Ինչպես հայտնի ասացվածքն է ասում, տարբերությունը լավատեսի ու հոռետեսի միջև կայանում է նրանում, որ լավատեսը կարծում է, որ գործերը սրանից վատ այլևս լինել չեն կարող, մինչդեռ հոռետեսը մտածում է, որ կարող են ու դեռ ավելի վատթար էլ կլինեն:
Մալազիական ավիաուղիներին պատկանող խփված “Բոինգի” պատմությունը մեզ ցույց է տալիս, որ այսօր ավելի իրավացի են հոռետեսները, քան լավատեսները: Ավիալայների կործանումը սարսափելի միջադեպ էր, որը նաև լիովին բացահայտեց ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների ողջ կոնֆլիկտայնությունը և ավելին` Ռուսաստան-Արևմուտք հարաբերություններն ու միմյանց նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքը:
Բացի Ռուսաստանի հանդեպ ունեցած ընդհանուր թշնամական վերաբերմունքից ոչ բարյացակամ, նույնիսկ թշնամական քաղաքականությունից ու Վաշինգթոնի ու Կիևի ներկայացրած փաստերից, մի պատճառն էլ, թե ինչու ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ն խթված ինքնաթիռի մեղքը բարդում են աշխարհազորայինների վրա, այն տրամաբանական վարկածն է, թե ինքնաթիռը խփել է իր տարածքում կոնֆլիկտի այն կողմը, որը ենթարկվում էր անընդհատ օդային հարձակումների ու ռմբահարումների ու մինչ այդ արդեն հակառակորդի մի քանի ինքնաթիռներ ոչնչացրել էր, և ոչ թե այն կողմը, որը օդային հարձակման ու ռմբահարման չէր ենթարկվել ու հետևաբար նաև իր ծառայողական, այսպես կոչված, կենսագրության մեջ նման փորձ չուներ: Նույն կերպ նաև դյուրին կլիներ ենթադրել, որ ապստամբած աշխարհազորայինները, ովքեր ունեն համեմատաբար ավելի թույլ զարգացած հետախուզական միջոցներ ու հրամանների կատարման թույլ վերահսկողական համակարգ, կարող էին սխալմամբ ռմբահարել մարդատար ինքնաթիռը, քան լավ կազմակերպված Ուկրաինայի կառավարական ուժերը: Ու քանի որ ավելի քիչ հավանականություն կա մտածելու, որ ուկրաինական զորքերը կարող էին ռմբահարել սխալմամբ, ապա եթե պարզվեր, որ ինքնթիռի կործանումը եղել է պատահականության արդյունք՝ կարող էր արդեն հարցը ներկայացվել այն կոնտեքստով, որ նրանք դա արել են մտածված կերպով՝ նպատակ ունենալով պրովոկացիայի ենթարկել ու ծուղակի մեջ գցել Ռուսաստանին ու աշխարհազորայիններին:
Այդ դեպքում, նման ահավոր հանցանքի հետևում կանգնած է լինում Կիևը ու այս դեպքում իրենց ցուցաբերած օգնության հարցում և ԱՄՆ-ն, և ԵՄ-ն պետք է որոշակի կերպով վերանայումներ կատարեն:
Ուկրաինայի ներկայիս կառավարությունը իշխանության է եկել Վաշինգթոնի ու Բրյուսելի օժանդակությամբ միայն, որ ընկալվում է որպես Արևմուտքի բարեկամ ու արևմտամետ, հետևաբար օժանդակության դադարեցումը պիտի հիմնավորված լիներ հստակ ապացույցներով, չնայած որ որոշները և ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում որևէ ապացույցի չեն էլ հավատա:
ԱՄՆ-ի ու ԵՄ-ի համար այսօր խաղասեղանին ավելին է դրված, քան Ուկրաինան: Ռուսաստանը Վլ. Պուտինի ղեկավարությամբ օրըստօրե ավելի ու ավելի է ընկալվում որպես վերածնվող գերտերություն, ով ուղղակի մարտահրավեր է նետում իշխող համաշխարհային աշխարհաքաղաքական կարգին, որը ձևավորվել էր Սառը պատերազմի ավարտից հետո, որ մերժում է ավելի ու ավելի հստակ կերպով արևմտյան այն պատկերացումները, թե ինչպես պիտի իրականացվի միջազգային քաղաքականությունը և առանձին պետություններ ինչպես պետք է իրենց գործերը վարեն իրենց իսկ տանը: Ռուսաստանի կտրուկ քայլերը Ուկրաինայում հաստատեցին Արևմուտքի այն վատթար կասկածները, որոնք նրանք վերագրում էին Մոսկվային որպես հավակնություններ:
Եթե անկեղծ, ապա Ռուսաստանն այսօր բավական բարդ երկընտրանքի առաջ է: Եթե շարունակի իր օժանդակությունը աշխարհազորայիններին, ապա կառերեսվի նոր պատժամիջոցների հետ ու նաև Հյուսիսատլանտյան դաշինքը իր ենթակառույցները էլ ավելի կմոտիկացնի ռուսական սահմաններին, ու քանի դեռ Մոսկվան դեռ նոր միությունների մեջ չի մտել, ապա Ռուսաստանը կարող է հայտնվել ՆԱՏՕ-ի հետ միայնակ առճակատողի դերում հայտնվել, իսկ այստեղ պետք է հաշվի առնել, որ ՆԱՏՕ-ն և՛ իր բնակչության քանակով, և՛ տնտեսական հզորությամբ գերազանցում է Ռուսաստանին:
Մյուս կողմից, սակայն, Եվրոպան չի ցանկանում դադարեցնել իր տնտեսական կապերը Ռուսաստանի հետ, ինչն էլ պայմանավորում էր համեմատաբար մեղմ պատժամիջոցները ԱՄՆ համեմատությամբ: Սակայն Միացյալ Նահանգների ճնշումը ու Շվեդիայի, Մերձբալթյան երկրների ու Լեհաստանի տրամադրվածությունը կասկածի տեղիք չեն թողնում, որ ԵՄ-ն ևս կմիանա ԱՄՆ-ին նաև ապագայում, կոնֆլիկտի հետագա խորացման դեպքում:
Պատահական չէ, հետևաբար, այս ամենի ֆոնին, որ ռուսական տնտեսության պատասխանատուները փորձում են կոնֆլիկտից ելքերի ճանապարհներ որոնել ու ավելի են հակվում աշխարհազորայիններին աջակցելուց հրաժարվելուն: Տնտեսական նման տեսլականի կողմնակից են նրանք հատկապես, ովքեր ոչ միայն բարոյական պատասխանատվություն են զգում Արևելյան Ուկրաինայի բնակչության հանդեպ, այլ նաև որոշակի թերամտություն ունեն կոնֆլիկտի շարունակման հարցում և կարծում են, որ նահանջով՝ Մոսկվան կկարողանա վերականգնել Արևմուտքի հետ իր գործընկերային հարաբերությունները: Եթե ուսումնասիրենք պատժամիջոցների պատմությունը, ապա փորձը ցույց է տալիս, որ ավելի հեշտ է դրանք մտցնելը, քան հանելը:
Այստեղ հարկ է հաշվի առնել, որ Ռուսաստանի ու անձամբ նախագահ Պուտինի քաղաքականությունը Եվրոպայի շատ հատվածներում դժգոհությունների առիթ էին տալիս ու դեռ դժվար է կարծիք հայտնել, որ Ուկրաինայում նահանջի դեպքում կդիտարկվի որպես թուլության նշան, այլ ոչ թե զսպվածության: Չի բացառվում, որ դրան կհաջորդեն նաև այլ պահանջներ, ասենք օրինակ` հրաժարվել Ղրիմից, ավելի կրավորական դառնալ միջազգային քաղաքականության մեջ, իսկ երկրի ներսում էլ մեծ ազատություններ ապահովել արևմտյան ոգով:
Օբամայի վարչակազմը և շատերը Կոնգրեսում երևի իրոք հավատում են, որ սանկցիաները աշխատում են ու եթե ԱՄՆ ու ԵՄ-ն հանդես գան միասնաբար, ապա հնարավոր տնտեսական կատաստրոֆայի վախից Ռուսաստանը հաստատ լուրջ նահանջի կհամաձայնի, ընդհուպ մինչև երկրի վարչակազմի փոփոխության: Այդ տեսլականով է բացատրվում ԱՄՆ կողմից նորանոր սանկցիաների կիրառումը Ռուսաստանի հանդեպ, որը այդպես էլ մնում է անպատասխան: Երևի Վաշինգթոնում այն միտքն է գերիշխում, որ ԱՄՆ-ն կարող է ավելի ու ավելի խստացնել իր սանկցիաները ու Մոսկվայի կողմից պատասխանի չսպասել: Այս տրամաբանությունը վտանգավոր է հենց ամերիկյան կողմի համար, քանզի այս պահին, ինչքան էլ ինքնավստահ լինեն, ամերիկացիները համարժեք պատասխանի սպասումի մեջ են Ռուսաստանի կողմից: Իսկ եթե գա այն պահը, որ սանկցիաները իրոք լուրջ վնասներ պատճառեն ռուսական տնտեսությանը և Մոսկվան իր հերթին որոշի խորացնել կոնֆլիկտն ու անցնելով տնտեսական պատերազմի՝ դադարեցնի կամ կտրուկ նվազեցնի ԵՄ-ին էներգետիկ ապահովումը` սեփական տնտեսությունը կայունացնելու համար: Այո, դա կարող է ցավոտ լինել ռուսական տնտեսության ու ֆինանսական վիճակի համար, սակայն հենց նույն ամերիկյան մասնագետներն են նշում, որ Մոսկվան ավելի երկար կարող է ապրել սեփական ֆինանսների հաշվին, քան Եվրոպան՝ առանց ռուսական գազի: Բացի այդ, Ռուսաստանը կարող է էլ ավելի լուրջ քայլերի գնալ ու ապակայունացնել իրավիճակը ՆԱՏՕ-ի անդամ այն երկրներում, որտեղ զգալի ռուսական սփյուռք գոյություն ունի` օժանդակելով ԱՄՆ-ին թշնամի բազմաթիվ շարժումների ու կառույցների ներգրավելով իր ավանդական դաշնակիցներ ԿԺԴՀ-ին, Չինաստանին: Այս պահին դեռ բացառում ենք ռուսական զինված ուժերի ուղղակի միջամտության հնարավորությունը:
Այստեղ հարկ է հիշել պատմական մի փաստ. ժամանակին հենց ամերիկյան պատժամիջոցները ստիպեցին, որպեսզի ճապոնացիները հարձակում գործեին 1941-ին Պիրլ-Հարբորի վրա: Թեև Հյուսիսատլանտյան դաշինքն ունի ռազմական առավելություններ, սակայն ռուսական նորացված բանակն առավելություններ ունի հնարավոր ռազմական գործողությունների թատերաբեմում` Արևելյան Եվրոպայում և, բացի այդ, տասը մեկի հարաբերակցությամբ գերազանցում է տակտիակական միջուկային զենքով ՆԱՏՕ-ին:
Ամերիկյան հանրությունը դեմ չէ Ռուսաստանին պատժել տնտեսական սանկցիաներով, սակայն այնքան ժամանակ, քանի դեռ բուն ամերիկյան տնտեսությունը չի սկսել վճարել այդ սանկցիաների դիմաց: ԱՄՆ հանրային կարծիքը մեծամասնաբար դեմ է Ուկրաինայում ռազմական ուժի կիրառմանը, այն դեպքում, երբ դեռ հայտնի չէ, թե եվրոպացիների քանի տոկոսն են կողմնակից արյուն թափել ու ֆինանսներ ծախսել հանուն Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հնարավոր նոր անդամ պետության պաշտպանության համար:
Կարելի է ասել, որ Օբաման ինքը հակված չէ շարունակելու Ռուսաստանի հետ հետագա առճակատումը կամ առավել ևս դրա խորացումը, սակայն սրանով հանդերձ շարունակում է պահանջել ռուսներից փոխել իրենց քաղաքական կուրսը: Եվ նա, և Կոնգրեսում մեծամասնությունը անկեղծորեն երևի հավատում են, որ առանց ռազմական պատերազմի հնարավոր է ստիպել ու հասնել դրան տնտեսական գլոբալ ապակայունացման ու հենց Ամերիկայի տնտեսության վնասների գնով: Սակայն մի պարզ հարց. որքանով է դա իրատեսական:
Պուտնին հաճախ են համեմատում Ստալինի հետ: Սակայն նույնիսկ համեմատողները թերևս իրենք հոգու խորքում երազում են, որ նա ավելի նման լինի ողջամիտ ու կանխատեսելի Չեմբեռլինին, գոնե Արևմուտքի հետ առճակատման հարցում: Բայց և այնպես, բոլորն էլ աստիճանաբար հասկանում են, որ Ռուսաստանի հետ գործ ունենալը բավական ռիսակային է ու կարող է դառնալ ճակատագրական:
Արման Համբարձումյան
Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education Competition
Experience comfortable traveling with IDBank premium cards
Ucom has published the 2023 financial audit report
UBPay has joined IAMTN Payments Network
The Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day 
Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive Format
AraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social Entrepreneurship
Ucom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlement
Ucom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation Program
Armenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony
Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia
The Power of One Dram to "Moonk" technoschool
Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions
Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months
Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App
Around 100,000 households are making use of Team's Internet;
2nd quarter indicators
New IDBank Branch in the City of Hrazdan
Ucom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program
IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram
Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative
Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year
IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program
Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab"
AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram
Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan
AraratBank once again completes the bond placement ahead of schedule
EIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank
Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions
Free statements and references from IDBank
Ucom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project
Ameriabank Receives 3 Awards for Excellence by Euromoney: the Best Bank, the Best Digital Bank, and the Best Bank for SMEs in Armenia for 2024
Unibank and Visa are gifting a trip to Tunisia for two
How to cut costs? 5 tips from IDBank and Idram
The Renovated Ucom Sales and Service Center Opened at Komitas 60
Choosing the seats: new feature in Idram&IDBank app
"Past" (Fact in Armenian) Armenians bought real estate in Dubai worth about $60 million in two days
Ucom and Impact Hub Yerevan jointly announces the launch of the Ucom Fellowship Incubation Program
EBRD and Ameriabank to support Armenian businesses through stable trade finance funding
IDBank continues the "By Your Side" Program
Unibank placed bonds ahead of schedule
Ucom’s fixed network has reached Byureghavan
How is the largest solar power plant in Armenia built?
AMD 4․046․161 to the Strong Mind NGO. July's beneficiary is the SIA Armenia program
Ucom is the main sponsor of the Armenian team at the Summer Olympic Games
Get 3000 idcoins by synchronizing your Idram and IDBank accounts
No payment via Idram? More than 21,000 points of sale accept payment via Idram
Ucom Offers New Affordable Bundle for Subscribers Traveling This Summer
Ucom’s General Director Participated in The Silicon Mountains Shirak Technology Forum
Ameriabank and COAF Pool Efforts to Develop Beekeeping in Lori Region
Araratbank allocates $10 million in funding to women entrepreneurs 
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
