ՀԲ-ն բացասական եզրակացություն է տվել «Նաիրիտի» վերագործարկմանը
ՀասարակությունՀամաշխարհային բանկի մասնագետները «Նաիրիտ» գործարանի տեխնիկական աուդիտի արդյունքում եկել են եզրահանգման, որ դրա հետագա շահագործումը տնտեսապես շահավետ չէ: Նրանք գործարանի տնօրինությանն են ներկայացրել ուսումնասիրության նախնական արդյունքները, որտեղ բերված է «Նաիրիտի» աշխատանքի հիմնական բնութագրիչների վերլուծությունը և հիմնավորում, որ գործարանը տեխնիկապես պատրաստ չէ վերագոր ծարկման:
Չնայած ՀԲ-ի բացասական եզրակացությանը` «Նաիրիտի» մասնագետները վստահ են, որ գործարանի մասնակի վերագործարկում հնարավոր է նույնիսկ ներկա տեխնիկական ապահավվածության պարագայում, եթե կատարվեն որոշակի ներդրումներ:
Գործարանում հրավիրված քննարկման ժամանակ «Նաիրիտի» գլխավոր տնօրեն Ռուբեն Սաղաթելյանը հայտնեց, որ ՀԲ ուսումնասիրության համաձայն` գործարանի պարտավորությունները գերազանցում են 121 մլրդ դրամը (շուրջ 250 մլն դոլար), որի մեջ մտնում է ԱՊՀ Միջպետական բանկի չմարված վարկը:
«2010 թվականից հետո, երբ գործարանը չի աշխատել, այն որևէ եկամուտ չի ստացել և աշխատավարձերի վճարման ու գործարանի պահպանության համար ապավինել է Երևանի ՋԷԿ-ի փոխառություններին: Երևանի ՋԷԿ-ին «Նաիրիտի» պարտքը շուրջ 23 մլրդ դրամ է: ՀԲ մասնագետները եզրակացության մեջ նշում են, որ եթե ստեղծված վիճակին լուծում չտրվի, ապա «Նաիրիտը» կշարունակի ծանր բեռ մնալ էլեկտրաէներգետիկայի պետական ընկերությունների վրա»,- ասաց Սաղաթելյանը:
ՀՀ էներգետիկայի փոխնախարար Լևոն Շահվերդյանն էլ «Նաիրիտի» տնօրինությանը հայտնեց, որ ԱՊՀ Միջպետական բանկի խորհուրդը համաձայնել է բոլոր պայմանագրերը, այդ թվում նաև գույքային պայմանագրերը, վերադարձնել Հայաստանին: Նա գործարանի մասնագետներին խորհուրդ տվեց սպասել ՀԲ վերջնական եզրակացությանը և այդ ժամանակահատվածն օգտագործել` հստակեցնելու վերագործարկման վերաբերյալ իրենց դիրքորոշումը: «Կարծում եմ, դուք էլ պետք է կատարեք գնային գնահատում և ինքնարժեքի նախահաշվարկ, մինչև համաշխարհային բանկը ներկայացնի վերջնական ուսումնասիրությունը»,- ասաց նա:
ՀԲ հաշվետվության մեջ նշվում է, որ «Նաիրիտի» մատակարարումների ինքնարժեքը գերազանցելու է պոլիքլորոպրենային կաուչուկի գինը, ինչը գործարանի արտադրանքը միջազգային շուկայում դարձնում է ոչ մրցունակ:
«Նաիրիտի» պլանատնտեսագիտական բաժնի պետ Լյովա Այվազյանը կարծում է, որ տեղական արտադրության կաուչուկի ինքնարժեքը այսօրվա դրությամբ կարող է զիջել մի քանի խոշոր արտադրողների արտադրանքի ինքնարժեքին: «Նավթի գները հիմա ընկած են, հետևաբար ներկրվող հումքի գները ևս ցածր կլինեն: Գուցե կաուչուկի արտադրության ինքնարժեքն այդքան էլ ցածր չլինի, բայց սկզբնական շրջանում կարելի է վերագործարկել ացետիլենի արտադրությունը և դրանով կոմպենսացնել կորուստները»,- կարծիք հայտնեց նա:
«Նաիրիտի» գլխավոր ինժիներ Հովիկ Հախինյանն էլ նկատեց, որ եթե մոտակա 1.5 տարվա ընթացքում գործարանը չվերագործարկվի, հետագայում դրա գործարկման համար անհրաժեշտ նրդրումները շատ ավելին կլինեն, քանի որ տեխնիկական մաշվածությունը տարեցտարի ավելանում է: «3-4 տարի հետո գուցե այլևս անհնար լինի վերագործարկել այն»,- ասաց Հախինյանը:
«Նաիրիտի» գլխավոր մասնագետները քննարկեցին նաև շուկաների հարցը և եկան այն եզրահանգման, որ «Նաիրիտ» բրենդը դեռևս չի կորցրել իր ազդեցությունը, և շուկա դուրս գալու պարագայում իրենք դեռևս կարող են իրացնել արտադրանքը: Հումքի ներմուծման մասով էլ նաիրիտցիները քննարկեցին ռուսական և իրանական արտադրողների հետ համագործակցությունը:
Մասնագետներն եկան այն եզրահանգմանը, որ «Նաիրիտը» կարող է գործարկվել փուլային տարբերակով և առկա տեխնիկական միջոցներով, այնուհետև ելքեր կգտնվեն ամբողջական շահագործման համար:
Ամփոփելով հանդիպումը` գործարանի տնօրեն Ռուբեն Սաղաթելյանը նշեց, որ թեև կան հարցեր` կապված ՀԲ եզրակացության հետ, սակայն այդ ուսումնասիրությունը մանրակրկտորեն կքննարկվի իրենց մոտ, և գուցե գտնվեն այլընտրանքներ:
ՀՀ կառավարությունը 2014 թվականին դիմել էր Համաշխարհային բանկին`«Նաիրիտ» գործարանի կենսունակությունը գնահատելու նպատակով: Ավելի վաղ գործարանում տեխնիկական աուդիտ էր իրականացրել «Ջեյքոբ Քընսալթենսի» ընկերությունը: ՀԲ ամբողջական եզրակացությունը պատրաստ լինելուն պես կուղարկվի Կառավարություն: