառատոնի հանդիսավոր բացման արարողությունը կկայանա սահմանամերձ Բերդ քաղաքում՝ «Բերդ» պարային անսամբլի բացօթյա մենահամերգով, այնուհետև համերգին կհաջորդեն միջազգային ֆիլմերի դիտումները: Փառատոնի բացումը Բերդ քաղաքում կազմակերպելը պատահական չէ, գաղափարն առաջացել է հայ-ադրբեջանական սահմանի տավուշյան հատվածում հուլիսյան ռազմական գործողություններից հետո:
«Գործնական այցով Բերդ քաղաքում էինք, մեր հարցումների, զրույցների արդյունքում պարզեցինք՝ այստեղ շատ են ցանկանում, որ «Բերդ» պարային անսամբլը ելույթ ունենա: Զրուցեցինք խմբի գեղարվեստական ղեկավար Կարեն Գևորգյանի հետ, հաշվի առնելով պարետատան բոլոր որոշումները, խնդրեցինք, որ թույլ տան, պահպանելով հակահամաճարակային բոլոր կանոնները, անսամբլը փորձեր անցկացնի:
Տավուշի մարզպետի և մարզպետարանի հետ պայմանավորվածություն ունենք, որ համերգին կմասնակցեն սահմանամերձ մյուս բնակավայրերի բնակիչները ևս: Փորձում ենք այդ ամենի մեջ գույներ մտցնել՝ գեղեցիկ բեմ, լուսային ձևավորում, իսկ վերջում էլ մի քանի ֆիլմի ցուցադրություն ունենք»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Փառատոնի գեղարվեստական ղեկավար Աննա Կարապետյանն ասում է՝ ցուցադրվելու է Երուսաղեմի Հրեշտակապետաց վանքի տեսուչ, միաբան հայր Ղևոնդ վարդապետ Հովհաննիսյանի նկարահանած ֆիլմը, որի հեղինակը բանաստեղծուհի Անուշ Նագաշյանն է: «Իր հեղինակային ֆիլմն է, նա ծրագրերի շարք է անում, որոնցից մեկը նվիրված է Տավուշին: Ցուցադրվելու է հայկական լիամետրաժ մեկ ֆիլմ, նաև արտասահմանյան արտադրության կարճամետրաժ, անիմացիոն ֆիլմեր: Այս տարի մեր ֆիլմերի քանակը կրկնապատկվել է՝ համեմատած նախորդ տարիների հետ: 85 երկրից ներկայացված 3000-ից ավելի հայտից ընտրվել է 23 երկրի 63 ֆիլմ:
Հայտերի քանակը պայմանավորված է նաև նրանով, որ անցած տարի Հայաստանում կազմակերպեցինք «Մարդը նշանակետի տակ» կոնֆերանս, դրան միջազգային ութ փառատոն էր մասնակցում, կնքեցինք դաշինք, որ մեկս մյուսին պետք է մեր երկրում արտադրվող ֆիլմերի մասին առաջարկություններ ներկայացնենք: Այս ընթացքում տարբեր փառատոնների շրջանակներում «Ֆրեսկոն» ներկայացնում է Հայաստանը»,-ասում է Կարապետյանը:
Իսկ ինչպե՞ս է 3000 ֆիլմից ընտրվել 63-ը, ինչի՞ն է հատկապես ուշադրություն դարձվել: «Ֆիլմերն ընտրելիս հիմնվում ենք մեր փառատոնի առաքելության և կանոնակարգի վրա: Հիմնականում ընտրում ենք այն ֆիլմերը, որոնք ներկայացնում են համամարդկային արժեքներ, խնդիրներ, որոնք հուզում են թե՛ Հայաստանին, թե՛ ամբողջ աշխարհին՝ բնապահպանական, ընտանեկան և այլն:
Ֆիլմերը հիմնականում դասակարգել ենք չորս ուղղությամբ: Առաջինը «Կինը կինոյում» ուղղությունն է, ընտրվեցին ֆիլմեր, որոնք վերաբերում էին կանանց խնդիրներին՝ հղիության արհեստական ընդհատում, բռնություն, միգրացիա և այլն, բայց բոլոր այս ֆիլմերում խնդիրների մասին խոսելով կնոջը նաև մեծարում ենք: Հաջորդը «Պատերազմ և խաղաղություն» թեման է, որը ներառում է խաղաղության մեսիջը:
Մյուսը «Հավատն առանց սահմանների» շարքն է, այստեղ ընդգրկված են հոգևոր ֆիլմեր: Կան ֆիլմեր, որոնք ցույց են տալիս տարբեր ազգերի կրոնական մշակույթը, հավատալիքները, եկեղեցու պատմությունը: Հաջորդ ուղղությունը պայմանականորեն անվանել ենք «Անսահմանափակ կարողություններ»: Սրանք սոցիալական ֆիլմեր են, որոնք անդրադառնում են խոցելի խմբերի խնդիրներին, ցույց են տալիս նրանց ներուժը:
Դիտակետում են հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնդիրները, նրանց հաջողված պատմությունները, կներկայացվեն նաև ձայնագրություններ, որոնցով ֆիլմերի հերոսներն ուղերձներ կհղեն մարդկանց»,-նշում է փառատոնի գեղարվեստական ղեկավարը: Փառատոնի երևանյան ծրագիրը կմեկնարկի օգոստոսի 24-ից և կշարունակվի մինչև սեպտեմբերի 1-ը Երևանի սրտում՝ Աբովյան փողոցի Սբ. Աննա և Սբ. Կաթողիկե եկեղեցիների հարակից տարածքում: Ծրագրում կներառվեն ֆիլմերի դիտում-քննարկումներ, համերգային ծրագրեր և առցանց հանդիպումներ: Նազարենկոն ասում է՝ այս ընթացքում ևս խստագույնս պահպանվելու են հակահամաճարակային բոլոր կանոնները:
«Փառատոնի ընթացքում օգոստոսի 28-ին կկայանա Հայաստանի պարի պետական անսամբլի մենահամերգը, 29-ին՝ Ռուբեն Հախվերդյանի 70-ամյակին նվիրված հոբել յանական համերգը, իսկ 30-ին՝ «Ջիվան Գասպարյան և ընկերներ» համերգը: Մենք փաստորեն առաջինն ենք, որ այս համաճարակային իրավիճակում կարողանում ենք նման մասշտաբի բացօթյա միջոցառում կազմակերպել:
Փորձել ենք մշտապես կազմակերպել համերգային որակյալ ծրագրեր՝ հաշվի առնելով այն, որ նրանք, ովքեր ֆինանսապես հնարավորություն չունեն ներկա գտնվելու նման համերգների, կարողանան անվճար մասնակցել դրանց: Բավականին բծախնդիր ենք մոտենում համերգների կազմակերպմանը:
Մեզ համար կարևոր է կենդանի հնչողությունը, լուսային ձևավորումները, առհասարակ որակը»,- ասում է փառատոնի նախագահը: Նշում է՝ փառատոնի անցկացմանն աջակցում է կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը: «Նրանք հավատում են այս նախագծին: Շատ շնորհակալ ենք Վեհափառին, փառատոնն անցկացվում է նրա օրհնությամբ և աջակցությամբ:
Իհարկե, այս ամենն իրականություն չէր դառնա նաև առանց մեր ընկերների օգնության: Այստեղ շատ կարևոր է, որ բոլոր այս մարդիկ հավատում են մեր նախագծին, փորձում օգտակար լինել դրա անցկացմանը, իսկ մենք էլ մեր հերթին ամեն ինչ անում ենք նրանց հույսերն արդարացնելու համար»,-եզրափակում է Շահեն Նազարենկոն։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում