Երկուշաբթի դեկտեմբերի 1-ի առավոտյան բանկերի մասնաճյուղերում և փոխանակման կետերում փոխարժեքը կտրուկ փոխվեց` 1 դոլարի դիմաց կազմելով միջինը 445 դրամ առքը, 460 դրամ վաճառքը: Սա այն դեպքում, երբ նոյեմբերի 24-ին դրամի կտրուկ` 16 դրամով արժեզրկումից և 1 դոլարի դիմաց 435 դրամի հասնելուց հետո, հաջորդ օրերին փոխարժեքը գտնվում էր 435-440 դրամի միջակայքում:
Ուրբաթ օրը ՆԱՍԴԱՔ ՕԷՄԷՔՍ ԱՐՄԵՆԻԱ ֆոնդային բորսայում նույնպես դոլարը վաճառվել էր 438 դրամով: Ընդ որում, բորսայում վաճառքի ծավալները ոչ մի կերպ չէին տարբերվում միջին օրական վաճառքի ցուցանիշներից: Սակայն, ինչպես արդեն նշեցինք, հանգստյան օրերին հաջորդող երկուշաբթի, երբ ֆոնդային բորսայում դեռևս գործարքներ չէին եղել և միջին կշռված փոխարժեք չէր ձևավորվել, բանկերի մասնաճյուղերում և փոխանակման կետերում փոխարժեքը ևս մեկ կտրուկ ցնցում ունեցավ, հասնելով վերևում նշված ցուցանիշներին:
Առաջին տպավորությամբ երկուշաբթի օրը ֆինանսական շուկայում տեղի ունեցածը սուբյեկտիվ պատճառներ ունի: Իրադարձությունների տրամաբանությանը հետևելով, ևս նույն եզրակացությունն է ստացվում: Բանն այն է, որ միջազգային շուկայում փոխարժեքների կտրուկ տատանում այդ օրերին տեղի չունեցավ: Հայաստանում նույնպես այդ օրերին էական ոչ մի իրադարձություն չեղավ, որ կարող էր նման կտրուկ տատնման պատճառ դառնալ:
Այդ դեպքում ինչո՞վ էր պայմանավորված երկուշաբթի օրը բանկերում ու փոխանակման կետերում փոխարժեքի նման կտրուկ փոփոխությունը: Ընդ որում, առքի (միջինը 445 դրամ) և վաճառքի (միջինը 460 դրամ) մեծ տարբերությունից ենթադրվում էր, որ ավելի մեծ արժեզրկման սպասումներ կառաջանան բնակչության մոտ, մարդիկ զանգվածաբար կնետվեն դոլար գնելու, ինչը նշանակում էր, որ դոլարի վաճառքն այդ օրը բավականին բարձր շահույթներ էր ապահովելու: Ինչը և տեղի ունեցավ:
Բանկերն այդ օրը բավականին լուրջ շահույթ ունեցան արտարժույթի` նախորդ օրերին էապես ցածր գնով բորսայից ձեռք բերած դոլարի վաճառքով: Եթե փոխարժեքի կտրուկ բարձրացումը պայմանավորված լիներ շուկայական գործոններով, ապա գոնե նույն օրը դոլար վաճառքի մեծ ծավալներ կգրանցվեին նաև ֆոնդային բորսայում: Մինչդեռ այդ օրը բորսայում ընդհանրապես առք ու վաճառք չեղավ: Այսինքն, բանկերն ու փոխանակման կետերը դոլար ձեռք բերելու կարիք չունեին, նրանց այդ պահին ունեցածը բավարար էր, որն էլ վաճառվում էր առավելագույն բարձր գնով: Իսկ ինչո՞վ էր զբաղված Կենտրոնական բանկը: Կենտրոնական բանկը օրվա վերջին հանդես եկավ հայտարարությամբ, նշելով, որ փոխարժեքի մեծ տատանումները «կրում են կարճաժամկետ բնույթ», կոչ անելով «զերծ մնալ արժութային սպեկուլյացիաներից և անհարկի փոխարկումներից, քանի որ փոխարժեքի նման տատանողական վարքագծի պարագայում, դրանք իրենց մեջ կրում են բարձր ռիսկեր և ակնկալվող օգուտի փոխարեն կարող են հանգեցնել զգալի վնասների»:
Դժվար չէ ենթադրել, որ այդ ուշացած կոչը նույն օրը ոչինչ չփոխեց, քանի որ նման հայտարարություններ պետք է արվեն կանխելու համար խուճապային տրամադրությունները: Բացի դրանից, ԿԲ-ն պետք է թույլ չտար իր իսկ մատնանշած արժութային սպեկուլյացիաները, որոնք իրականացրեցին առաջին հերթին հայաստանյան բանկերը: Արդեն դեկտեմբերի 3-ին փոխարժեքը բանկերի մասնաճյուղերում կայունացել է առքուվաճառքի 439-442,5 դրամ 1 դոլարի դիմաց ցուցանիշի շուրջ:
Ընդ որում, դոլարը վաճառվում է որոշ սահմանափակումներով` ժամային կամ ծավալային: ԿԲ-ն, փաստորեն, ուշացումով բանկերին պարտադրել է զերծ մնալ նախորդ օրվա գործելաոճից, քանի որ այն շարունակվելու դեպքում լուրջ բարդություններ կունենանք ոչ միան ֆինանսական շուկայում, այլ տնտեսության մեջ և սոցիալական ոլորտում ընդհանրապես, իսկ երկարաժամկետ առումով հայկական դրամի հեղինակությունը էլի ավելի կտուժի և դոլարիզացիայի մակարդակը ավելի կբարձրանա:
Դրա վնասակար հետևանքների մասին բազմիցս Հայաստանին զգուշացրել են նաև միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունները: Դոլար-դրամի իրական, շուկայում ձևավորված իրավիճակին համապատասխանող փոխարժեքը մասնագետների և ոլորտի պատասխանատուների գնահատմամբ` 440 դրամ 1 դոլարի դիմաց միջակայքն է:
Արման Համբարձումյան
По просьбе Армении саммит ЕАЭС пройдет 25 декабря в Санкт-Петербурге: Юрий Ушаков
Самый старый мужчина в мире родился в год, когда затонул «Титаник» и умер в возрасте 112 лет
ВТБ (Армения) снижает ставки по кредитам для малого бизнеса
Цена нефти Brent стабилизировалась у $72,9 за баррель
Иран приветствует соглашение о прекращении огня между Ливаном и Израилем
«Аэрофлот» начал увольнения из-за проблем с обслуживанием самолетов
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязательную военную службу? «Паст»
Почему вся система международного права оказалась в крайне уязвимом и нестабильном состоянии? «Паст»
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Ucom и Sunchild установили солнечную электростанцию в селе Малишка
Молодежные организации IUSY и YES потребовали от Азербайджана освободить армянских пленных
Армения не примет участия в саммите ОДКБ в Астане
Расплачивайтесь по Idram в Ереван Мол и выигрывайте подарки!
Юные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округа
Дудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s Universe
Праздничный концерт в честь Дня матери от АНО «Евразия» собрал в Кремле больше 2 тысяч многодетных семей
Рекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг Прист
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
«Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол Франции
Показом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмов
Изделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в Вене
Генрих Мхитарян начал писать автобиографию
Фонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»
Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в Азербайджане
Кто станет депутатом? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Армению в финале мирового конкурса представит красавица и умница Ирина Захарова.
Важные процессы вокруг Диаспоры: генерал-майор Аршак Карапетян раскрывает скобки
Какова единственная формула счастья армянского народа? Арман Варданян (видео)
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»1
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»2
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди ...3
Кто станет депутатом? «Паст»4
Почему вся система международного права оказалась в крайне уязвимом и нестабильном состоянии? «Паст»5