«Եռյակի» կողմից նախաձեռնված համաժողովրդական շարժումը, որի ամբողջացման և ռեալիզացման համար տարիներ ու ամիսներ էին պահանջվել, ընդամենը մի քանի ժամվա ընթացքում, դեռևս բնից դուրս չեկած, խեղդամահ արվեց: Չնայած՝ այն այսպիսի անփառունակ վախճան ունեցավ, բայց, այնուամենայնիվ, պետք է արձանագրել.
2008 թվականից ի վեր ընդդիմությունը երբեք այդքան մոտ չի եղել իշխանափոխությանը, որքան Գագիկ Ծառուկյանի համաժողովրդական մոբիլիզացիայի կոչից հետո: «Եռյակային ֆորմատի» գլխավոր ճարտարապետ և գաղափարախոս Լևոն Տեր-Պետրոսյանն իր «Սրտիս պարտքը» հոդվածում ուղղակի, իսկ երբեմն նաև անուղղակի կերպով փորձել է մատնանշել շարժման ձախողման պատճառները, որոնք են՝ «վերլուծաբանների» փոքրիկ խմբի խառնակիչ գործունեությունը, ժամանակին հանրահավաքային պայքարի անժամկետ դադարեցումը, համաժողովրդական շարժման շտաբների ձևավորումը, փետրվարի 5-ին համաժողովի գումարումը և այլն: Շարժման մյուս առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, ով իր համակիրների հետ, այնուամենայնիվ, չհրաժարվեց Ազատության հրապարակում հավաքվելու մտքից, Ս. Սարգսյան-Գ. Ծառուկյան հաշտեցումը որակեց որպես քաղաքական լեգիտիմությունից դուրս իրողություն: Իսկ համաժողովրդական շարժման «ծանր հրետանու» դերակատարությունը ստանձնած Գագիկ Ծառուկյանը վճռական պայքարի անցնելու և աննահանջ իշխանափոխության կոչից ընդամենը 120 ժամ անց ոչ միայն նահանջում է, այլև, ըստ էության, հրաժարվում իր կուսակցության կողմից շուրջ երկու տարի հետևողականորեն իրականացվող քաղաքական կուրսից: Իսկ որպես պատճառաբանություն ԲՀԿ առաջնորդը բերում է, իբրև թե, հնարավոր բախումների և արյունահեղության կանխումը:
Այս ամենին զուգընթաց վերլուծաբանների զգալի մասը կարևորում է երկրորդ նախագահ՝ Ռոբերտ Քոչարյանի ակտիվ դերակատարության գործոնը, որը ոչ պակաս կարևոր նշանակություն ունեցավ քաղաքական ճգնաժամի այսպիսի հանգուցալուծման համար: Ինչևիցե, ունենք այն, ինչ ունենք, և դժվար թե հնարավոր լինի շարժման անփառունակ վախճանը մեկնաբանել այս կամ այն պատճառով: Այս ամենն ավելի շատ իր մեջ ներառում է պատճառների մի ամբողջ կոմպլեքս, որոնց առկայությամբ պարզապես հնարավոր չէ հաղթահարել իշխանական անհաղթահարելի թվացող պատնեշը: Իհարկե, Սերժ Սարգսյանի հայտնի ելույթը և դրան հաջորդած պատժիչ գործողություններն իրենց ողջ էությամբ հակասահմանադրական էին և լրջագույն հարված էին պետականության համար, բայց քաղաքական կամ ավելի շուտ կլանա-քաղաքական տեսանկյունից Սարգսյանին մեղադրելը, թերևս, միամտություն կլինի: Գործող նախագահը գործել է «Ջունգլիներին» բնորոշ օրենքների համաձայն, այն է՝ մի՞թե հնարավոր է, որ որսի դուրս եկած գազանը չկարողանա չեզոքացնել մի քանի կողմից շրջափակման մեջ հայտնված թիրախին: Մի քանի օր առաջ Orer.am կայքում հրապարակված հոդվածում, խոսելով «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության առանձնահատկությունների վերաբերյալ, արծարծվեց հետևյալ միտքը. «Գագիկ Ծառուկյանի հավանական ձերբակալությունից հետո, որի մասին անուղղակիորեն ակնարկեց ՀՀ նախագահը, ընդհանրապես պարզ չէ, թե քաղաքական թիմն ինչ ճակատագրի կարժանանա: Չի բացառվում նաև կայծակնային արագությամբ կազմաքանդումը, որը բնորոշ է բոլոր այն քաղաքական կառույցներին, որոնք հիմնված են կամայական անհատի հեղինակության և ազդեցության վրա»:
Իհարկե, Գագիկ Ծառուկյանը չձերբակալվեց, բայց ինչպես տեսանք, տեղի ունեցավ վատթարագույնը. նա պարզապես չեզոքացվեց, իսկ դրանից հետո մի ամբողջ շարժում և կուսակցություն կազմաքանդ եղավ: Մի՞թե այս դեպքում կարելի է մեղադրել Ս. Սարգսյանին. թողնենք մի կողմ ժողովրդի կողմից ատելի նրա կերպարը և փաստենք, որ միայն քաղաքական հոտառությունից զուրկ գործիչը չէր օգտագործի 100 տոկոսանոց թիրախը ոչնչացնելու փայլուն հնարավորությունը, այն է՝ Ծառուկյանին շարքից հանելու միջոցով կազմաքանդ անել ողջ շարժումը: Գրեթե նմանատիպ նվեր է ապրիլին Սերժ Սարգսյանի համար նախապատրաստել «Հիմնադիր խորհրդարանը»: Նախագահին այլ ելք չի մնում, քան առաջնորդ Ժիրայր Սեֆիլյանին կալանավորելու հրաման իջեցնել և այդպիսով կազմաքանդ անել հեղափոխական շարժումը: Այսինքն՝ խնդիրն ոչ միայն արատավոր և հանցավոր ռեժիմի մեջ է, այլ՝ ընդդիմադիրների, որոնց նախաձեռնություններն այնքան պրիմիտիվ են, որ Բաղրամյան 26-ի կողմից արագորեն կանխատեսվում և կանխարգելվում են:
Որպես ձախողման երկրորդ կարևորագույն պատճառ կարող ենք մատնանշել «Եռյակ»-ի և, մասնավորապես, Գագիկ Ծառուկյանի դրսևորած շտապողականությունը, այսինքն, առանց լուրջ նախապատրաստություններ տեսնելու, նրանք ուղղակիորեն պատերազմ հայտարարեցին իշխանություններին: Դա նույնն է, ինչ առանց զորահավաք հայտարարելու և զորքերը մարտական բարձր պատրաստվածության բերելու պատերազմի դուրս գալ զորեղ հակառակորդի դեմ:
Եվ երրորդ, թերևս, ամենաողբերգական սխալը, որը թույլ տրվեց, Ս. Սարգսյանի հետ բանակցությունների գնալն էր: Շատ վերլուծաբաններ կարծում են, թե նման քայլի պետք էր գնալ՝ միայն թիկունքում ունենալով հրապարակում հավաքված բազմահազարանոց ժողովրդի շունչը, բայց հենց ՀԱԿ-ի անցած ուղին հուշում է, որ անգամ նման դեպքում այս իշխանությունների հետ որևէ կամայական երկխոսության գնալ չի կարելի, քանի որ հենց ՀԱԿ-ը փողոցներում կանգնած իր էլեկտորատի մեծագույն մասը կորցրեց այդ նույն բանակցությունների պատճառով: Թվում է, եթե նրանք վերցրել են Հնդկաստանի ազգային-ազատագրական շարժման՝ Հնդկական ազգային կոնգրեսի անվանումը, ապա օրինաչափորեն պետք է, որ որդեգրած լինեին Մահաթմա Գանդիի և Ջավահարլալ Ներույի կողմից առաջ քաշած պոստուլատային ճշմարտությունները, այն է՝ երբեք բանակցությունների չգնալ հակառակորդի հետ, ինչ գնով էլ, որ դա լինի: Ոչ մեկի համար էլ գաղտնիք չէ, որ Հայաստանում իշխանությունը ձևավորվում է համաշխարհային ուժերի կոնսենսուսի արդյունքում: Բայց «Եռյակի» առաջնորդները ոչ միայն չփորձեցին սաղմնավորել նմանատիպ համաձայնության հիմքերը, այլ նաև դրսևորեցին ակնհայտ միաբևեռ քաղաքականություն կամ, այլ խոսքով ասած, ապավինեցին միայն ՌԴ օգնությանը՝ առանց հաշվի առնելու այն հանգամանքը, որ ժամանակին ներկայիս իշխանությունները հաստատվել են ՌԴ-ԱՄՆ-Եվրամիություն համաձայնության արդյունքում:
Եվ վերջապես, կրկին հղում կատարելով առաջին կարևորագույն պատճառին, նշենք վերջին պատճառը.
Ընդդիմությունը ողողված է տարասեռ և խառնածին ուժերով, որոնց գոնե մեծ մասի գործունեության տրամաբանությունը և վերջնական նպատակի հեռանկարները, մեղմ ասած, հասկանլի և ընկալելի չեն: Այլ խոսքով ասած՝ չկա ինստիտուցիոնալ կուռ քաղաքական կառույց, որը կկարողանա դիմագրավել իր առջև դրված մարտահրավերին և նույնիսկ առաջնորդի չեզոքացման դեպքում կշարունակի բնականոն գործունեությունը: Այսպիսով, առանձնացրեցինք հինգ հիմնական պատճառ, որոնց միասնական և համակարգված ներգործության արդյունքում համաժողովրդական շարժումը վերածվեց համաժողովրդական հիասթափության.
1. Քաղաքական գործընթացների որևէ կամայական անհատի վրա հիմված լինելը:
2. Առանց լուրջ նախապատրաստությունների հարձակման անցնելը:
3. Բանակցությունների կամ երկխոսության գնալը:
4. Արտաքին միաբևեռ օրիենտացիան:
5. Ինստիտուցիոնալ համակարգի բացակայությունը:
Հաստատապես վերոնշյալ ցանկը հնարավոր է դեռևս երկար շարունակել, բայց բավարարվենք այսքանով և ուշադրությամբ հետևենք ներքաղաքական հետագա հնարավոր զարգացումներին:
Կարպիս ՓաշոյանOrer.am, վերլուծական
Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education Competition
Experience comfortable traveling with IDBank premium cards
Ucom has published the 2023 financial audit report
UBPay has joined IAMTN Payments Network
The Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day 
Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive Format
AraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social Entrepreneurship
Ucom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlement
Ucom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation Program
Armenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony
Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia
The Power of One Dram to "Moonk" technoschool
Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions
Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months
Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App
Around 100,000 households are making use of Team's Internet;
2nd quarter indicators
New IDBank Branch in the City of Hrazdan
Ucom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program
IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram
Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative
Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year
IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program
Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab"
AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram
Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan
AraratBank once again completes the bond placement ahead of schedule
EIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank
Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions
Free statements and references from IDBank
Ucom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project
Ameriabank Receives 3 Awards for Excellence by Euromoney: the Best Bank, the Best Digital Bank, and the Best Bank for SMEs in Armenia for 2024
Unibank and Visa are gifting a trip to Tunisia for two
How to cut costs? 5 tips from IDBank and Idram
The Renovated Ucom Sales and Service Center Opened at Komitas 60
Choosing the seats: new feature in Idram&IDBank app
"Past" (Fact in Armenian) Armenians bought real estate in Dubai worth about $60 million in two days
Ucom and Impact Hub Yerevan jointly announces the launch of the Ucom Fellowship Incubation Program
EBRD and Ameriabank to support Armenian businesses through stable trade finance funding
IDBank continues the "By Your Side" Program
Unibank placed bonds ahead of schedule
Ucom’s fixed network has reached Byureghavan
How is the largest solar power plant in Armenia built?
AMD 4․046․161 to the Strong Mind NGO. July's beneficiary is the SIA Armenia program
Ucom is the main sponsor of the Armenian team at the Summer Olympic Games
Get 3000 idcoins by synchronizing your Idram and IDBank accounts
No payment via Idram? More than 21,000 points of sale accept payment via Idram
Ucom Offers New Affordable Bundle for Subscribers Traveling This Summer
Ucom’s General Director Participated in The Silicon Mountains Shirak Technology Forum
Ameriabank and COAF Pool Efforts to Develop Beekeeping in Lori Region
Araratbank allocates $10 million in funding to women entrepreneurs 
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
