Ավելի ողջամիտ է համարվում համապատասխան տուրք սահմանելը. «Փաստ»
Analysis«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել «Պետական տուրքի մասին» օրենքում և Հարկային օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին, Ընդերքի մասին օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին օրենքների նախագծերը: Հիմնավորման մեջ նշվում է, որ օրենքների նախագծերի փաթեթը մշակվել է՝ հիմք ընդունելով 2020-2050թթ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարության 3-րդ՝ «Արդյունավետ և հաշվետու կառավարում» և 8-րդ՝ «Մաքուր և կանաչ Հայաստան» մեգանպատակները, այն է՝ «3.պետական մարնների գործունեությունը դարձնենք թափանցիկ, հանրամատչելի, արդյունավետ, վերահսկելի և մասնակցային, ինչպես նաև կերտենք նոր ժամանակների՝ նախաձեռնող, արդյունք տված, բարեվարքության բարձրագույն նորմերին համապատասխանող, պատասխանատու և արհեստավարժ հանրային ծառայողներ» և «8. ապահովենք շրջակա ջավայրի համատարած պահպանությունն ու զանգվածային առողջացումը, բնական պաշարների սահմանափակ և պատասխանատու օգտագործումն ու ամբարումը՝ ի շահ ներկա և ապագա սերունդների»։
Հաշվի առնելով, որ Հայաստանի Հանրապետության ընդերքի ուսումնասիրությունը և օգտակար հանածոների վերաբերյալ վստահարժան տեղեկատվության տիրապետումը հանդիսանում է պետության անվտանգային, տնտեսական և երկարաժամկետ որոշումների ընդունման կարևորագույն հենքերից մեկը, իսկ հավաքագրված տեղեկությունների մեծ մասը ստացված է դեռևս խորհրդային տարիներին կատարված հետախուզական աշխատանքներից, նախագծերի հեղինակները գտնում են, որ անհրաժեշտ է մի կողմից լրացուցիչ քայլեր ձեռնարկել ընդերքի ուսումնասիրության աշխատանքների խթանման ուղղությամբ, որի արդյունքում կապահովվի նաև կայուն զարգացման հիմնադրույթը՝ զարգացում, որը թույլ է տալիս բավարարել ներկա պահանջմունքները՝ ապագա սերունդներին նույնպես ապահովելով նման հնարավորություններով, իսկ մյուս կողմից՝ ավելի հասցեական, պետության կողմից իրականացվող մասնագիտական և մեծածավալ գործառույթի՝ ընդերքաբանական փորձաքննության դիմաց վճարման սահմանման ուղղությամբ։
«Հարկ է նշել, որ ուսումնասիրությունների և հետախուզությունների փուլում մասնավոր ընկերությունները իրականացնում են հիմնականում ծախսեր՝ տվյալ տարիների համար ուղղակի շահույթ չստանալով (շահույթի ստացումը ենթադրվում է իհարկե և կախված է հենց ուսումնասիրության արդյունքներից, սակայն հաջորդ՝ արդյունահանման փուլում)։ Ուստի գտնում ենք, որ նպատակահարմար է առաջիկա երեք տարիներին ուսումնասիրության իրավունքի համար դիմած ընկերություններին իրավունքի ստացման համար որպես տարեկան պետական տուրք սահմանել բազային տուրքի դրույքաչափը։
Փոխարենը ավելի ողջամիտ է համապատասխան տուրք սահմանել պետության կողմից արդեն իսկ ստացված իրավունքի շրջանակներում իրականացված աշխատանքների արդյունքով ընկերության ներկայացրած պաշարների հաշվետվությունը փորձաքննելու համար, ինչպես օրինակ Ընդերքի մասին օրենսգրքով սահմանված մյուս երկու փորձաքննությունների՝ ՇՄԱԳ հաշվետվության կամ տեխնիկական անվտանգության փորձաքննությունների դեպքում է։ Մասնավորապես, առաջարկվում է մետաղական օգտակար հանածոյի պաշարների հաշվետվության փորձաքննության համար սահմանել բազային տուրքի 500-ապատիկի չափով, իսկ ոչ մետաղական օգտակար հանածոյի պաշարների հաշվետվության փորձաքննության համար՝ բազային տուրքի 250-ապատիկի չափով պետական տուրք։
Նախագծով սահմանված փոփոխություններով իրականացվում են եզրույթային փոփոխություններ՝ միասնականացնելով Ընդերքի մասին օրենսգրքով, Հարկային օրենսգրքով և Պետական տուրքի մասին օրենքով սահմանված հասկացությունները։ Միաժամանակ, համապատասխանեցվում են օրենքներում կիրառվող հանքային ջրի օգտագործման նպատակները՝ բուժական կամ արդյունաբերական։ Առաջարկվում է նաև ըմպելասրահներում ջրի արդյունահանված յուրաքանչյուր խորանարդ մետրի համար Հարկային օրենսգրքով սահմանված 0 դրամ դրույքաչափի փոխարեն սահմանել 40 դրամ դրույքաչափ՝ հաշվի առնելով Ընդերքի մասին օրենսգրքով ընդերքի օգտագործման և պահպանության հետ կապված հարաբերությունների իրավական կարգավորման հիմնադրույթներից ընդերքօգտագործման վճարովիությունը։
Օրենքների նախագծերի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտություն չկա և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում փոփոխությունները կիրականացվեն մուտքերի ավելացման տեսանկյունից՝ հաշվի առնելով, որ ժամանակավորապես ուսումնասիրությունների պետական տուրքի վճարը սահմանվում է 1000 դրամ, սակայն բոլոր ուսումնասիրության թույլտվությունների դեպքում իրենց վերջնական աշխատանքների՝ օգտակար հանածոների պաշարների հաստատման փուլում ավելանում է փորձաքննություն իրականացնելու վճար: Նշյալ օրենքների ընդունման կապակցությամբ նախատեսվում է պետական բյուջեում եկամուտների և ծախսերի ավելացում»,նշվում է հիմնավորման մեջ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում