Կ. Կարապետյանը նույն համակարգի մարդն է, որը ոչինչ էլ չի փոխելու. Վ. Խաչատրյան
ИнтервьюՏնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանն Orer.am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով նորանշանակ վարչապետի առաջին քայլերին և երկրում տեղի ունեցող մի քանի իրադարձությունների, հանգել է այն եզրակացության, որ նոր կառավարության գործունեությունից տնտեսական հաջողություններ ակնկալել գոնե այս տարի, պետք չէ, քանի որ հասկանալի է, ինչպես արձանագրում է վարչապետը, շատ ծանր վիճակում է գտնվում տնտեսությունը: Տնտեսագետի կարծիքով՝ Կ. Կարապետյանի նշանակումն ավելի շատ պայմանավորված է քաղաքական և ոչ թե տնտեսական գործոններով, իսկ ծանր վիճակում գտվող տնտեսությունը ոտքի կանգնեցնելու համար հարկավոր են շատ լուրջ բարեփոխումներ: Վ.Խաչատրյանի խոսքով՝ նման լուրջ քայլերի մեր այսօրվա գործող իշխանությունը չի գնա, քանի որ դա իշխանությունների համար կնշանակի ընտրություններից առաջ ոչ բարենպաստ պայմաների ստեղծում:
- Ձեր կարծիքով՝ կառավարությունը չի՞ ցանկանա ընտրություններից առաջ կտրել այն ճյուղը, որի վրա նստած է:
- Վարչապետի փոփոխությունը պայմանավորված է ընտրություններից առաջ արտաքին տեսք փոխելով, բայց Հայաստանի տնտեսական խնդիրները երկարաժամկետ լուծումներ են պահանջում և նաև մոտեցումների ճշտումներ: Դա գտնվում է քաղաքական դաշտում: Ես իշխանության կողմից չեմ տեսնում ցանկություն, որ երկրում ինչ-որ բան փոխելու ցանկություն կա: Հիմնական նպատակը մեկն է՝ վերարտադրվել և այդ ճանապարհին գնալ բոլոր քայլերի:
- Այս օրերին խոսք է գնում, որ չի բացառվում, որ կառավարության կազմն 99 %-ով փոխվի, արդյո՞ք սա քաղաքական կամքի դրսևորում չէ:
- Դա տեղավորվում է իմ ասած տրամաբանության մեջ, քանի որ շեշտը դրվում է տեսքը փոխելու վրա, բայց բովանդակությունը կարծես էական նշանակություն չունի իշխանությունների համար: Մեր կառավարությունների վերջին տարիների փոփոխություններն այդպիսին են եղել: Չկա հիմնական խնդիրների լուծման ամբողջական պատկերացում և ռազմավարություն, որը պետք է ներկայացվի հանրությանը և խորհրդարանին, ինչպես կարգն է և ընդհանուր մոտեցումներ քննարկվեն և ընդունվեն: Այս կառավարությունն էլ դա չի անելու, այսինքն՝ մեր երկրի խնդիրը կառավարության լավ կամ վատ լինելու հանգամանքով չէ պայմանավորված, այլ խնդիրներին համակարգային լուծում տալու քաղաքական կամքի:
- Նորանշանակ վարչապետը նաև հանձնարարեց ուսումնասիրել գազի գնի իջեցման հնարավորությունները: Արդյո՞ք դա հնարավոր չէր իրականացնել նախորդ վարչապետի օրոք:
- Իհարկե: Դա հնարավոր էր նաև անցյալ տարի, դա հնարավոր էր նաև այն ժանմանակ երբ սակագներն էին բարձրացնում, բայց քանի որ ողջ համակարգի նպատակը ոչ թե երկրի խնդիրները լուծելն է, այլ առանձին մարդկանց սպասարկելը, այսինքն՝ կան խմբային շահեր, կատարվում է այն, ինչ կատարվում է, իսկ այսօր դա քաղաքական նպատակահարմարությունից ելնելով է իրականացվում: Հետաքրքիր է այն, որ դա բոլորին չի վերաբերվի, այլ կառնչվի միայն անապահով խավին, իսկ փոխհատուցումն էլ կտրամադրվի ոչ թե պետբյուջեից, այլ ուրիշ աղբյուրներից, և սա նույնպես է շատ կարևոր հարց է, որին պետք է ուշադրություն դարձնել:
- Փորձ է արվում սոցիալական հարցերը լուծել ա՞յլ տնտեսվարողների հաշվին: Ձեր կարծիքով՝ սա նորմա՞լ է:
- Կառավարությունը ծրագրեր իրականացնելիս պետք է հիմնվի պետական բյուջեի միջոցների վրա, բայց այստեղ խոսք է գնում ուրիշների միջոցների հաշվին սոցիալական խնդիրներ լուծելու մասին: Սա տարօրինակ մոտեցում է և մեկ անգամ ևս ապացուցում է, որ փորձ է արվելու խնդիրներն այլ հարթությունում լուծել:
- Ընդամենը մեկ տարի առաջ ԱԺ-ում գազի ոլորտն ուսումնասիրելու համար հանձնաժողով էր ստեղծվել, 80 էջանոց եզրակացություն հրապարակվեց, որն այդպես էլ մնաց օդում կախված և որևէ բան չփոխվեց: Հիմա մի տեսակ հակասություն չկա՞, երբ թերությունները վերացնելու փոխարեն մի տեսակ մարդասիրական երանգ է հաղորդվում գազի գնի վերանայմանը:
- Որովհետև այդ նույն հանձնաժողովում ընդգրկված հանձնաժողովի ՀՀԿ-ական ղեկավարը և մյուսները համարձակություն չունեին արձագանքելու եղածին: Այնտեղ նշված է, որ գազի սակագինը ուռճացված է և պետք է վերանայվի, բայց դրան որևէ մեկը ուշադրություն չդարձրեց, բայց հիմա այդ նույն հանձնաժողովը կարող է որոշում կայացնել, որ գազի գնի վերանայումը շատ ճիշտ որոշում է և այլն: Ինձ համար և նաև ժողովրդի համար նման պատկերներին ականատես լինելը նորություն չէ: Դա ժողովրդին դուր գալու համար է արվում:
- Նույնը եղավ նաև Կ.Կարապետյանի կողմից տնտեսության մասին գնահատականին: Վարչապետի փոփոխությունից առաջ ասվում էր, որ ամեն ինչ լավ է, սակայն մի քանի օր անց պարզվեց, որ տնտեսությունը շատ վատ վիճակում է:
- Բոլոր վարչապետների ժամանակ էլ նույն բանն է կատարվում: Բոլորը տնտեսություն են ուզում զարգացնել, պայքարում են կոռուպցիայի դեմ, բիզնեսի համար հավասար պայմաններ են ստեղծում, ասում են, որ հարկայինում արտոնյալներ չպետք է լինեն, բայց արդյունքում՝ վերանում են ՓՄՁ-ները, ծաղկում են մենաշնորհները և այլն: Այսինքն՝ այն մարդիկ, ովքեր կոչեր են անում, թե երկրում մթնոլորտ կփոխվի, իրականում որևէ բան էլ չեն փոխում:
- Փաստորեն, Կ.Կարապետյանը կդառնա հերթական վարչապետը, ում ոչինչ էլ չի հաջողվի փոխել:
-Նա արդեն դարձել է այն վարչապետը, որը ոչինչ էլ չի փոխելու, քանի որ նույն համակարգի մարդ է և պետք է աշխատի համակարգի կանոններով, իսկ համակարգի ամենակարևոր կանոնը՝ համակարգը սնողը, պահողը կոռուպցիան է, որի դեմ համակարգը չի պայքարի: Եթե ցանկություն է լինում դրա դեմ պայքարել, դա շատ արագ է լինում, եթե համակարգն է ուզում փոխվել, բայց վստահ եմ, որ համակարգը դա չի ցանկանում, որովհետև դա շատ մեծ ողբերգություն կլինի նույն այդ համակարգի համար:
Արմինե Գրիգորյան