ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (4 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ)․ Առաջին հեռագիր, առաջին էլեկտրակայան, առաջին ինքնասպասարկմամբ սրճարան․ «Փաստ»
Society
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Թեքվանդոյի միջազգային օր, Արգենտինա՝ Ներգաղթյալի օր, Հայաստան՝ Փրկարարի օր, Իրան՝ Կոոպերացիայի օր, Մոլդովա՝ Մաքսային աշխատողի օր, Ռուսաստան՝ Միջուկային ապահովման մասնագետների օր:
ՀԱՅ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1829- վախճանվել է ռուսական բանակի հայազգի գեներալ, իշխան Վալերիան Մադաթովը:
1928 –ծնվել է տեխնիկական կիբեռնետիկայի գծով խորհրդահայ գիտնական Կարլեն Աբգարյանը:
1947 – ծնվել է բանաստեղծ և արձակագիր Վիկտոր Հովսեփյանը: 1946– վախճանվել է ռեժիսոր, դերասան Արշակ Բուրջալ յանը։
1987-Գյումրեցի հեռացատկորդ Ռոբերտ Էմմիյանը դարձել է Եվրոպայի ռեկորդակիր՝ թռչելով 8 մետր 86 սանտիմետր. ռեկորդն անգերազանցելի է մնացել 30 տարի:
1991-Հայաստանում պետականացվել է ՀԿԿ-ի ունեցվածքը:
1992- Ղարաբաղյան պատերազմում հայերը ПЗРК-ով խփել են ադրբեջանական МиГ21 ինքնաթիռ, օդաչուն գերի է ընկել:
2006-ԱՄՆ-ի բաց առաջնության երրորդ փուլում թենիսիստ Անդրե Աղասին, պարտություն կրելով գերմանացի Բենիամին Բեքերից, ավարտել է իր մարզական կարիերան: Նա մեկն էր թենիսի պատմության մեջ այն հինգ մարզիկներից, որին հաջողվել է նույն տարվա ընթացքում հաղթել «Մեծ սաղավարտի» բոլոր չորս մեծ մրցաշարերում:
2013-ստեղծվել է Սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողով:
2018-Հատուկ քննչական ծառայությունը որոշում է կայացրել երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ ընտրել «ստորագրություն չհեռանալու մասին» խափանման միջոցը:
2019-«Սանիթեքը» վերջնականապես բոյկոտել է Երևան քաղաքի աղբահանությունը, երբ քաղաքապետարանը որոշել է 200 միլիոնով կրճատել ընկերության ֆինանսավորումը: Երևանի աղբահանության պատասխանատուն այդ որոշմանը հակադրվել է՝ հրաժարվելով աղբահանությունից։
2020-Կորոնավիրուսային համաճարակի հետ կապված՝ Հայաստանում մտցված արտակարգ դրությունը փոխարինվել է կարանտինով։
ԱՇԽԱՐՀ
476 -բարբարոսների առաջնորդ Օդոակրը գահընկեց է արել հռոմեական թագավոր Ավգուստուլին՝ վերջ դնելով Արևմտյան Հռոմեական Կայսրությանը:
1715 - վախճանվել է ֆրանսիացի քանդակագործ Ֆրանսուա Ժիրարդոն:
1742 -Գալսինգֆորսի շրջանում շվեդ-ռուսական պատերազմի ընթացքում շրջափակման մեջ ընկած շվեդական բանակը կապիտուլ յացիայի է ենթարկվել:
1768– ծնվել է ֆրանսիացի դասական գրող, դիվանագետ, ֆրանսիական գրականության մեջ ռոմանտիզմի նախահայր Ֆրանսուա-Ռընե դը Շատոբրիանը:
1781– ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիա նահանգում իսպանացի 44 վերաբնակիչներ հիմնադրել են Լոս Անջելես քաղաքը։ 1802 -գերմանացի լեզվաբան Գեորգ Գրոտեֆենդը աշխարհում առաջին անգամ վերծանել է բաբելոնական սեպագիրը:
1824 – ծնվել է ավստրիացի կոմպոզիտոր Անտոն Բրուքները:
1837 -Նյու Յորքի համալսարանում Սեմյուել Մորզեն առաջին անգամ ցուցադրել է իր հայտնագործությունը՝ հեռագիրը:
1842- 284 տարվա ընդմիջումից հետո վերսկսվել է Քյոլնի տաճարի շինարարությունը:
1870 - Ֆրանսիայում գահընկեց է արվել Նապոլեոն 3-րդը, ստեղծվել է Երրորդ հանրապետությունը:
1882 -Նյու Յորքում Թոմաս Էդիսոնը գործարկել է աշխարհում առաջին էլեկտրակայանը և 85 հաճախորդների համար միացրել վճարովի էլեկտրական լուսավորություն:
1885 -Նյու Յորքում բացվել է ԱՄՆ-ում առաջին ինքնասպասարկմամբ սրճարանը:
1888 – ամերիկացի բիզնեսմեն և գյուտարար Ջորջ Իսթմենը ստեղծել է Kodak ընկերությունը և նույն օրը ստացել փաթեթային ֆոտոժապավենի արտոնագիր։
1907– վախճանվել է նորվեգացի նշանավոր երգահան, երաժշտական գործիչ և խմբավար Էդվարդ Գրիգը։
1909 -Անգլիայում կայացել է բոյսկաուտների առաջին շքերթը:
1938 -Երկրորդ համաշխարհային պատերազի ժամանակ խորհրդային բանակի «Կարմիր աստղ» թերթում առաջին անգամ օգտագործվել է «Եթե ես մեռնեմ, ինձ համարեք կոմունիստ» արտահայտությունը:
1944 - Ֆինլանդիան դադարեցրել է Խորհրդային Միության հետ սկսված պատերազմը:
1975– առաջին անգամ եթեր է հեռարձակվել «Ի՞նչ, որտե՞ղ, ե՞րբ» ինտելեկտուալ հաղորդումը։
1985 - Իսրայելում շրջանառության մեջ է մտցվել նոր դրամական միավոր շեքելը: 1989– վախճանվել է բելգիացի գրող, դետեկտիվ-հոգեբանական ժանրի նշանավոր ստեղծագործող Ժորժ Սիմենոնը։
1991- Կիևի Գերագույն ռադայի շենքի վրա առաջին անգամ բարձրացվել է կապույտդեղին դրոշը:
1997-վախճանվել է անգլիացի գիտնական-հոգեբան Հանս Յուրգեն Այզենկը, որը հանդիսանում է ինտելեկտի որոշման IQ թեսթի ստեղծողը:
1998 - Սթենֆորդի համալսարանի ուսանողներ Լարրի Փեյջն ու Սերգեյ Բրինը հիմնել են google-ը:
1999– Դաղստանի Բույնակսկ քաղաքում տեղի է ունեցել ահաբեկչական գործողություն. պայթյունի հետևանքով զոհվել է 64 մարդ, վիրավորվել՝ 165-ը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
