Կառավարության ծրագրի՝ էներգետիկային վերաբերող հատվածն ամբողջովին նախորդ իշխանությունների ծրագրից է արտագրված. «Փաստ»
Interview
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Կառավարության ներկայացրած ծրագրում էներգետիկ բնագավառին վերաբերող հատվածը, որը ընդամենը մեկ էջից մի փոքր ավելի տեղ է զբաղեցրել, էներգետիկ– փորձագետ Էմիլ Սահակյանի կարծիքով, բավականին հակիրճ է: Բացի այդ, ամբողջովին «քոփի–փեստ» է արված նախորդ կառավարության ծրագրից: Ու թեև փորձագետը դրական է տրամադրված նոր իշխանությունների հանդեպ և չի ցանկանում առանձնապես սուր քննադատական մտքեր հնչեցնել նրանց հասցեին, սակայն նշեց, որ ծրագիրն այնքան լի է սխալներով, որ դրանց մասին չխոսել պարզապես հնարավոր չէ:
«Այն ամբողջովին արտագրված է նախորդ իշխանությունների էներգետիկ ծրագրից: Ես որևէ նոր միտք կամ անգամ նոր շունչ չեմ տեսնում, թեև դրա հնարավորությունը կար:
Ավելին, կան մտքեր, որոնք պարզապես սխալ են ձևակերպված: Մասնավորապես, ծրագրում ներառված այն միտքը, թե ներկայումս էներգահամակարգն ամբողջովին բավարարում է էլեկտրաէներգետիկայի ներքին շուկայի պահանջարկը և ունի էլեկտրաէներգիայի արտահանման ավելացման ներուժ: Սա բացարձակապես սխալ պատկերացում է, քանի որ մենք իրականում արտահանման ներուժ չունենք: Իսկ այն, ինչ այսօր արտահանում ենք, մեր ներքին գների բարձրացման հաշվին ենք արտահանում: Իսկ հետագայում այդ ծավալների ավելացումը ենթադրում է ազգաբնակչությանը մատակարարվող էլեկտրաէներգիայի գնի բարձրացում»,– ասաց Է. Սահակյանը:
Այս միտքը և մոտեցումը հարկավոր է և՛ վերանայել, և՛ շտկել, իսկ նոր էներգետիկ շուկաներ փնտրելու, ներկրման և արտահանման ակտիվ քաղաքականության միջոցով Հայաստանի էներգետիկ անկախությունն ապահովելու միտքը պետք է ընդհանրապես աղբամանը նետել:
«Եթե քարտեզով նայենք, մեր երկիրը չորս հարևան ունի, որից երկուսը ոխերիմ թշնամիներ են: Մնում են Իրանը, որն ատոմակայան կառուցելուց հետո էլեկտրաէներգիայի պահանջ չունի, և Վրաստանը, որը մոտ ընկերություն է անում և՛ Թուրքիայի, և՛ Ադրբեջանի հետ: Եվ այս առումով նա իրականում մեր կարիքն ընդհանրապես չունի և չի էլ ցանկանում Ռուսաստանի հետ որևէ կապ ունենալ: Եվ այս ֆոնին հասկանալի չի դառնում, թե նոր շուկաներ փնտրել ասելով ի՞նչ նկատի ունեն մեր իշխանությունները: Դա կոչի նման մի բան է, որն ամբողջությամբ անիմաստ նախադասություն կարելի է համարել: Վիճակն ավելի զավեշտալի է դառնում, երբ հարևանների պահանջների հետ որևէ աղերս չունեցող «ներկրման» և «արտահանման», մեծ հաշվով, չեղած գործընթացները կապվում են Հայաստանի էներգետիկ անկախության ապահովման հետ, որը ոչ միայն հնարավոր չէ հասկանալ, այլև բացատրել, թե ինչ են ուզում սրանով ասել: Այսինքն, անհասկանալի է, թե ինչպե՞ս են ներկրման և արտահանման ակտիվ քաղաքականության միջոցով նպաստելու Հայաստանի էներգետիկ անկախության ապահովմանը»,– ասաց Է. Սահակյանը:
Ինչ վերաբերում է ծրագրում ներառված՝ նորագույն և բարձր տեխնոլոգիաների ներդրման համար օրենսդրական խթանների ձևավորման, էներգետիկայի բնագավառի զարգացման և էներգաարդյունավետության միջոցառումների ներդրմանն ուղղված քաղաքականության ապահովմանը, ապա, փորձագետի կարծիքով, այն ամենամեծ ցանկության դեպքում անգամ կարող է ընդամենը որպես լոզունգ հնչել և ոչ ավելին:
«Երևակայական ծրագիր է նաև տարածաշրջանային ինտեգրման ապահովման նպատակով՝ Իրան–Հայաստան և Հայաստան–Վրաստան 400 կիլովատտ լարման էլեկտրահաղորդման օդային գծերի կառուցման ծրագիրն ամբողջությամբ: Եվ եթե ես սխալվում եմ, կարող են ինձ քննադատել, բայց ես կառավարությանն առաջարկում եմ մի պահ պատկերացնել, որ այդ գիծն արդեն պատրաստ է, ռեժիմների քարտեզ կազմեն և փորձեն հասկանալ, թե ո՞վ ումի՞ց ի՞նչքան էլեկտրաէներգիա կցանկանա գնել կամ վաճառել: Այսինքն, ո՞ր երկիրը ո՞ր երկրին և ի՞նչ պայմաններով էլեկտրաէներգիա կտրամադրի: Ինչ վերաբերում է Ռուսաստան մատակարարելուն, ապա էլեկտրաէներգիա հաղորդելուց կորուստներ են լինում: Եվ պատկերացրեք, թե դրանք ինչքան կլինեն մինչև այն Հայաստանից Ռուսաստան հասնի: Այսինքն, հասկանալի չէ նաև, թե Հայաստանն այսպիսի ծրագրից ընդհանրապես ինչ շահ կարող է ունենալ կամ ունի, որ ամեն անգամ այն մտցվում է կառավարությունների ծրագրերի մեջ: Դրա փոխարեն լավ կլիներ, որ այս ծրագրում ներառվեին էներգահամակարգի աշխատանքի կանխատեսվող ռեժիմները «Ռենկո» ֆիրմայի կողմից 2020 թվականին 250 մեգավատանոց բլոկի կառուցումից հետո, քանի որ եթե այդ բլոկը սկսի աշխատել, ապա մասամբ դուրս կմղի ատոմակայանի և Հրազդանի 5–րդ բլոկի կողմից արտադրվող ծավալների պահանջարկը: Եվ ամենակարևորը, ծրագրում պետք է մի կետ լիներ այն մասին, որ հարկավոր է 2013 թվականի նոյեմբերի 28–ին ՀՀ և ՌԴ կառավարությունների միջև կնքված համաձայնագրերի վերախմբագրմանն ուղղված քայլեր ձեռնարկել, քանի որ, փաստորեն, այդ համաձայնագրերով լիովին սահմանափակվել է Հայաստանի էներգահամակարգի ինքնուրույնությունը»,– ասաց Է. Սահակյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
