Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը պարունակում է հակաբնապահպանական եւ հակասոցիալական ռիսկեր, հաղորդում է «ԷկոԼուր»-ը:
ՀՀ բնապահպանության նախարարությանն ուղղված նամակում նշված է.
«Բնապահպանական փորձաքննության գործընթաց է անցնում Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը: Նախագծով նախատեսվում է Ազատ գետի միջին հոսանքներից 820-:-1,020 մմ տրամագծով 27,685 մ երկարությամբ պողպատե խողովակաշարով գետի ջուր տանել Արարատի մարզի Այգեստան, Բերդիկ, Գետազատ, Դեղձուտ, Հնաբերդ, Մրգանուշ, Նարեկ, Ներքին Դվին, Նորաշեն, Վարդաշեն, Վերին Դվին, Քաղցրաշեն համայնքներ ոռոգման համար:
Նախագիծը հակաբնապահպանական բնույթ է կրում` հաշվի առնելով նախագծում բերված տվյալները: Համակարգը կառուցվելու է Խոսրովի արգելոցի եւ Քարերի սիմֆոնիա բնության հուշարձանի անմիջական հարեւանությամբ: Ազատ գետը Ազատի կիրճի էկոհամակարգի ձեւավորման գլխավոր գործոնն է: Նախագծի ազդեցության գոտում է գտնվում Խոսրովի արգելոցը, Գառնիի ձորը, Քարերի սիմֆոնիան եւ այն համայնքները, որոնք օգտվում են Ազատ գետի եւ Ազատի ջրամբարի ջրերից:
Ներկայումս Ազատ և Գողթ գետերի ջրային ավազանների աղբյուրներից «Երևան Ջուր» ընկերությունը օգտագործում է 1,560լ/վրկ ջուր: Գառնի գյուղը հունիսից մինչեւ հոկտեմբեր ամիսներին Ազատ գետից վերցնում է 11.44 միլիոն խմ ջուր, իսկ Գողթ գետից` 1,32 միլիոն խմ ջուր: Իսկ թե որքան ջուր են ցանկանում տանել Արարատի գյուղերի համար, նախագծում նշված չէ: Ընդամենը նշվում է, որ որպես բնապահպանական ելք գետում թողնվելու է 0.85մ3/վրկ ջուր:
Նախագծի ռիսկերից են`
անգամ նախագծում է նշված, որ տարվա չոր և շոգ եղանակին գետի մնացորդային հոսքը կնվազի, ինչը չի բացառում, որ գետի հունը կարող է չորանալ
դիտարկվող շրջանը գտնվում է կիսաանապատային և անապատային լանդշաֆտային գոտիներում, եւ ջրի բացակայությունը կմեծացնի անապատացման գործընթացները Գառնիի ձորում, ինչն արդեն իսկ նկատվում է սակավաջրության պատճառով
նախագծում նշված է, որ Ազատ գետի ավազանում հանդիպում են Կարմիր գրքում գրանցված հազվագյուտ բուսատեսակներ` ծորեն արարատյան (Triticum araraticum), թեզիում շովիցի (Thesium szovitsii): Ազատ գետի ավազանում և նրան հարակից տարածքներում հանդիպում են 250 տեսակի կենդանական աշխարհի ներկայացուցիչներ` 55 տեսակ կաթնասուններ` Հարավային Կովկասի գորշ արջ, վայրի խոզ, ոզնի, մուֆլոն, բեզոարյան այծ, լուսան, գայլ, աղվես, ընձառյուծ եւ այլն: Գոտու տարածքում հանդիպում են թռչունների 142 տեսակ, սողուններից` 33 տեսակ, 5 տեսակ երկկենցաղներ եւ ձկներ, թրթուրներ և թիթեռներ, մորմ, մի քանի տեսակների կարիճներ: Ազատ գետում բազմանում են կարմակն խրամուլին, կարմրախայտը, ծածանաձուկը և այլ ձկնատեսակներ: Կարմիր գրքում գրանցված կենդանատեսակներից նախագծում նշված են միայն հայկական սպիտակատամը (Crocidura armenica Gureev), միջերկրածովային կրիան (Testudo graeca L.), փոքր պայտաքիթը (Rhinolophus hipposideros Bechstein) իսկ գորշ արջի, մուֆլոնի, բեզոարյան այծի, կարմրախայտի մասին` ոչ, չնայած որ Կարմիր գրքում գրանցված այս տեսակները օգտվում են Ազատ գետից: Սրա հետ մեկտեղ նախագծում թաքցված են այն ռիսկերը, որոնք սպառնում են Կարմիր գրքում գրանցված տեսակներին, քանի որ նախագծողները բացառում են կառուցապատման գոտում Կարմիր գրքում գրանցված տեսակների առկայությունը, ինչն անհնարին է
նախագծողները հստակ թիվ չեն նշում, թե որքան ծառ կհատվի
Գառնիի ձորում տեղի կունենա հողերի դեգրադացիա և էրոզիա բուսածածկի վնասման արդյունքում, հողերի և ջրային ռեսուրսների աղտոտում շինաղբով և կենցաղային աղբով
նախագծում գնահատված չեն Ազատի ջրամբարի համար ռիսկերը: ՀՀ կառավարությունը հսկայական վարկեր է վերցնում միջազգային ֆինանսական կառույցներից Հայաստանում ջրամբարներ կառուցելու համար, սակայն այս ծրագրի իրագործմամբ գործող ջրամբարը կարող է կորցնել իր նշանակությունը, քանի որ եթե Ազատ գետի ջուրն ուղղվի Արարատի համայնքներ, ջրամբարը չի լցվի
բացի Գառնի համայնքից, նախագծում նշված չեն այն բոլոր համայնքները, որոնք իրենց հողերը ոռոգում են Ազատ գետի եւ Ազատի ջրամբարի ջրերով:
Նախագծով Արարատի մարզի Այգեստան, Բերդիկ, Գետազատ, Դեղձուտ, Հնաբերդ, Մրգանուշ, Նարեկ, Ներքին Դվին, Նորաշեն, Վարդաշեն, Վերին Դվին, Քաղցրաշեն համայնքներում փաստացի ոռոգվում է 1232,0 հա տարածք, Ազատ գետի ջրի շնորհիվ կոռոգվի եւս 387 հա տարածք:
Գառնի համայնքի գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են 600 հա, որից 367 հա` վարելահող, 51 հա` այգիներ, 12,5 հա` խոտհարք, տնամերձեր՝ 151 հա, որոնք ոռոգվում են Ազատ գետի ջրով: Գառնի համայնքն ունի չոռոգվող եւս 600 հա գյուղատնտեսական նշանակության հողատարածք, որի ոռոգումը չի ապահովել դրանց բարձրադիր գոտում գտնվելու պատճառով: Գառնիի համայնքապետարանը նույնպես ցանկանում է ավելացնել իր ոռոգելի տարածքները, սակայն դրա համար ներդրումներ են անհրաժեշտ: Այս դեպքում նախապատվությունը տրվում է, ոչ թե Գառնիի լրացուցիչ 600 հեկտար հողատարածքը ոռոգելուն, այլ Արարատի մարզի 387 հեկտարին:
Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգը պետք է կառուցվի Համաշխարհային բանկի կողմից ֆինանսավորվող «Ոռոգման համակարգի բարելավման ծրագրի» շրջանակներում: Պատասխանատվությունը կրելու է Ծրագիրն իրականացնող մարմինը` ՀՀ ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն:
Լինելով հակաբնապահպանական եւ հակասոցիալական` Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի նախագիծը այս տեսքով պետք է մերժվի բնապահպանական փորձաքննության կողմից»:
Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в Минске
Картина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в Красноярске
Генсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного Карабаха
Bernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человек
Персидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчестве
С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для Армении
Ucom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами»
Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с Россией
Поведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт Амстердам
Напряжная ситуация во дворе церкви
Впервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»
Что не простили губернатору Ширака? «Паст»
Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»
Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»
Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»
Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»
Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в Венесуэле
Антикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц
Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в мире
"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития
Добро пожаловать на ID павильон: Big Christmas Market
Ливанский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту Бейрута
Комиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять лет
Езидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита Халитов
Фрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы 
Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворце
Тысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства Фицо
Завершено следствие по делу об убийстве трехлетнего Тиграна
Историк: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию
Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины
«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»
Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в Дубае
Европейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и США
Евразийский выбор Армении
Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года
Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»
Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»
«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»
Сделал предложение, или искусный «перевод», и..... по какому праву? «Паст»
Самвела Шахраманяна снова вызвали на допрос
Треугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии
Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»
Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»
Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в Алматы
Итальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условием
Пашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей
Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»
Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает список
Адвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условиях
Консерватор Каст одержал победу на выборах президента Чили 
Ливанский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту Бейрута
Тысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства Фицо
Пашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей
Первопрестольный Святой Эчмиадзин вновь призвал 10 епископов вернуться в каноническое поле
Требование — прекратить нарушение фундаментальных прав граждан Республики Армения: «Всеармянский фронт» провёл акцию протеста
Пашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужител...1
Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»2
Тысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства Фицо3
Адвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условиях4
Езидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ...5