«Եռյակի» կողմից նախաձեռնված համաժողովրդական շարժումը, որի ամբողջացման և ռեալիզացման համար տարիներ ու ամիսներ էին պահանջվել, ընդամենը մի քանի ժամվա ընթացքում, դեռևս բնից դուրս չեկած, խեղդամահ արվեց: Չնայած՝ այն այսպիսի անփառունակ վախճան ունեցավ, բայց, այնուամենայնիվ, պետք է արձանագրել.
2008 թվականից ի վեր ընդդիմությունը երբեք այդքան մոտ չի եղել իշխանափոխությանը, որքան Գագիկ Ծառուկյանի համաժողովրդական մոբիլիզացիայի կոչից հետո: «Եռյակային ֆորմատի» գլխավոր ճարտարապետ և գաղափարախոս Լևոն Տեր-Պետրոսյանն իր «Սրտիս պարտքը» հոդվածում ուղղակի, իսկ երբեմն նաև անուղղակի կերպով փորձել է մատնանշել շարժման ձախողման պատճառները, որոնք են՝ «վերլուծաբանների» փոքրիկ խմբի խառնակիչ գործունեությունը, ժամանակին հանրահավաքային պայքարի անժամկետ դադարեցումը, համաժողովրդական շարժման շտաբների ձևավորումը, փետրվարի 5-ին համաժողովի գումարումը և այլն: Շարժման մյուս առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, ով իր համակիրների հետ, այնուամենայնիվ, չհրաժարվեց Ազատության հրապարակում հավաքվելու մտքից, Ս. Սարգսյան-Գ. Ծառուկյան հաշտեցումը որակեց որպես քաղաքական լեգիտիմությունից դուրս իրողություն: Իսկ համաժողովրդական շարժման «ծանր հրետանու» դերակատարությունը ստանձնած Գագիկ Ծառուկյանը վճռական պայքարի անցնելու և աննահանջ իշխանափոխության կոչից ընդամենը 120 ժամ անց ոչ միայն նահանջում է, այլև, ըստ էության, հրաժարվում իր կուսակցության կողմից շուրջ երկու տարի հետևողականորեն իրականացվող քաղաքական կուրսից: Իսկ որպես պատճառաբանություն ԲՀԿ առաջնորդը բերում է, իբրև թե, հնարավոր բախումների և արյունահեղության կանխումը:
Այս ամենին զուգընթաց վերլուծաբանների զգալի մասը կարևորում է երկրորդ նախագահ՝ Ռոբերտ Քոչարյանի ակտիվ դերակատարության գործոնը, որը ոչ պակաս կարևոր նշանակություն ունեցավ քաղաքական ճգնաժամի այսպիսի հանգուցալուծման համար: Ինչևիցե, ունենք այն, ինչ ունենք, և դժվար թե հնարավոր լինի շարժման անփառունակ վախճանը մեկնաբանել այս կամ այն պատճառով: Այս ամենն ավելի շատ իր մեջ ներառում է պատճառների մի ամբողջ կոմպլեքս, որոնց առկայությամբ պարզապես հնարավոր չէ հաղթահարել իշխանական անհաղթահարելի թվացող պատնեշը: Իհարկե, Սերժ Սարգսյանի հայտնի ելույթը և դրան հաջորդած պատժիչ գործողություններն իրենց ողջ էությամբ հակասահմանադրական էին և լրջագույն հարված էին պետականության համար, բայց քաղաքական կամ ավելի շուտ կլանա-քաղաքական տեսանկյունից Սարգսյանին մեղադրելը, թերևս, միամտություն կլինի: Գործող նախագահը գործել է «Ջունգլիներին» բնորոշ օրենքների համաձայն, այն է՝ մի՞թե հնարավոր է, որ որսի դուրս եկած գազանը չկարողանա չեզոքացնել մի քանի կողմից շրջափակման մեջ հայտնված թիրախին: Մի քանի օր առաջ Orer.am կայքում հրապարակված հոդվածում, խոսելով «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության առանձնահատկությունների վերաբերյալ, արծարծվեց հետևյալ միտքը. «Գագիկ Ծառուկյանի հավանական ձերբակալությունից հետո, որի մասին անուղղակիորեն ակնարկեց ՀՀ նախագահը, ընդհանրապես պարզ չէ, թե քաղաքական թիմն ինչ ճակատագրի կարժանանա: Չի բացառվում նաև կայծակնային արագությամբ կազմաքանդումը, որը բնորոշ է բոլոր այն քաղաքական կառույցներին, որոնք հիմնված են կամայական անհատի հեղինակության և ազդեցության վրա»:
