Ինչպե՞ս և որտե՞ղ է առաջացել առաջին խաղատան գաղափարը․ «Փաստ»
Հասարակություն«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Չնայած այն հանգամանքին, որ շատերը խաղատների՝ կազինոների առաջացումը կապում են 20-րդ դարի ամերիկյան մաֆիայի բիզնեսի հետ, իրականում դրանց պատմությունը շատ հին է: Դրամախաղը, զառերն ու թղթախաղերը հիշատակվել են շատ ժողովուրդների և մշակույթների մեջ հարյուրավոր տարիներ առաջ: Որոշ պատմաբաններ կարծում են, որ խաղամոլությունը սկսվել է մ.թ.ա 2300 թվականից Չինաստանում:
Մյուսները պնդում են, որ անգամ հին եգիպտացիների դամբարաններում են հայտնաբերվել ժամանակակից զառերի նման քարեր, և դրանք նախատեսված են եղել մոլախաղերի համար: Մյուսները բերում են Հռոմեական Կայսրության օրինակը, երբ գլադիատորների մարտերը և կառքերի մրցավազքերը նպաստել են տոտալիզատորների առաջացմանը: Եվրոպայում առաջին խաղատներից մեկը եղել է Ridotto հաստատությունը, որը բացվել է 1638 թվականին Իտալիայում: Այն տեղակայված է եղել Վենետիկյան Սուրբ Մովսես եկեղեցու ձախ կողմում և նպատակ է ունեցել տարեկան գարնանային տոնակատարությունների ժամանակ վերահսկել խաղային ժամանցը: Խաղատունն առանձնացել է բարձր գներով և այցելուների խիստ ընտրությամբ, միայն ազնվական հասարակությունն է իրավունք ունեցել ներս մտնել:
Խաղատան պատմությունը հետագայում շարունակվել է Ֆրանսիայում, երբ կարդինալ Մազարինիի հրամանագրով բացվել է խաղատուն, որի տված օգուտը մտել է թագավորական գանձարան: Հետո հայտնվել է պտտախաղը, և 18-րդ դարի սկզբին ամբողջ Եվրոպայում բացվել են խաղային հաստատություններ: Ազնվականները չեն հապաղել հսկայական կարողություններ մսխել այնտեղ: Շատ ընտանիքներ են կործանվել մոլախաղերի պատճառով: Այդ պատճառով էլ 19-րդ դարի վերջին եվրոպական կառավարությունները սկսել են արգելել խաղատները և փակել նման հաստատությունները: Միակ վայրը, որտեղ թույլատրվել է խաղալ, եղել է Մոնակոն՝ իր հայտնի Մոնտե Կառլո խաղատնով: Ամերիկայում 19-րդ դարի սկզբին է բացվել առաջին խաղատունը: Ավելի ուշ սրահներ են բացվել Միացյալ Նահանգների շատ քաղաքներում, որտեղ այցելուներին հրավիրել են խաղալու:
Մարդկանց մոտ խաղատներում ամենամեծ սերը առաջացրել է «Բլեքջեյքը», որը մեզ մոտ հայտնի է «Քսանմեկ» կամ «Point» անունով, ինչպես նաև «Պոկերը»: Խաղատները ԱՄՆ-ում ծաղկում են ապրել մինչև այն պահը, երբ կառավարման ղեկը ստանձնել է Էնդրյու Ջեքսոնը, որն արգելել է խաղամոլությունը երկրում: Խաղատները մի քանի տասնամյակ արգելվել են օրենքով, բացի Նևադա և Նյու Ջերսի նահանգներից: Այսպես թե այնպես, կազինոները շարունակել են գոյություն ունենալ հնդկացիական ռեզերվացիաներում և Միսիսիպիի ջրերով նավարկող նավերում, իսկ խաղերի որոշակի տեսակներ, ի վերջո, օրինականացվել են գրեթե յուրաքանչյուր նահանգում: Հետագայում ամենամեծ խաղատները կառուցվել են Վեգաս և Ատլանտիկ քաղաքներում: Ներկայումս դրանք ամբողջովին արգելված են միայն Յուտա նահանգում և Հավայան կղզիներում:
Ռուսաստանում խաղաթղթերը հայտնվել են 17-րդ դարում, բայց անմիջապես արգելվել են: Այդ ժամանակ մարդկանց խաղալու համար մտրակել են, մատները կոտրել, տուգանել և այլն: Հետագայում թղթախաղերը բաժանվել են թույլատրելիների և արգելվածների: Արգելվածները եղել են մոլախաղերը: Ռուսաստանում մոլախաղերի ծաղկման շրջան է եղել 2000-ականների սկիզբը, երբ ամբողջ երկրում խաղատների մեծ քանակություն է սկսել գործել: Բայց ընդամենը մի քանի տարի անց՝ 2009-ին, օրենք է ընդունվել, որը կարգավորել է խաղային բիզնեսը, և խաղատները փակվել են կամ տեղափոխվել օրինական խաղային գոտիներ:
Մեր օրերում առավել տարածված են դարձել առցանց խաղատները: Համակարգչային տեխնոլոգիաների զարգացումը շատ է նպաստել դրան: Այս տեսակի խաղամոլությունն ունի անհերքելի «առավելություններ». նախ՝ ոչ ոք կարիք չունի որևէ տեղ գնալ խաղալու համար, մեծ թվով մարդիկ կարող են միաժամանակ մասնակցել խաղին, և իհարկե, այդպիսի բիզնեսի բացման ներդրումներն ու ծախսերը բավական փոքր են ՝ համեմատած սովորական խաղատան հետ: Բայց կան նաև թերություններ, որոնք հնարավոր չէ անտեսել. դրանք կապված են անձնական տվյալների անվտանգության խնդրի, կազմակերպիչների պարկեշտության, շահած գումարների ստացման ժամկետների և այլնի հետ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում