Մոգական ռեալիզմը ժամանակակից գրականության եզրույթ է, որն այդպես էլ միանշանակ բնութագրում չի ստացել: Քննադատները և գրականության պատմաբանները սկսած XX դարի 20-ական թթ, երբ ասպարեզ իջավ այս ուղղությունը, այս ուղղությանն են դասում ամենատարբեր հեղինակների, դրանով հանդերձ սակայն հստակ տարբերակելով ժանրի անգլիական “ճյուղը”, որի հիմնական ներկայացուցիչներն են` Սալման Ռուշդին ու Անժելա Քարտերը:
Ի տարբերություն հետխորհրդային երկրների, Արևմուտքում բավականին շատ ուսումնասիրություններ են հրատարակվել մոգական իրապաշտության վերաբերյալ: Ըստ լատինաամերիկացի մոգական իրապաշտության և մոդեռնիզմի տեսաբան ու գրող տեսաբան Ալեհո Քարփենթիերի, կախարդականի, մոգականի, ֆանտաստիկա-առասպելականի ու իրականի խառնուրդը առանձնացնում է լատինաամերիկյան մոգական իրապաշտությունը եվրոպական “մտցածինից”: Այնուամենայնիվ այս ուղղությունն հետզհետե ավելի ու ավելի է ներթափանցում աշխարհի ամենատարբեր մշակույթների մեջ` դառնալով համընդհանուր և դեպի իրեն գրավելով ավելի ու ավելի մեծ ընթերցող լսարանի: “Կեսգիշերի զավակները” գրքի լույս տեսնելը(1980), որ Սալման Ռուշդիի վաղ շրջանի գործերից է, մեծ իրադարձություն դարձավ ինտելեկտուալ գրականության բոլոր սիրահարների համար: “Բուքերի” մրցանակի եռակի դափնեկիր, որից մեկը վերջին քառասուն տարիների ընթացքում գրված լավագույն վեպի համար (2008), “Կեսգիշերի զավակները” ներկայացնում է իրենից ներկայացնում է XX դարի Հնդկաստանի ու Պակիստանի կյանքի պատմա-կենցաղական ուսումնասիրությունը, հագեցած պարագայական հարուստ ու մանրամասն տեղեկատվությամբ ու անշտապ պատմողականությամբ: Գերբնական իրադարձություններն ու դեպքերը կատարվում են Ռուշդիի գքրի էջերում որպես ինքնին բնականոն իրողություններ, իսկ իրապաշտությունը ամենասերտ կերպով զուգորդվում է կախարդանքի ու խորհրդապաշտության հետ:
Պատումը ներկայացվում է Սալեմ Սինայի անունից, ով մանրամասնորեն ներկայացնում է սեփական ընտանիքի պատմությունը: Նրա պապը` Ադամ Ազիզը, արդեն եվրոպականացված է, տատը նազիմ Գհանին ընդհակառակը, արհամարհանքով է վերաբերվում ցանկացած նորույթի, ներառյալ սինեմատոգրաֆն ու լուսանկարչական արվեստը:Վեպի ամբողջ ընթացքում “կարմիր թելի” նման անցնում է այդքան փոփոխված աշխարհի և ժամանակակից, և արխայիկ կյանքի ու կենցաղի ոչ միանշանակ ընկալման մոտիվը: Սինայը ծնվում է 1947 թ. օգոստոսի15-ի կեսգիշերին, երբ Հնդկաստանն ստացավ անկախություն, սակայն արդեն իսկ նրա աշխարհ գալը պարուրված էր որոշակի խորհրդավորությամբ: Բուժքույր Մարի Պերեյրան տարօրինակ մի պոռթկմամբ բռնկված, փոխում է երեխաներին ու չաղլիկ ու բարձրահասակ Սալեմ Սինայը հայտնվում է Ահմեդի ու Ամինայի ընտանիքում, իսկ նրանց զավակին, չարաճճի Շիվային դաստիարակում է աղքատ երաժիշտ Վի Վիլլի Վինքին:
Մեծանալով` Սալեմը ձեռք է բերում անսպասելի գերբնական կարողություններ. նա սկսում է լսել բազմաթիվ մարդկանց ձայներ, խորամուխ լինել նրանց խնդիրների մեջ ու փոխել այլոց ճակատագրերը: Նա բացահայտում է, որ դարձել է հազարավոր “կեսգիշերի զավակներից” մեկը, ովքեր մունետիկներն էին նոր դարաշրջանի: Այդ երեխաների մի մասը տարբերվում էին ֆիզիկական այլանդակություններով, ինչպես օրինակ մորուքի առկայություն և այլն, սակայն ընտրյալները, ովքեր ծնվել էին նոր օրվա առաջին րոպեներին, ընդհակառակը տիրապետում էին անսովոր հատկություններով, և կարող էին աշխարհը վերափոխել դեպի լավը: Սինային չի հաջողվում միավորել Կեսգիշերի զավակներին. չէ որ նրանցից յուրաքանչյուրը պնդում է սեփական բացառիկությունը, իսկ շատերն էլ բավարարված էին գործերի ընթացիկ դրությամբ: Պատումի մեջ բավական մեծ տեղ է հատկացված Սելամի ընտանքիում երկար տարիներ ձգվող իրադարձությունների ներկայացմանը: Կոլորիտային պատկերաներն ու կերպարները անցնում են վեպի ողջ ընթացքում. ձախողակ առևտրական Ահմեդ Սինայը, ով նախընտրում է ալկոհոլի մեջ կյանքի մոռացումը իրական կյանքից, նրա կինքը Ամինա Մումթազը, ով ստիպված է ապրել չսիրած մարդու հետ, սակայն մշտապես հիշում է իր առաջին սիրուն` հեղափոխական ոմն բանաստեղծի, պահպանողական ու դաժանության հասնող խստաբարո Մայրիկը` Նազիմը և նրա ամուսինը Ադամը, ով ի վերջո հանգում է կրոնական ֆանատիզմի` կնոջ հետ հարաբերություններն հարթեցնելու անհաջող փորձերից հետո:
Սալման Ռուշդիի վեպում ակնհայտորեն նկատելի են ֆրեյդիստական մոտիվներ: Գլխավոր հերոսը, նստած սպիտակեղենի զամբյուղում, դիտում է սեփական մոր մերկությունը, ապա սիրահարվում սեփական քրոջը, որ փնթի մի աղջնակ էր Կապիկ մականունով, սակայն մեծանալով դառնում է քաղցրաձայն երգչուհի Ջամիլյա:
Ավելցուկային փոխաբերական պատկերները, որոնք կան “Կեսգիշերի զավակներ”-ում, սյուժետային կողային ճոյւղավորումներով հանդերձ, հնարավորություն են տալիս ընթերցողին սեփական վերաբերմունքը ձևավորել, թե ինչպես վերաբերվել հեղինակի այս աշխատանքին. ուղղակի հպանցիկ անցնել դեպքերի զարգացման վրայով, թե խորամուխ լինել մոգական ռեալիզմի ֆանտաստիկա-մոգական աշխարհի մեջ:
պատմական փոփոխությունները դառնում են կարևորագույն “բանալիները” գլխավոր հերոսի կասկածանքների ընկալման համար, որոնք հեղինակին էլ խորթ չեն թեև դրված են Սալեմ Սինայի շուրթերին հետևյալ ձևակերպմամբ.
“Ես չեմ ուզում խոսել այդ մասին: Սակայն երդվել եմ պատմել ամեն ինչ: Ոչ, նահանջում եմ, միայն թե ոչ դա: Ճշմարիտ է, թե կան բաներ, որ պետք է ուղղակի թողնել մի կողմ: Այդ բիծը չի մաքրվի երբեք, իսկ այն ինչ չի ապաքինվում, պետք է ուղղակի փորձել տանել : Սակայն ոչ միայն թե ոչ շշնջացող պատերը, դավաճանությունը, “չիկ-չիկ”-ը, մեծակուրծք կանանց, որոնք ծեծված են ու կապտուկների մեջ: Հենց սրա մասին էլ կպատմես: Բայց ինչպես ես կարող եմ, մի հատ ինձ նայիր,ես կազմալուծվում եմ առանձին հատվածների, չեմ կարող համաձայնել ինքս իմ հետ, բամբասում ու վիճում եմ կատաղի ցնցվելով, կորցնում եմ հիշողությունս, որը ուղղակի գնում է գրողի ծոցն ու կլանվում խավարի կողմից: Մնում են միայն մասնիկներ, որոնցից և որևէ մեկը այս պահին իմաստազրկված է”:
Հետագայում Սալման Ռուշդին գրում է սկանդալային “Սատանայական բանաստեղծություններ”-ը, էպիկական “մավրի հրաժեշտի հառաչանքը” , ռոմանտիկ “Ֆլորենտացի կախարդուհին” և մի շարք այլ ստեղծագործություններ, ներառյալ “Ջոզեֆ Անտոն” ինքնակենսագրական վեպը: Այս հեղինակի նոր ստեղծագո րծությունները բացելիս երբեք չես կարող հասկանալ, թե էլ ինչ անակնկալներ են նախապատրաստված գրքի էջերում քեզ համար, որպես ընթեցողի, այդ խորամանկ հնդկական ծագմամբ բրիտանացու կողմից սակայն ամեն դեպքում նրա “Կեսգիշերի զավակները” կարելի է համարել գրողի առավել հաջողված ստեղծագործությունների շարքին և ավելին, այն միանշանակ մոգական իրապաշտության դեռևս չգերազանցված իրական գլուծգործողցներից է:
Արման Հայրապետյան
Праздничный концерт в честь Дня матери от АНО «Евразия» собрал в Кремле больше 2 тысяч многодетных семей
Рекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг Прист
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
«Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол Франции
Показом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмов
Изделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в Вене
Генрих Мхитарян начал писать автобиографию
Фонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»
Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в Азербайджане
Кто станет депутатом? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА
ЕС направит в Грузию "политическую миссию"
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Армению в финале мирового конкурса представит красавица и умница Ирина Захарова.
Важные процессы вокруг Диаспоры: генерал-майор Аршак Карапетян раскрывает скобки
Какова единственная формула счастья армянского народа? Арман Варданян (видео)
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram1
Кто станет депутатом? «Паст»2
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди ...3
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank4
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан5