Երկուշաբթի դեկտեմբերի 1-ի առավոտյան բանկերի մասնաճյուղերում և փոխանակման կետերում փոխարժեքը կտրուկ փոխվեց` 1 դոլարի դիմաց կազմելով միջինը 445 դրամ առքը, 460 դրամ վաճառքը: Սա այն դեպքում, երբ նոյեմբերի 24-ին դրամի կտրուկ` 16 դրամով արժեզրկումից և 1 դոլարի դիմաց 435 դրամի հասնելուց հետո, հաջորդ օրերին փոխարժեքը գտնվում էր 435-440 դրամի միջակայքում:
Ուրբաթ օրը ՆԱՍԴԱՔ ՕԷՄԷՔՍ ԱՐՄԵՆԻԱ ֆոնդային բորսայում նույնպես դոլարը վաճառվել էր 438 դրամով: Ընդ որում, բորսայում վաճառքի ծավալները ոչ մի կերպ չէին տարբերվում միջին օրական վաճառքի ցուցանիշներից: Սակայն, ինչպես արդեն նշեցինք, հանգստյան օրերին հաջորդող երկուշաբթի, երբ ֆոնդային բորսայում դեռևս գործարքներ չէին եղել և միջին կշռված փոխարժեք չէր ձևավորվել, բանկերի մասնաճյուղերում և փոխանակման կետերում փոխարժեքը ևս մեկ կտրուկ ցնցում ունեցավ, հասնելով վերևում նշված ցուցանիշներին:
Առաջին տպավորությամբ երկուշաբթի օրը ֆինանսական շուկայում տեղի ունեցածը սուբյեկտիվ պատճառներ ունի: Իրադարձությունների տրամաբանությանը հետևելով, ևս նույն եզրակացությունն է ստացվում: Բանն այն է, որ միջազգային շուկայում փոխարժեքների կտրուկ տատանում այդ օրերին տեղի չունեցավ: Հայաստանում նույնպես այդ օրերին էական ոչ մի իրադարձություն չեղավ, որ կարող էր նման կտրուկ տատնման պատճառ դառնալ:
Այդ դեպքում ինչո՞վ էր պայմանավորված երկուշաբթի օրը բանկերում ու փոխանակման կետերում փոխարժեքի նման կտրուկ փոփոխությունը: Ընդ որում, առքի (միջինը 445 դրամ) և վաճառքի (միջինը 460 դրամ) մեծ տարբերությունից ենթադրվում էր, որ ավելի մեծ արժեզրկման սպասումներ կառաջանան բնակչության մոտ, մարդիկ զանգվածաբար կնետվեն դոլար գնելու, ինչը նշանակում էր, որ դոլարի վաճառքն այդ օրը բավականին բարձր շահույթներ էր ապահովելու: Ինչը և տեղի ունեցավ:
Բանկերն այդ օրը բավականին լուրջ շահույթ ունեցան արտարժույթի` նախորդ օրերին էապես ցածր գնով բորսայից ձեռք բերած դոլարի վաճառքով: Եթե փոխարժեքի կտրուկ բարձրացումը պայմանավորված լիներ շուկայական գործոններով, ապա գոնե նույն օրը դոլար վաճառքի մեծ ծավալներ կգրանցվեին նաև ֆոնդային բորսայում: Մինչդեռ այդ օրը բորսայում ընդհանրապես առք ու վաճառք չեղավ: Այսինքն, բանկերն ու փոխանակման կետերը դոլար ձեռք բերելու կարիք չունեին, նրանց այդ պահին ունեցածը բավարար էր, որն էլ վաճառվում էր առավելագույն բարձր գնով: Իսկ ինչո՞վ էր զբաղված Կենտրոնական բանկը: Կենտրոնական բանկը օրվա վերջին հանդես եկավ հայտարարությամբ, նշելով, որ փոխարժեքի մեծ տատանումները «կրում են կարճաժամկետ բնույթ», կոչ անելով «զերծ մնալ արժութային սպեկուլյացիաներից և անհարկի փոխարկումներից, քանի որ փոխարժեքի նման տատանողական վարքագծի պարագայում, դրանք իրենց մեջ կրում են բարձր ռիսկեր և ակնկալվող օգուտի փոխարեն կարող են հանգեցնել զգալի վնասների»:
Դժվար չէ ենթադրել, որ այդ ուշացած կոչը նույն օրը ոչինչ չփոխեց, քանի որ նման հայտարարություններ պետք է արվեն կանխելու համար խուճապային տրամադրությունները: Բացի դրանից, ԿԲ-ն պետք է թույլ չտար իր իսկ մատնանշած արժութային սպեկուլյացիաները, որոնք իրականացրեցին առաջին հերթին հայաստանյան բանկերը: Արդեն դեկտեմբերի 3-ին փոխարժեքը բանկերի մասնաճյուղերում կայունացել է առքուվաճառքի 439-442,5 դրամ 1 դոլարի դիմաց ցուցանիշի շուրջ:
Ընդ որում, դոլարը վաճառվում է որոշ սահմանափակումներով` ժամային կամ ծավալային: ԿԲ-ն, փաստորեն, ուշացումով բանկերին պարտադրել է զերծ մնալ նախորդ օրվա գործելաոճից, քանի որ այն շարունակվելու դեպքում լուրջ բարդություններ կունենանք ոչ միան ֆինանսական շուկայում, այլ տնտեսության մեջ և սոցիալական ոլորտում ընդհանրապես, իսկ երկարաժամկետ առումով հայկական դրամի հեղինակությունը էլի ավելի կտուժի և դոլարիզացիայի մակարդակը ավելի կբարձրանա:
Դրա վնասակար հետևանքների մասին բազմիցս Հայաստանին զգուշացրել են նաև միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունները: Դոլար-դրամի իրական, շուկայում ձևավորված իրավիճակին համապատասխանող փոխարժեքը մասնագետների և ոլորտի պատասխանատուների գնահատմամբ` 440 դրամ 1 դոլարի դիմաց միջակայքն է:
Արման Համբարձումյան
Ucom and SunChild NGO Install Solar Plant in Malishka Community
Shop at Yerevan Mall and pay with Idram for a chance to win gifts
Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia
How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping Tips
IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.
Ucom’s 5G network launched in 11 new cities
UPay has joined Idram's Open QR infrastructure
A Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBank
The Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan
AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024
General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit
Saving together: IDBank and Idram
ARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATION
Andron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-Mobility
Acba bank and American Express Expand Collaboration in Armenia
The Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom
Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure
25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank 
Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music Concert
AraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest 
Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni
4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”
Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan
Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders
Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner
AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024
AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and Leadership
Khachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari Hakobyan
Ucom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor
Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure
New and modern. Arabkir branch of IDBank reopened
AraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5%
Ucom launches 5G network across nine Armenian cities
Learn to save. World Savings Day with Idram Junior
Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis
Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024
IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo
AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International Transfers
IDBank participated in the HR Expo-24 conference
Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries
AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at Matenadaran
Ucom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community
The customer is always our top priority: IDBank
The October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia Fund
Ameriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M
The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community
The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced
General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia
AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System
10% idcoin with IDBank Mastercard cards 
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
No international support and no organization to take real steps to prevent decades of cultural, ethnic and religious hostility towards Armenians and their heritage. Anna Kostanyan
IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.1
How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping Tips2
Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia
3
Shop at Yerevan Mall and pay with Idram for a chance to win gifts
4
Ucom and SunChild NGO Install Solar Plant in Malishka Community
5