Իհարկե, Գագիկ Ծառուկյանը չձերբակալվեց, բայց ինչպես տեսանք, տեղի ունեցավ վատթարագույնը. նա պարզապես չեզոքացվեց, իսկ դրանից հետո մի ամբողջ շարժում և կուսակցություն կազմաքանդ եղավ: Մի՞թե այս դեպքում կարելի է մեղադրել Ս. Սարգսյանին. թողնենք մի կողմ ժողովրդի կողմից ատելի նրա կերպարը և փաստենք, որ միայն քաղաքական հոտառությունից զուրկ գործիչը չէր օգտագործի 100 տոկոսանոց թիրախը ոչնչացնելու փայլուն հնարավորությունը, այն է՝ Ծառուկյանին շարքից հանելու միջոցով կազմաքանդ անել ողջ շարժումը: Գրեթե նմանատիպ նվեր է ապրիլին Սերժ Սարգսյանի համար նախապատրաստել «Հիմնադիր խորհրդարանը»: Նախագահին այլ ելք չի մնում, քան առաջնորդ Ժիրայր Սեֆիլյանին կալանավորելու հրաման իջեցնել և այդպիսով կազմաքանդ անել հեղափոխական շարժումը: Այսինքն՝ խնդիրն ոչ միայն արատավոր և հանցավոր ռեժիմի մեջ է, այլ՝ ընդդիմադիրների, որոնց նախաձեռնություններն այնքան պրիմիտիվ են, որ Բաղրամյան 26-ի կողմից արագորեն կանխատեսվում և կանխարգելվում են:
Որպես ձախողման երկրորդ կարևորագույն պատճառ կարող ենք մատնանշել «Եռյակ»-ի և, մասնավորապես, Գագիկ Ծառուկյանի դրսևորած շտապողականությունը, այսինքն, առանց լուրջ նախապատրաստություններ տեսնելու, նրանք ուղղակիորեն պատերազմ հայտարարեցին իշխանություններին: Դա նույնն է, ինչ առանց զորահավաք հայտարարելու և զորքերը մարտական բարձր պատրաստվածության բերելու պատերազմի դուրս գալ զորեղ հակառակորդի դեմ:
Եվ երրորդ, թերևս, ամենաողբերգական սխալը, որը թույլ տրվեց, Ս. Սարգսյանի հետ բանակցությունների գնալն էր: Շատ վերլուծաբաններ կարծում են, թե նման քայլի պետք էր գնալ՝ միայն թիկունքում ունենալով հրապարակում հավաքված բազմահազարանոց ժողովրդի շունչը, բայց հենց ՀԱԿ-ի անցած ուղին հուշում է, որ անգամ նման դեպքում այս իշխանությունների հետ որևէ կամայական երկխոսության գնալ չի կարելի, քանի որ հենց ՀԱԿ-ը փողոցներում կանգնած իր էլեկտորատի մեծագույն մասը կորցրեց այդ նույն բանակցությունների պատճառով: Թվում է, եթե նրանք վերցրել են Հնդկաստանի ազգային-ազատագրական շարժման՝ Հնդկական ազգային կոնգրեսի անվանումը, ապա օրինաչափորեն պետք է, որ որդեգրած լինեին Մահաթմա Գանդիի և Ջավահարլալ Ներույի կողմից առաջ քաշած պոստուլատային ճշմարտությունները, այն է՝ երբեք բանակցությունների չգնալ հակառակորդի հետ, ինչ գնով էլ, որ դա լինի: Ոչ մեկի համար էլ գաղտնիք չէ, որ Հայաստանում իշխանությունը ձևավորվում է համաշխարհային ուժերի կոնսենսուսի արդյունքում: Բայց «Եռյակի» առաջնորդները ոչ միայն չփորձեցին սաղմնավորել նմանատիպ համաձայնության հիմքերը, այլ նաև դրսևորեցին ակնհայտ միաբևեռ քաղաքականություն կամ, այլ խոսքով ասած, ապավինեցին միայն ՌԴ օգնությանը՝ առանց հաշվի առնելու այն հանգամանքը, որ ժամանակին ներկայիս իշխանությունները հաստատվել են ՌԴ-ԱՄՆ-Եվրամիություն համաձայնության արդյունքում:
Եվ վերջապես, կրկին հղում կատարելով առաջին կարևորագույն պատճառին, նշենք վերջին պատճառը.
Ընդդիմությունը ողողված է տարասեռ և խառնածին ուժերով, որոնց գոնե մեծ մասի գործունեության տրամաբանությունը և վերջնական նպատակի հեռանկարները, մեղմ ասած, հասկանլի և ընկալելի չեն: Այլ խոսքով ասած՝ չկա ինստիտուցիոնալ կուռ քաղաքական կառույց, որը կկարողանա դիմագրավել իր առջև դրված մարտահրավերին և նույնիսկ առաջնորդի չեզոքացման դեպքում կշարունակի բնականոն գործունեությունը: Այսպիսով, առանձնացրեցինք հինգ հիմնական պատճառ, որոնց միասնական և համակարգված ներգործության արդյունքում համաժողովրդական շարժումը վերածվեց համաժողովրդական հիասթափության.
1. Քաղաքական գործընթացների որևէ կամայական անհատի վրա հիմված լինելը:
2. Առանց լուրջ նախապատրաստությունների հարձակման անցնելը:
3. Բանակցությունների կամ երկխոսության գնալը:
4. Արտաքին միաբևեռ օրիենտացիան:
5. Ինստիտուցիոնալ համակարգի բացակայությունը:
Հաստատապես վերոնշյալ ցանկը հնարավոր է դեռևս երկար շարունակել, բայց բավարարվենք այսքանով և ուշադրությամբ հետևենք ներքաղաքական հետագա հնարավոր զարգացումներին:
Կարպիս ՓաշոյանOrer.am, վերլուծական
Никол Пашинян - обвиняемый: какие решения в отношении него принял Трибунал Национальной Гордости? «Паст»
Выразить народное недоверие и презрение к Николу Пашиняну:. Решение Трибунала Национальной Гордости: «Паст»
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
27-28 сентября состоялась международная конференция «Mining Armenia», объединившая ведущих спикеров отрасли
Idram Junior и Koreez подвели итоги конкурса финансового образования Junius
Денежные переводы UBPay стали доступны в мобильном приложении Юнибанка
Вместо того, чтобы Армения требовала,Азербайджан все еще поднимает вопрос о компенсации
«Никол Пашинян и его соратники из «Гражданского договора» сами попросят, чтобы правоохранительные органы арестовали их и заключили под стражу»: «Паст»
Были, есть и будем: в Ереванском филиале РЭУ им. Г.В. Плеханова состоялось мероприятие памяти павших воинов 44-дневной войны
Конкурс «С любовью к учителю!»
Комфортные путешествия с премиальными картами IDBank
Властная пропагандистская машина в потрясении: Аршак Карапетян снова стал мишенью
Ответственность за сдачу земель возложили на военных։ Карапетян
Компания Ucom опубликовала аудиторский отчет о финансовых
результатах за 2023 год
Система UBPay присоединилась к международной ассоциации IAMTN
США продолжает превращать Армению в центр столкновения крупных геополитических игроков.
Пашинян совершил грубое нарушение Конституции: Карапетян
У власти нет полномочий изменить границы: Карапетян
Ни власти РА, ни Национальное собрание не имеют полномочий на делимитацию границы, народ не дал им этого права: Аршак Карапетян
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян
Зерно, удобрения и топливо: АНО «Евразия» окажет гумпомощь аграриям Гагаузии
«У лающей собаки нет зубов, чтобы кусаться»: «Гражданский договор» снова демонстрирует свои страхи
Ваагн Хачатурян присвоил воинское звание генерал-майора начальнику Ереванского городского управления СНБ Размику Микаеляну
Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня Независимости
«Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак Карапетян
По следам скандальных записей
В Армении отметили День астрономии 
Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак Карапетян
«Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг?
От армянского варенья до казахского шоколада: первый сетевой магазин «Евразия» открыли в Москве
Основные функции армянской диаспоры на современном этапе и необходимость принятия государственной концепции по отношению к Диаспоре
Всё тайное рано или поздно становится явным
Старый Ереван: Новый филиал IDBank-а в эксклюзивном формате
Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак Карапетян
Еще одна солнечная электростанция компании Ucom и SunChild установлена в поселке Чакатен
«Подарок» власти Аршаку Карапетяну
Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян
АНО «Евразия» открывает первый сетевой магазин-кафе, в котором будет представлена также продукция из Армении
ВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: Карапетян
Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: Карапетян
Ucom и Impact Hub Yerevan дали старт программе Ucom Fellowship
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Важно сосредоточиться на национальных интересах, то есть положить конец изменению внешних приоритетов: Аршак Карапетян
Активисты АНО «Евразия» поднялись на вершину Арарата
Арцаху должен быть возвращен его исторический статус, и власти Азербайджана не смогут отменить это: Аршак Карапетян
«Паст». Кому выгодно выбрасывать подобную «информацию» в поле?
Армению ждут трудные времена: Аршак Карапетян
Диаспору необходимо вовлекать в дела управления государством։ Карапетян
Ucom будет сотрудничать с самой престижной конференцией в отрасли консалтинга — Международной конференцией CMC
Nokia и Team Telecom Armenia открывают доступ к услугам по технологии 25G PON по всей Армении 
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Армению в финале мирового конкурса представит красавица и умница Ирина Захарова.
Важные процессы вокруг Диаспоры: генерал-майор Аршак Карапетян раскрывает скобки
Какова единственная формула счастья армянского народа? Арман Варданян (видео)
«Никол Пашинян и его соратники из «Гражданского договора» сами попросят, чтобы правоохранительные ор...1
Пашинян совершил грубое нарушение Конституции: Карапетян
2
Властная пропагандистская машина в потрясении: Аршак Карапетян снова стал мишенью
3
Выразить народное недоверие и презрение к Николу Пашиняну:. Решение Трибунала Национальной Гордости:...4
Компания Ucom опубликовала аудиторский отчет о финансовых
результатах за 2023 год
5