«Մեր տիկնիկավարները հիմնականում հաշմանդամներ էին». տիկնիկային թատրոնը չի գործում տարածք չունենալու պատճառով. «Փաստ»
Культура«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Փաստն» ընթերցողներին նոր շարք է ներկայացնում: Պատմելու ենք մարզային թատրոնների մասին: Մեր առաջին «հերոսը» «Տիկնիկ» մանկական թատրոնն է: Բացում եմ Սյունիքի մարզպետարանի էջը, գտնում թատրոնի տնօրեն Գրիշա Մարգարյանի հեռախոսահամարը և զանգահարում: Պարոն Մարգարյանը սիրով համաձայնում է խոսել թատրոնի մասին, բայց հետո ասում է՝ տիկնիկայինն արդեն երկու տարուց ավելի է, ինչ չի գործում: Հարցնում եմ՝ ինչո՞ւ, և այդտեղից էլ սկսվում է մեր երկար զրույցը, որի ընթացքում ստանում եմ հարցիս պատասխանը, բայց այդ պատասխանն ավելի շատ հարցեր է ծնում: Մարգարյանը նշում է՝ թատրոնը չի գործում, քանի որ հովանավոր և տարածք չունի:
«Տարածք չունենք, որպեսզի փորձեր անենք, թեկուզ բարեգործական ներկայացումներ խաղանք: Հովանավոր էլ չունենք, որ կարողանանք գոնե տարածք վարձակալել: Մենք հասարակական կազմակերպություն ենք, մեկ տարի աշխատել ենք ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատան, 2 ամիս՝ Եվրոպայի խորհրդի, այնուհետև «Գալուստ Գյուլբենկյան» հիմնադրամի հետ: Մեր կազմակերպությունը հիմնադրվել է 2008 թ.-ին, իսկ 2010 թ.-ից «Վորլդ Վիժնի» հետ համատեղ ստեղծեցինք կազմակերպությանը կից մանկական տիկնիկային թատրոն: 9-10 տարեկան երեխաներ էին տիկնիկավարները: Այս կազմակերպության համար մի քանի բարեգործական ներկայացումներ արեցինք: Այնուհետև երեք ներկայացում բեմադրեցինք ԱՄՆ դեսպանատան հետ համատեղ, հետո, Եվրոպայի խորհրդի հետ համագործակցելով, կյանքի կոչեցինք «Կանաչ Կապան, կանաչ Սյունիք» բնապահպանական ներկայացումը:
Դրանից հետո մեզ նկատեց «Գալուստ Գյուլբենկյան» հիմնադրամը: Հայապահպանմանն ուղղված ծրագրեր էինք անում, օրինակ՝ ներկայացում արևմտահայերենով: Հետո մոտ մեկ ժամանոց «Սասունցի Դավիթ» ներկայացումն էր: Հրավեր ստացանք Եգիպտոսի ակադեմիական թատրոնից, իրենք կազմակերպել էին միջազգային առաջին օնլայն փառատոնը, որին մասնակցում էր 27-ից ավելի երկիր: Կապանից ուղիղ եթերով միացանք, ներկայացումը բավականին մեծ արձագանք գտավ, տիկնիկավարների համաշխարհային ասոցիացիան բարձր գնահատեց մեր աշխատանքը: Հրավիրեցին երկրորդ փառատոնին, պետք է մեկնեինք Եգիպտոս, ինչն անել չկարողացանք, քանի որ գումար չունեինք:Իրենց համար հետաքրքիր է այն փաստը, որ մեր տիկնիկավարները հաշմանդամներ են, օրինակ՝ նրանցից մեկը չունի երկու ձեռք և մեկ ոտք, բայց նա հատուկ կոնստրուկցիաների միջոցով կարողանում է կառավարել տիկնիկին»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Մարգարյանն ասում է՝ անգամ Երևանից հրավերներ ստանալու դեպքում դժվարություններ են լինում ճանապարհածախսի հետ կապված: «Երբ անգամ Երևանից ենք հրավեր ստանում այս կամ այն փառատոնին մասնակցելու, բացատրում ենք, որ ճանապարհը բավականին հեռու է, բարդ է Կապանից հասնել Երևան և նույն օրը հետ դառնալ: Չնայած դրան՝ մասնակցել ենք «Էրեբունի-Երևան» տոնակատարությանը, «Խոսող խաղալիք» տիկնիկային փառատոնին, «Տարազի» փառատոնին»,-ընդգծում է Մարգարյանը:
«Գյուլբենկյան» հիմնադրամը թատրոնին պետք է հովանավորեր 3 տարի, բայց վեց ամիս էլ ավելի է հովանավորել:«Օրենսդրական հարցեր կան, որոնք թույլ չեն տալիս նույն ՀԿ-ին երեք տարուց ավելի ֆինանսավորել: Չնայած սրան՝ ասում էին, որ ցանկանում են մշտապես հովանավորել մեզ, քանի որ նկատում էին մեր աճը: Հիմնադրամը ցանկանում էր, որ Հայաստանի բոլոր մարզերում մեր մասնաճյուղերն ունենայինք: Երեք մասնաճյուղ բացեցինք՝ Գյումրիում, Ալավերդիում, Շուշիում: Այս ամենն անում էին, որպեսզի ոտքի կանգնենք, բայց առանց պետական մարմինների աջակցության դա հնարավոր չէ: Պատկան մարմիններին բացատրում ենք՝ ամբողջ Սյունիքի մարզում տիկնիկային թատրոն չկա, ասում ենք, որ բոլոր թատրոնների մեջ այն ամենամեծ եկամուտ ապահովող թատրոնն է: Կապանի պետական թատրոնում արել ենք ներկայացում: Երեք օրում թատրոնը 850 հազար դրամ գումար վաստակեց»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Այժմ միակ խնդիրը տարածքի հարցն է: «Թատրոնը կարող է ինքն իրեն պահել, բայց կա տարածքի հարցը, հովանավորը չէր կարող մեզ համար տարածք գնել: Ունենք տիկնիկավարների երեք խումբ՝ 9 տարեկանների, 14-15 տարեկանների և մինչև քառասուն տարեկանների: «Սասունցի Դավիթ» ներկայացման տիկնիկավարները մեր հաշմանդամներն են: Առհասարակ կարծում եմ, որ մեր թատրոնը հետաքրքիր և գուցե յուրօրինակ է նրանով, որ տիկնիկավարների յոթանասուն տոկոսից ավելին հաշմանդամություն ունեին:
Մշտապես ասել եմ՝ մի տարածք տվեք մեզ, որ կարողանամ մարզի հաշմանդամներին մի տեղ հավաքել, ամեն մեկը կարողանա իր հմտությունները զարգացնել: Նրանք ուզում են աշխատել, իրենց պետք է հնարավորություն տալ: Մեր ֆինանսի հարցը մենք կհոգանք: Նշեցի այդ օրինակը՝ միայն Կապանում երեք օր ներկայացում են խաղացել, օրը՝ չորս սեանս, 12 սեանս երեք օրում, տոմսի արժեքը եղել է 500 դրամ, թատրոնը վաստակել է 850 հազար դրամ: Դուք չեք պատկերացնում, թե ինչ էր կատարվում, երեխաները միջանցքում հավաքվում էին, սպասում, որ դիտեն ներկայացումը»,-հավելում է թատրոնի տնօրենը:
Տարածքի տրամադրման հարցով դիմել է պետական մարմիններին, բայց արձագանք չկա: «Երբեմն նաև ասում են՝ այնքան խնդիր կա, տիկնիկայինի ժամանակը չէ: Այո, պրոբլեմներ կան, բայց դրանք իրենց տեղն ունեն, երեխային չի հետաքրքրում՝ մեծն ինչ խնդիր ունի:Երեխաների հետաքրքրությունն այնքան մեծ է, ես դա ամեն օր տեսնում եմ մեր տանն ու բակում, երբ նրանք հավաքվում և տիկնիկային ներկայացումներ են խաղում: Նրանց հետաքրքրությունն անսպառ է: Տպավորություն է, թե ծարավը ջուր է խմում: Բայց ցավալի է, որ մեր արած աշխատանքը չի գնահատվում: Ես բեմի մարդ եմ, չեմ ցանկանում գնալ այլ գործով զբաղվել: Ամեն մեկը պետք է իր գործով զբաղվի, ինչ-որ բան անի երկրի համար, որ փոփոխություններ բերենք, չպետք է մտածենք միայն մեր գրպանի մասին»,-եզրափակում է Գրիշա Մարգարյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում