Հասարակության համար պիտի պատասխաններ հնչեն, այլ ոչ թե նոր հարցականներ ի հայտ գան. «Փաստ»
Վերլուծական«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Լրացավ Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության 20-րդ տարելիցը: Ոճրագործության իրագործումը այսօր էլ շարունակում է մնալ հանրային ուշադրության կենտրոնում, քանի որ այն սովորական հանցագործություն չէր, այլ ահաբեկչություն էր՝ ուղղված պետության դեմ, որի արդյունքում զոհվեցին ՀՀ ԱԺ նախագահ Կարեն Դեմիրճյանը, վարչապետ Վազգեն Սարգսյանը և 6 այլ պետական գործիչներ ու ԱԺ պատգամավորներ։
Ոճրագործության իրագործումից 20 տարի հետո էլ հանրության մեջ մնացել են հարցեր, որոնք կապված են այն խնդրի հետ, թե արդյոք ոճրագործների թիկունքում եղել են կազմակերպիչներ, թե ոչ, և, ըստ այդմ, շրջանառվում են տարբեր վարկածներ՝ հաշվի առնելով նաև տարբեր աշխարհաքաղաքական ուժերի ներգրավվածության հարցը:
Հոկտեմբերի 27-ի գործի ամբողջական բացահայտման հանրային պահանջն այսօր էլ արդիական է:
Սակայն այդ ուղղությամբ արդյոք բավարա՞ր է, որ ԱԺ պատգամավորներից մեկը կասկածելիորեն հանդիպի ոճրագործի հետ, երկարատև զրույց ունենա նրա հետ, հետո այդ խոսակցության հետ կապված ինչ-որ ակնարկներ անի, որի շուրջ մարդիկ սկսեն ենթադրություններ անել և կռահել, թե ոճրագործը կոնկրետ ինչ է ասել, կամ ինչ չի ասել:
Ավելին, դաժանագույն ոճրագործություն կատարած անձին, որը 20 տարի բանտում է, համարել ադեկվատ:
Սրանով, իհարկե, հնարավոր է գրգռել հանրային զգացումները և էմոցիոնալ ֆոն ստեղծել, սակայն արդյոք սա բխո՞ւմ է գործի շահերից:
Կամ եթե իրոք ոճրագործը տարիների հեռավորության ներքո ինչ-որ նոր ինֆորմացիա ունի փոխանցելու, նրա հետ հանդիպում կազմակերպելու միջոցով այդ ինֆորմացիան փոխանցելը արդոք լավագույն տարբերա՞կն է, քանի որ այդ տեղեկությունները կարող են մեկնաբանվել նաև կամայականորեն:
Գուցե դա լոկ իրավապահների՞ գործն է:
Եթե իսկապես նոր հանգամանքներ կան գործի շրջանակներում, կարելի էր այն վերաբացել, նորից մանրազնին քննության ենթարկել յուրաքանչյուր դետալ, ստուգել ոճրագործի մեղսունակությունը, նրա արտահայտած յուրաքանչյուր տեղեկությունը և արդյունքները պաշտոնապես ներկայացնել հանրությանը:
Միայն այս դեպքում հանրությունն առանց որոշակի ենթադրություններ անելու կարող էր տեղեկանալ, թե ինչ նոր հանգամանքներ կան, և դեպի ուր է գնում գործի բացահայտումը, ինչի արդյունքում էլ կփարատվեին հասարակության ներսում առկա կասկածները:
Սակայն այն պարագայում, երբ գործի վերաբացման փոխարեն ակնարկների միջոցով փորձ է արվում ավելի խորը կասկածներ սերմանել հասարակության շրջանում, այն դառը հետևանքներ կարող է ունենալ նաև ներկայիս իշխանությունների համար, քանի որ կասկածներ կառաջանան նաև իրենց նկատմամբ, թե արդյոք իրենք իրապես շահագրգռվա՞ծ են գործի բացահայտմամբ, թե՞ ցանկանում են այն այլ նպատակով օգտագործել և քարեր նետել որոշ մարդկանց ուղղությամբ:
Ավելին, արդեն իսկ խոսակցություններ են շրջանառվում, որ գուցե փորձ է արվում գործարքի գնալ ահաբեկիչների պարագլխի հետ՝ ցանկալի «նոր հանգամանքներ» ստանալու:
Հանրությունը վերջին շրջանում ականատես է եղել բազմաթիվ բեմականացված գործերի հարուցմանը, որի շրջանակներում քննության իրագործումն ավելի շատ նպատակ է հետապնդել հանրային հնչեղություն ստեղծելը և այն քաղաքական նպատակներով օգտագործելը:
Սակայն Հոկտեմբերի 27-ի գործով հասարակությունը չի հանդուրժի, որ այն վերածվի հերթական շոուի կամ սերիալի, քանի որ այս դեպքում մենք գործ ունենք պետության հիմքերի խարխլմանն ուղղված երևույթի հետ, որը դամոկլ յան սուր է՝ կախված պետության գլխին:
Ուստի այս դեպքում անթույլատրելի է այս ոճրագործության որևիցե շահարկում կամ միակողմանի մեկնաբանություն:
Եթե հնարավոր է հասնել ոճրագործության լիարժեք բացահայտմանը, ապա հանրությունը պետք է իմանա ճշմարտությունը, իսկ բացահայտման փոխարեն ենթադրությունների ու հուզականության հիման վրա հասարակության էմոցիաները գրգռելը և այն ինչոր ուղղությամբ ուղղորդելը շատ վտանգավոր է:
Գործի քննությունը պետք է տանել այն ուղղությամբ, որ հասարակության համար բացվեն հարցականները, այլ ոչ թե նոր հարցականներ ի հայտ գան:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում