Կապանի փողոցներով դեղնադարչնագույն առվակներ են հոսում. քաղաքը բնապահպանական աղետի շեմի՞ն է. «Փաստ»
Общество«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Կապանի միջով հոսող Ողջի գետն օրերս ստացել էր վառ դեղնադարչնագույն երանգ, քաղաքի փողոցներով հոսում էին նույն գույնի առվակներ. ամեն անգամ հորդառատ անձրևներից հետո լքված հանքավայրերից թթվային դրենաժը սկսում է հոսել դեպի բնակելի թաղամասեր:
Հայկական բնապահպանական ճակատ» քաղաքացիական նախաձեռնությունը բարձրաձայնում է. «Կապանում տասնյակ տարիներ է՝ ստորգետնյա եղանակով շահագործվում է Շահումյանի ոսկի-բազմամետաղային հանքավայրը, հարյուր տարուց ավելի էլ շահագործվել է Կավարտ թաղամասի մոտ գտնվող բաց հանքը և Կենտրոնական հանքավայրը (Լենհանքերը), որն այժմ ամբողջովին լքված է և մատնված անտերության»։
Բնապահպան Դավիթ Հակոբյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշում է, որ համացանցում տարածում գտած լուսանկարներում երևացող, քաղաքով հոսող վառ դեղնադարչնագույն առվակները և աղտոտված Ողջի գետը թթվային դրենաժի հետևանք են: «Այս թթվային դրենաժը հոսում է նախկինում օգտագործված և այժմ լքված Կավարտի հանքավայրից: Վերջին տարիներին այն շահագործվել է Կապանի լեռնահարստացման կոմբինատի կողմից, իսկ հիմա հանքը լքված է: Այժմ թթվային դրենաժը թվով երեք հանքուղիներից հոսում է դուրս: Կոնկրետ այս դեպքում դրենաժը հոսել է Ողջի գետի ձախ ափով, որը գտնվում է Կապան քաղաքի բնակելի թաղամասերից մեկի մոտ: Հատկապես հորդառատ անձրևներից հետո այդ թթվային դրենաժը ողողում է քաղաքի փողոցները: Ի դեպ, Ողջի գետի ձախ ափով է անցնում Մեղրի-Երևան միջպետական մայրուղին: Դրենաժն այնուհետև թափվում է Ողջի գետը, նաև՝ Կավարտ գետակի միջոցով:
Արևոտ եղանակին գետի ջուրն ավելի պարզ է, բայց ամեն դեպքում թթվային դրենաժը երևում է», - ասում է Հակոբյանը, ով բնակվում է Կապանում:
Նա նշում է, որ ներկայումս ստեղծված իրավիճակի պատճառները խորքային են: «Խորհրդային տարիներին բնապահպանական խնդիրների վրա այդքան մեծ շեշտադրում չէին անում: ՀՀ անկախության տարիներին, նույնիսկ հիմա էլ պետության կողմից դեռևս պատասխանատու մոտեցում չի ցուցաբերվում հանքարդյունաբերությանը, սակայն և՛ պետությունը, և՛ հանքարդյունաբերողներն ունեն հավասար չափով պատասխանատվություն: Պետությունը հանքարդյունաբերության մասին օրենքում փոփոխություն պետք է նախաձեռներ, իսկ բնապահպանության նախարարությունը պետք է մշտապես իր տեղում լիներ, որպեսզի հանքարդյունաբերողները պատասխանատու մոտեցում ցուցաբերեին: Համալիր միջոցառումների խնդիր կա, որը տարիներ կտևի, քանի որ մինչ այժմ ոչինչ չի ձեռնարկվել: Ստացվում է, որ Կապանի կոմբինատը դե յուրե և դե ֆակտո պատասխանատվություն չի ստանձնում և չի կրում այս երևույթի համար», - նշում է բնապահպանը:
Հակոբյանի կարծիքով, քաղաքի փողոցներով հոսող և Ողջի գետը լցվող թթվային դրենաժը մի մասն է այն ամբողջ վնասակար միջավայրի, որն առկա է Կապանում:
«Առողջապահական տեսակետից վնասի գործոններ են Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատն՝ իր Արծվանիկի պոչամբարով, և Կապանի լեռնահարստացման կոմբինատի կողմից լքված Կավարտի բաց հանքը՝ իր թթվային դրենաժով, իսկ ծանր մետաղների առկայությունը, որը տասնյակ անգամ գերազանցում է նորման, բազմաթիվ առողջական խնդիրների պատճառ կարող է լինել», - եզրափակում է Դավիթ Հակոբյանը:
«Փաստը» Կապանի համայնքապետարանից հետաքրքրվեց, թե ի՞նչ միջոցառումներ են իրականացվում հանքախորշերի մաքրման, մետաղական հանքերի շահագործման հետևանքով աղտոտվող տարածքների վնասազերծման և նման իրավիճակները հետագայում բացառելու նպատակով:
«Կապանում շատ կան բաց հանքախորշեր, որոնք մաքրելու համար հսկայական գումարներ են անհրաժեշտ: Կապանի համայնքապետարանը դեռևս պատրաստ չէ այդ հարցին լուծում տալ: Համայնքապետարանն, իհարկե, ժամանակ առ ժամանակ մաքրման աշխատանքներ նախաձեռնում է, սակայն դա հարցի լուծում չէ: Ուզում եմ նշել, որ այդ թթվաջրերն առաջանում են միայն այն ժամանակ, երբ հորդառատ անձրևներ են տեղում», - մեզ հետ զրույցում հայտնեցին Կապանի համայնքապետարանի հասարակայնության հետ կապերի բաժնից:
Փաստորեն, ստացվում է, որ անձրևաջրերը լվանում են չշահագործվող հանքը, ու թթվային դրենաժը դեղնադարչնագույն առվակների տեսքով հոսում է Կապան քաղաքի փողոցներով և լցվում Ողջի գետը: Խնդրի մասին ահազանգում են քաղաքի բնակիչները և բնապահպանները, իսկ պետական գերատեսչությունները հերթական անգամ լուռ են:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
