Դատական համակարգի վրա ճնշումները հիմքեր են ստեղծում երկրի ավտորիտարացման համար. «Փաստ»
Analysis«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Տևական ժամանակ է, ինչ իշխանությունը տարբեր մեթոդներով փորձում է պարզապես տեռորի ենթարկել ամբողջ դատական համակարգը:
Իշխանությունը մտադիր է փոխել այն դատավորներին, որոնք ինքնուրույն, անկախ և բացառապես օրենքից բխող որոշումներ են ընդունում, և նրանց փոխարեն նշանակել այնպիսինների, ովքեր ընդամենը հրահանգներ կկատարեն:
Մյուս կողմից՝ ամեն ինչ արվում է, որ գործողները մեծամասամբ դառնան կամակատար, որպեսզի շատ փոփոխությունների կարիք չլինի:
Այսօր անձնիշխանության ու բացարձակ ավտորիտարիզմի հաստատման համար հիմնական խոչընդոտը Սահմանադրական դատարանն է՝ իր ինքնուրույն դատավորներով, ուստի իշխանությունը նախևառաջ ձեռնամուխ է եղել ՍԴ-ի կազմը փոխելու գործին:
Եվ այս ճանապարհին առաջին հերթին թիրախավորվեց ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանը, որի վրա սկզբում փորձ կատարվեց ճնշումներ բանեցնել սանիկների ձերբակալման միջոցով:
Ապա Ազգային ժողովն ընդունեց Թովմասյանի լիազորությունները դադարեցնելու վերաբերյալ որոշումը և ուղարկեց ՍԴ՝ հույս ունենալով, որ ՍԴ դատավորները, տեղի տալով ճնշումներին, չեն ցանկանա «գլուխ դնել» ամեն ինչի ընդունակ իշխանության հետ, սակայն նրանք ինքնուրույն որոշում կայացրեցին և մերժեցին ԱԺ-ի դիմումը նույնիսկ վարույթ ընդունել:
Այս իրադարձությունից հետո իշխանությունները բացահայտ կերպով գործի դրեցին ռեպրեսիվ մեքենան:
Նախ՝ իշխանության հետ սերտորեն համագործակցող «ոչ իշխանական» պատգամավորներից մեկի հաղորդման հիման վրա ՀՔԾ-ում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300-րդ հոդվածի 1-ին մասով քրեական գործ հարուցվեց, ՀՔԾ ներկայացուցիչներն այցելեցին ՀՀԿ կենտրոնական գրասենյակ՝ փորձելով կուսակցությունից ստանալ Հրայր Թովմասյանի պատգամավորական մանդատի և կուսակցության անդամակցության դադարեցման հետ կապված փաստաթղթերը։
Ապա ԱԱԾ-ն այցելեց Հրայր Թովմասյանի 75-ամյա հորը՝ ճշտելու, թե իրենց գյուղական տան տանիքը երբ ու ինչ միջոցներով են վերանորոգել: ԱԱԾ-ն հրավիրել է նաև Թովմասյանի երկու դուստրերին:
Իրավաբան պետք չէ լինել հասկանալու համար, որ այս իրադարձությունները դասական քաղաքական հետապնդման օրինակ են:
Սակայն այստեղ խնդիրը միայն Հրայր Թովմասյանը չէ. հարցն ավելի համակարգային բնույթ ունի:
Հրայր Թովմասյանի օրինակով իշխանությունները կարծես փորձում են ամբողջ դատական համակարգին ու բոլոր դատավորներին մեսիջ ուղարկել, որ եթե չդառնան կամակատար, ապա ՍԴ նախագահի օրինակով կարող են տեսնել, թե ինչ կլինի իրենց և իրենց ընտանիքների անդամների հետ:
Ու բնական է, որ քիչ չեն լինի այնպիսի դատավորները, որոնք «շառից ու փորձանքից հեռու» իսկապես լուռումունջ կանեն այն ամենը, ինչ կասի Փաշինյանը:
Սա՞ է հայտարարված իրավական պետությունը, երբ փորձ է կատարվում դատական իշխանությունը դարձնել իշխանության խամաճիկը, և հիմքեր են ստեղծվում բեսպրեդելի և կամայականությունների կիրառման համար:
Սա երևի թե պետք է մտահոգի ողջ հասարակությանը, քանի որ ՍԴ-ի շուրջ ստեղծված թեման մարսելուց հետո իշխանություններն անցնելու են ողջ դատական համակարգի հպատակեցմանը և ստեղծելու են ամբողջովին ուղղորդված դատական համակարգ:
Դրանից հետո կլինեն նոր թեմաներ, ու ոչ ոք այլևս երաշխավորված չի լինի, որ իր ու իր ընտանիքի անդամները չեն հայտնվի ճնշումների հորձանուտում: Դրա համար բավարար կլինի ընդամենը հակադրվել իշխանություններին, իսկ ավելի ստույգ՝ Փաշինյանին:
Այսպիսի գործընթացները հանգեցնելու են իշխանական բոլոր լծակների կենտրոնացմանը մեկ անձի ձեռքում՝ հիմքեր ստեղծելով երկրի ավտորիտարացման համար:
Արդյունքում հասարակության բաժանարար գծերը ավելի են խորանալու, իշխանության նկատմամբ խորը անվստահություն է կուտակվելու, որի պարպումը շատ վտանգավոր հետևանքների կարող է հանգեցնել:
Քանի որ իշխանության ճյուղերի միջև հավասարակշռությունը խախտված է, ապա հասարակությունը քայլեր պետք է ձեռնարկի, որպեսզի իշխանության ներսում բևեռացում տեղի չունենա:
Եթե իշխանությունների գործողությունները հանրային լուրջ դիմադրության հանդիպեն, ապա նրանք չեն համարձակվի շարունակել դատարանների վրա ճնշումները, որովհետև կզգան, որ իրենց աթոռները սկսել են երերալ:
Ու պարտադիր չի, որ դրա համար ցույցեր կամ այլ գործողություններ լինեն:
Շատ կարևոր է հիմա յուրաքանչյուրի քաղաքացիականությունը, երկակի ստանդարտներից ձերբազատվելն ու շիտակությունը:
Վաղը կարող է շատ ուշ լինել, իսկ մենք դեռ միմյանց աչքերի մեջ ենք նայելու:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում