Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը պարունակում է հակաբնապահպանական եւ հակասոցիալական ռիսկեր, հաղորդում է «ԷկոԼուր»-ը:
ՀՀ բնապահպանության նախարարությանն ուղղված նամակում նշված է.
«Բնապահպանական փորձաքննության գործընթաց է անցնում Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը: Նախագծով նախատեսվում է Ազատ գետի միջին հոսանքներից 820-:-1,020 մմ տրամագծով 27,685 մ երկարությամբ պողպատե խողովակաշարով գետի ջուր տանել Արարատի մարզի Այգեստան, Բերդիկ, Գետազատ, Դեղձուտ, Հնաբերդ, Մրգանուշ, Նարեկ, Ներքին Դվին, Նորաշեն, Վարդաշեն, Վերին Դվին, Քաղցրաշեն համայնքներ ոռոգման համար:
Նախագիծը հակաբնապահպանական բնույթ է կրում` հաշվի առնելով նախագծում բերված տվյալները: Համակարգը կառուցվելու է Խոսրովի արգելոցի եւ Քարերի սիմֆոնիա բնության հուշարձանի անմիջական հարեւանությամբ: Ազատ գետը Ազատի կիրճի էկոհամակարգի ձեւավորման գլխավոր գործոնն է: Նախագծի ազդեցության գոտում է գտնվում Խոսրովի արգելոցը, Գառնիի ձորը, Քարերի սիմֆոնիան եւ այն համայնքները, որոնք օգտվում են Ազատ գետի եւ Ազատի ջրամբարի ջրերից:
Ներկայումս Ազատ և Գողթ գետերի ջրային ավազանների աղբյուրներից «Երևան Ջուր» ընկերությունը օգտագործում է 1,560լ/վրկ ջուր: Գառնի գյուղը հունիսից մինչեւ հոկտեմբեր ամիսներին Ազատ գետից վերցնում է 11.44 միլիոն խմ ջուր, իսկ Գողթ գետից` 1,32 միլիոն խմ ջուր: Իսկ թե որքան ջուր են ցանկանում տանել Արարատի գյուղերի համար, նախագծում նշված չէ: Ընդամենը նշվում է, որ որպես բնապահպանական ելք գետում թողնվելու է 0.85մ3/վրկ ջուր:
Նախագծի ռիսկերից են`
անգամ նախագծում է նշված, որ տարվա չոր և շոգ եղանակին գետի մնացորդային հոսքը կնվազի, ինչը չի բացառում, որ գետի հունը կարող է չորանալ
դիտարկվող շրջանը գտնվում է կիսաանապատային և անապատային լանդշաֆտային գոտիներում, եւ ջրի բացակայությունը կմեծացնի անապատացման գործընթացները Գառնիի ձորում, ինչն արդեն իսկ նկատվում է սակավաջրության պատճառով
նախագծում նշված է, որ Ազատ գետի ավազանում հանդիպում են Կարմիր գրքում գրանցված հազվագյուտ բուսատեսակներ` ծորեն արարատյան (Triticum araraticum), թեզիում շովիցի (Thesium szovitsii): Ազատ գետի ավազանում և նրան հարակից տարածքներում հանդիպում են 250 տեսակի կենդանական աշխարհի ներկայացուցիչներ` 55 տեսակ կաթնասուններ` Հարավային Կովկասի գորշ արջ, վայրի խոզ, ոզնի, մուֆլոն, բեզոարյան այծ, լուսան, գայլ, աղվես, ընձառյուծ եւ այլն: Գոտու տարածքում հանդիպում են թռչունների 142 տեսակ, սողուններից` 33 տեսակ, 5 տեսակ երկկենցաղներ եւ ձկներ, թրթուրներ և թիթեռներ, մորմ, մի քանի տեսակների կարիճներ: Ազատ գետում բազմանում են կարմակն խրամուլին, կարմրախայտը, ծածանաձուկը և այլ ձկնատեսակներ: Կարմիր գրքում գրանցված կենդանատեսակներից նախագծում նշված են միայն հայկական սպիտակատամը (Crocidura armenica Gureev), միջերկրածովային կրիան (Testudo graeca L.), փոքր պայտաքիթը (Rhinolophus hipposideros Bechstein) իսկ գորշ արջի, մուֆլոնի, բեզոարյան այծի, կարմրախայտի մասին` ոչ, չնայած որ Կարմիր գրքում գրանցված այս տեսակները օգտվում են Ազատ գետից: Սրա հետ մեկտեղ նախագծում թաքցված են այն ռիսկերը, որոնք սպառնում են Կարմիր գրքում գրանցված տեսակներին, քանի որ նախագծողները բացառում են կառուցապատման գոտում Կարմիր գրքում գրանցված տեսակների առկայությունը, ինչն անհնարին է
նախագծողները հստակ թիվ չեն նշում, թե որքան ծառ կհատվի
Գառնիի ձորում տեղի կունենա հողերի դեգրադացիա և էրոզիա բուսածածկի վնասման արդյունքում, հողերի և ջրային ռեսուրսների աղտոտում շինաղբով և կենցաղային աղբով
նախագծում գնահատված չեն Ազատի ջրամբարի համար ռիսկերը: ՀՀ կառավարությունը հսկայական վարկեր է վերցնում միջազգային ֆինանսական կառույցներից Հայաստանում ջրամբարներ կառուցելու համար, սակայն այս ծրագրի իրագործմամբ գործող ջրամբարը կարող է կորցնել իր նշանակությունը, քանի որ եթե Ազատ գետի ջուրն ուղղվի Արարատի համայնքներ, ջրամբարը չի լցվի
բացի Գառնի համայնքից, նախագծում նշված չեն այն բոլոր համայնքները, որոնք իրենց հողերը ոռոգում են Ազատ գետի եւ Ազատի ջրամբարի ջրերով:
Նախագծով Արարատի մարզի Այգեստան, Բերդիկ, Գետազատ, Դեղձուտ, Հնաբերդ, Մրգանուշ, Նարեկ, Ներքին Դվին, Նորաշեն, Վարդաշեն, Վերին Դվին, Քաղցրաշեն համայնքներում փաստացի ոռոգվում է 1232,0 հա տարածք, Ազատ գետի ջրի շնորհիվ կոռոգվի եւս 387 հա տարածք:
Գառնի համայնքի գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են 600 հա, որից 367 հա` վարելահող, 51 հա` այգիներ, 12,5 հա` խոտհարք, տնամերձեր՝ 151 հա, որոնք ոռոգվում են Ազատ գետի ջրով: Գառնի համայնքն ունի չոռոգվող եւս 600 հա գյուղատնտեսական նշանակության հողատարածք, որի ոռոգումը չի ապահովել դրանց բարձրադիր գոտում գտնվելու պատճառով: Գառնիի համայնքապետարանը նույնպես ցանկանում է ավելացնել իր ոռոգելի տարածքները, սակայն դրա համար ներդրումներ են անհրաժեշտ: Այս դեպքում նախապատվությունը տրվում է, ոչ թե Գառնիի լրացուցիչ 600 հեկտար հողատարածքը ոռոգելուն, այլ Արարատի մարզի 387 հեկտարին:
Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգը պետք է կառուցվի Համաշխարհային բանկի կողմից ֆինանսավորվող «Ոռոգման համակարգի բարելավման ծրագրի» շրջանակներում: Պատասխանատվությունը կրելու է Ծրագիրն իրականացնող մարմինը` ՀՀ ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն:
Լինելով հակաբնապահպանական եւ հակասոցիալական` Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը այս տեսքով պետք է մերժվի բնապահպանական փորձաքննության կողմից»:
Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia
How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping Tips
IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.
Ucom’s 5G network launched in 11 new cities
UPay has joined Idram's Open QR infrastructure
A Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBank
The Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan
AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024
General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit
Saving together: IDBank and Idram
ARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATION
Andron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-Mobility
Acba bank and American Express Expand Collaboration in Armenia
The Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom
Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure
25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank 
Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music Concert
AraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest 
Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni
4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”
Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan
Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders
Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner
AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024
AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and Leadership
Khachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari Hakobyan
Ucom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor
Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure
New and modern. Arabkir branch of IDBank reopened
AraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5%
Ucom launches 5G network across nine Armenian cities
Learn to save. World Savings Day with Idram Junior
Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis
Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024
IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo
AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International Transfers
IDBank participated in the HR Expo-24 conference
Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries
AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at Matenadaran
Ucom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community
The customer is always our top priority: IDBank
The October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia Fund
Ameriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M
The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community
The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced
General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia
AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System
10% idcoin with IDBank Mastercard cards
Ucom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor
Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of Gifts 
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
No international support and no organization to take real steps to prevent decades of cultural, ethnic and religious hostility towards Armenians and their heritage. Anna Kostanyan
The Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan
1
A Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBank2
UPay has joined Idram's Open QR infrastructure3
Ucom’s 5G network launched in 11 new cities
4
IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.5