Հարեւանների միջեւ առաջացած կոնֆլիկնտները, որոնք սովորաբար լուծվում են նեղ անձնական հարթության մեջ, ՀՀ քաղաքացիական օրենգրքում հարևանային իրավունքի ինստիտուտի ներդրման դեպքում հնարավոր կլինի կարգավորել իրավական տեսանկյունից: Հարեւանային իրավունքի եւ կանխարգելիչ հայցի վերաբերյալ, Orer.am-ը զրուցեց ՀՀ փաստաբանների պալատի խորհրդի անդամ, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Կարեն Սարդարյանի հետ.
- Ներկայացրեք, խնդրում եմ, թե ի՞նչ է իրենից ներկայացնում հարևանային իրավունքն առհասարակ և կա՞ արդյոք օրենսդրական փոփոխությունների անհրաժեշտություն:
- Հայկական օրենսդրությանը ծանոթ չեն «հարևանային իրավունք», «հարևան» և «հարևանային հարաբերություններ» հասկացությունները:
Մեր կողմից հանրության քննարկման է առաջադրվում «հարևանային իրավունքի» հետևյալ հեղինակային սահմանումը.
«Հարևանային իրավունքը դա իրավունքի ինստիտուտ է, որը կարգավորում է հարևան հողատարածքների, բազմաբնակարան շենքերի բնակարանների կամ այլ կառույցների նկատմամբ իրային իրավունքներ ունեցող և (կամ) օրինական հիմքերով բնակվող անձանց միջև ծագած հարաբերությունները»։
Իրավունքի այս ինստիտուտը հայտնի է դեռ Հին Հռոմի ժամանակաշրջանից, և այսօր էլ տեղ է գտել մի շարք երկրների օրենսդրության մեջ` Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Կանադայի, Թուրքմենստանի, Վրաստանի: Հարևանային իրավունքի ինստիտուտի ներդնումը նախատեսվում է նաև Ռուսաստանում:
Նշված բոլոր երկրներում հարևանային հարաբերությունները կարգավորվում են հետևյալ երեք կարևորագայուն սկզբունքներով` բարեխղճության, ողջամտության եւ հարևանների իրավահավասարության: Հիշյալ սկզբունքների հիման վրա մեր կողմից կառուցվել է համապատասխան կոնցեպցիա, և աշխատանքային խմբի հավանությունը ստանալու դեպքում կմշակվի նաև օրինագիծը:
Հարևանային իրավահարաբերություններն ունեն առավելագույնս լայն տարածվածություն, դրա մեջ ներգրավված է ամբողջ հասարակությունը, քանի որ բոլորս էլ հարևան ունենք և հանդիսանում ենք ինչ-որ մեկի հարևանը:
Այդ իսկ պատճառով կարծում ենք, որ քաղաքացիական օրենսդրության փոփոխության այս առաջարկը պետք է մանրամասն լուսաբանվի ԶԼՄ-ների միջոցով և ստանա լայն քննարկումներ հասարակության տարբեր խավերում:
Հարևանային հարաբերություններից ծագող վեճերն այսօր ՀՀ-ում գործող օրենսդրությամբ կամ չեն կարգավորվում, կամ կարգավորվում են ընդհանուր բնույթի նորմերով, որոնք հաշվի չեն առնում այդ հարաբերությունների առանձնահատկությունները:
Օրինակ, «Բազմաբնակարան շենքի կառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի համաձայն` շենքը կրող կառուցվածքները, շենքի միջհարկային ծածկերը, նկուղները, մուտքերը, աստիճանները, վերելակները և այլն հանդիսանում են բազմաբնակարան շենքի շինությունների սեփականատերերի ընդհանուր սեփականության սեփականություն:
Ընդհանուր սեփականությունը կարգավորող նորմեր է պարունակում ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 12-րդ գլուխը, որի համաձայն ընդհանուր սեփականության սեփականատերերն իրավունք ունեն բաժանել այդ գույքը, դրանից առանձնացնել իրենց բաժինները, մյուսներից պահանջել վճարելու իր բաժնի արժեքը կամ հրապարակային սակարկություններով վաճառել ընդհանուր գույքը: Մինչդեռ, բազմաբնակարան շենքի հարևանները այդ իրավունքները չեն կարող իրականացնել, քանի որ, օրինակ, վերելակի նկատմամբ նրանց ընդհանուր սեփականությունը ծագում է օրենքի ուժով, և պահպանվելու է այնքան ժամանակ, ինչքան նրանք այդ շենքում բնակարան են ունենալու: Նման օրինակները և խնդիրները բազմաթիվ են: Հենց դա է պատճառը, որ մեր առաջ խնդիր դրվեց կարգավորել հարցն ամբողջությամբ եւ քաղաքացիական օրենսդրության մեջ ներդնել հարևանային իրավունքի ինստիտուտը:
- Կարող եք ավելի մանրամասն պատմել Ձեր կողմից առաջարկվող հայցի նոր տեսակի մասին, ի՞նչ է այն իրենից ներկայացնում:
- Հարևանային իրավունքից ծագող վեճերը, որպես կանոն, կրում են պարբերական բնույթ, օրինակ, ընդհանուր գույքի պահպանմանն ուղղված վճարներ /աղբահանության, վերելակների սպասարկման, հողովակների վերանորգման և այլն/ կատարելուց հրաժարվելը համասեփականատերը-հերևաններից մեկի կամ մի քանիսի կողմից:
Ելնելով վերոգրյալից մեր կողմից առաջարկվում է կանխարգելիչ հայցի ներդնում քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքում, որն ուղղված է լինելու անձի իրավունքներն ապագա հնարավոր խախտումներից պաշտպանելուն:
Նմանատիպ հայցատեսակները նախատեսցած են նաև այլ երկրներում: Օրինակ` գերմանական քաղաքացիական դատավարության մեջ նախատեսվում է ապագայում կատարման մասին հայց ներկայացնելու հնարավորությունը, օրինակ այն դեպքում, երբ պետք է կատարվեն պարբերաբար վճարումներ, կամ այն դեպքում, երբ անձի վարքագիծը մտավախություն է առաջացնում նրա կողմից պարտավորությունը չկատարելու մասին:
Սոսե Չանդոյան
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА
ЕС направит в Грузию "политическую миссию"
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
Университет «Евразия» объявил набор студентов 
Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподавателей
Генеральный директор компании Ucom Ральф Йрикян принял участие в ежегодном технологическом саммите Silicon Mountains
Экономим вместе. IDBank и Idram
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы»
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»"
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Армению в финале мирового конкурса представит красавица и умница Ирина Захарова.
Важные процессы вокруг Диаспоры: генерал-майор Аршак Карапетян раскрывает скобки
Какова единственная формула счастья армянского народа? Арман Варданян (видео)
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram1
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди ...2
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank3
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан4
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов5