«Ամուսինների համատեղ սեփականություն չի համարվում այն գույքը, որն ամուսիններից յուրաքանչյուրը ստացել է նվեր կամ ժառանգություն». «Փաստ»
Interview
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Փաստն» իր նախորդ համարներում անդրադարձել է ամուսնալուծության պետական գրանցմանը, ալիմենտին առնչվող խնդիրներին: Այս անգամ իրավաբան Սյուզաննա Չիլինգարյանի հետ զրուցել ենք ամուսնության ընթացքում ձեռք բերված գույքի և ամուսնալուծության դեպքում դրա մասնատման մասին, մասնավորապես, թե ո՞րն է ամուսնության ընթացքում ձեռք բերված գույքը և ի՞նչ բաժիններով է մասնատվում համատեղ ամուսնական կյանքի ընթացքում ամուսինների կողմից ձեռք բերված գույքը: Չիլինգարյանը նշում է, որ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 189-րդ հոդվածի համաձայն՝ գույքը կարող է երկու կամ ավելի սեփականատերերի պատկանել բաժնային կամ համատեղ սեփականության իրավունքով:
«Գույքի նկատմամբ ընդհանուր սեփականությունը համարվում է բաժնային, եթե օրենքով դրա նկատմամբ սահմանված չէ համատեղ սեփականություն: Ընդհանուր սեփականությունը ծագում է այն գույքը երկու կամ մի քանի անձանց սեփականության վերածվելու դեպքում, որը չի կարող բաժանվել առանց դրա նշանակության փոխման (անբաժանելի գույք) կամ օրենքով ենթակա չէ բաժանման: Ամուսնության ընթացքում ձեռք բերված գույքը հանդիսանում է ամուսինների համատեղ սեփականությունը, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով կամ նրանց միջև կնքված պայմանագրով: Այս մասին փաստում է Քաղաքացիական օրենսգրքի 201-րդ հոդվածը: Համատեղ սեփականություն են հանդիսանում նաև սեփականաշնորհված բնակարանները: Այդ գործընթացի ժամանակ բնակարանը վերածվում է ընտանիքի անդամների համատեղ սեփականության: Համատեղ սեփականություն հանդիսացող գույքում սեփականատերերը կարող են փոխադարձ համաձայնությամբ որոշել իրենց բաժինները, կամ եթե առկա չէ համաձայնություն, սեփականատերերից մեկը կարող է դիմել դատարան և պահանջել որոշել իր բաժինը ընդհանուր գույքում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Չիլինգարյանը:
Նշում է՝ բաժնային սեփականության մասնակիցն իրավունք ունի իր բաժինը վաճառել, նվիրել, կտակել, գրավ դնել կամ այլ կերպ տնօրինել` դրա հատուցելի օտարման դեպքում պահպանելով մյուս սեփականատիրոջ գնման նախապատվության իրավունքը: «Ամուսինների համատեղ սեփականություն, այնուամենայնիվ, չի համարվում այն գույքը, որն ամուսիններից յուրաքանչյուրը ստացել է նվեր կամ ժառանգություն: Անհատական օգտագործման գույքը (հագուստը, կոշիկը և այլն), բացառությամբ՝ թանկարժեք իրերի և պերճանքի առարկաների, եթե նույնիսկ այն ձեռք է բերվել ամուսնության ընթացքում ամուսինների ընդհանուր միջոցների հաշվին, համարվում է այն ամուսնու սեփականությունը, որն այդ գույքն օգտագործել է: Ամուսիններից յուրաքանչյուրի գույքը կարող է ճանաչվել նրանց համատեղ սեփականություն, եթե պարզվի, որ ամուսնության ընթացքում ամուսինների ընդհանուր գույքի կամ մյուս ամուսնու անձնական գույքի հաշվին կատարվել են ներդրումներ, որոնք նշանակալի չափով ավելացրել են այդ գույքի արժեքը (հիմնական վերանորոգում, վերակառուցում, վերասարքավորում և այլն), եթե այլ բան նախատեսված չէ ամուսինների միջև կնքված պայմանագրով»,-ընդգծում է իրավաբանը:
Շեշտում է՝ ամուսիններից մեկի պարտավորությունների համար կարող է բռնագանձում տարածվել նրա սեփականության ներքո գտնվող գույքի, ինչպես նաև ամուսինների ընդհանուր գույքում նրա բաժնի վրա: «Ամուսինների համատեղ սեփականությունը հանդիսացող գույքային զանգվածի կազմում դրամական միջոցները կարող են ներգրավվել ուղղակիորեն, օրինակ` որպես ամուսիններից մեկի աշխատավարձ, հոնորար, շահաբաժին կամ այլ եկամուտ, կամ անուղղակիորեն՝ որպես այդ գույքային զանգվածի կազմի մեջ մտնող մեկ այլ գույքի համարժեք, օրինակ՝ ամուսինների համատեղ սեփականությունը հանդիսացող գույքի վաճառքից ստացված դրամական միջոցները»,-տեղեկացնում է մեր զրուցակիցը:
Իրավաբանն ընդգծում է, որ ամուսինների համատեղ սեփականության ներքո գտնվող գույքը կարող է բաժանվել ինչպես ամուսնության ընթացքում, այնպես էլ ամուսնալուծվելուց հետո։
«Կողմերի միջև համաձայնության բացակայության պայմաններում գույքի բաժանման հարցը պետք է լուծվի դատական կարգով՝ շահագրգիռ անձի կողմից հայցադիմում ներկայացնելու միջոցով։ Հայցադիմում ներկայացնելու դեպքում հայցվորը պետք է հիմնավորի, որ գույքի որոշակի բաժնի սեփականատեր է հանդիսանում և այդ գույքն օբյեկտիվ իրականության մեջ գոյություն ունի։ Գույքի բաժնեմասը բնեղենով առանձնացնելու անհնարինության դեպքում, դատարանը որոշում է կայացնում գույքը հրապարակային սակարկություններով վաճառելու և ստացված գումարը հետագայում ընդհանուր սեփականության մասնակիցների միջև նրանց բաժիններին համաչափ բաշխելու մասին: Քանի որ գույքը հրապարակային սակարկություններով վաճառելիս դրա արժեքը զգալիորեն նվազում է, այդ իսկ պատճառով առավել շահավետ է տվ յալ խնդրի շուրջ ձեռք բերել փոխադարձ համաձայնություն»,-եզրափակում է Սյուզաննա Չիլինգարյանը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
