Այս ամենը վկայում է ցուգցվանգի մասին. «Փաստ»
Analysis«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Տևական ժամանակ է, ինչ ընդդիմությունը ընդգրկուն շարժում է սկսել, որի նպատակը գործող իշխանություններին, առաջին հերթին՝ Նիկոլ Փաշինյանին հեռացնելն է: Երբ սկսվեց ընդդիմադիր ուժերի նախաձեռնած պայքարը, ակնհայտ էր, որ իշխանությունները հույսեր էին տածում, թե շարժումը ժամանակի ընթացքում քիչ-քիչ մարելու է: Այդ հույսերն ավելի էին «խորանում»՝ հաշվի առնելով, որ օրեր շարունակ վատ եղանակային պայմաններ էին։ Դե, «տրամաբանությունը» հասկանալի է՝ անձրևի պարագայում շատ հավանական է հավաքների մասնակիցների թվի տատանումը: Այդուամենայնիվ, ժամանակը ցույց տվեց, որ հատկապես հանրահավաքների ու երթերի ժամանակ մարդկանց թիվը գնալով ավելանում է, միևնույն ժամանակ՝ առկա է բավականին բարձր տրամադրություն, տրամադրվածություն ու էներգետիկա։ Հուսախաբության ադյունքում իշխանություններն անցել են երկու ճակատով «գրոհին»։
Առաջինը տեղեկատվական հակամարտության գործիքներն են՝ արագ բացահայտվող ստերով, մանիպուլ յացիաներով, մշտական դարձած «բոբո նախկինների» արդեն նաֆթալինոտ թեզերով, դեռ չսկսված հանրահավաքի վայրից լուսանկարներ կամ տեսանյութեր հրապարակ նետելով: Միաժամանակ, իշխանական ու մերձիշխանական շրջանակները հեգնում են, չստացված իբր հումորներ անում մասնակիցների քանակի վերաբերյալ։ Առանձնահատուկ ուշադրության է արժանի, որ իշխանություններն այս դաշտում էլ շատ սիրողական մակարդակ ունեն ու ստիպված օգնության են կանչում մերձիշխանական որոշ անհատների, որպեզի սրանք հայտարարեն, թե իշխանափոխության հանրային պահանջ չկա։ Ավելին՝ սրանք էլ իրենց հերթին իշխանություններին կոչ են անում օգտագործել մերձիշխանական այլ միավորների ու անհատների:
Մի խոսքով՝ «պասերով» խաղում են՝ իրենք իրենց համար տեղ պահանջելով «արևի տակ», այսինքն՝ իշխանության մեջ:Այսինքն՝ պարզ հասկացնում են իրենց ծառայության գինը: Ինչ վերաբերում է իշխանափոխության հանրային պահանջին, ապա տարօրինակ է, որ մեկ անձը կարող է նման որակում տալ, այսինքն՝ իրավունք վերապահել խոսել ամբողջ հանրության անունից: Այն դեպքում, երբ այսօր փողոցում գտնվողներից շատերը թե՛ մտավոր, թե՛ պրոֆեսիոնալ, թե՛ բարոյական տեսանկյունից հազարապատիկ բարձր են այդ մասնակի 1-2 անհատներից: Բայց որևէ իշխանություն ծառայություն մատուցողների պակաս չի զգացել, այնպես որ, այս տեսակին հանգիստ թողնենք: Այստեղ առկա է ոչ պակաս կարևոր մեկ այլ հանգամանք. լավ, եթե իշխանություններն ու նրանց սատելիտներն այդքան հանգիստ են, եթե իշխանափոխության պահանջ չեն տեսնում, եթե դիմադրության շարժման մասնակիցների քանակն իրոք գնալով պակասում է, այդ դեպքում ինչո՞ւ է գնալով ուժգնանում նույն իշխանավորների ու նույն սատելիտների հիստերիան, ինչո՞ւ են գնալով մեծ թափ ստանում մարդկանց «փոքրաքանակության» մասին պնդումները:
Ինչ-որ բան, կարծես, չի բռնում... Ի դեպ, հատուկ պետք է նշել, որ, ի տարբերություն 2018 թվականի հավաքների, որոնց ընթացքում մեծ թվով մարդիկ էին ավտոբուսներով ու ավտոմեքենաներով բերվում մարզերից, ապա ներկայումս ընդդիմությունը մարդկանց մարզերից չի տեղափոխում Երևան։ Օրինակ՝ հաճախ մարզերից բազմաթիվ քաղաքացիներ ցանկություն են հայտնում մասնակցել մայրաքաղաքում տեղի ունեցող ակցիաներին՝ դրա մասին նշելով նաև սոցցանցերում, բայց նրանց հնարավորությունը չի ներում ամեն օր գալ և վերադառնալ իրենց մարզ։ Իսկ ընդդիմությունը չի կազմակերպում ավտոբուսներով մարդկանց հավաքներին բերելը։ Թե ինչու չի կազմակերպում, դա ուրիշ խոսակցություն է, հնարավոր է՝ շահարկումների տեղիք չտալու համար: Ի վերջո, այս իշխանությունները պատրաստ են նույնիսկ «թոռնիկներ» բուծել՝ մարդկանց գլխին սարքելու համար, դժվար չէ պատկերացնել, թե ինչ վայնասուն կբարձրացնեն: Վերադառնալով նախորդ պարբերության մեջ բարձրացրած հարցին, պետք է հասկանալ՝ եթե իրոք այնպես է, ինչպես իշխանություններն են ցույց տալիս, ինչի՞ էր պետք երկրորդ «ճակատը», այն է՝ օրեցօր ավելի մեծ քանակությամբ ոստիկաններ լցնելն ու օրեցօր ավելի բիրտ ու անմարդկային ուժ կիրառելը:
Չէ՞ որ ակնհայտ է, որքան ուժի կիրառման ծավալները մեծանում են, այնքան դա համեմատական է իշխանության վախերի հետ: Իսկ ոստիկաններն իրենց հերթին այնքան «հուժկու» պայքար են մղում ցուցարարների դեմ, հատկապես ծերերի, կանանց ու աղջիկների նկատմամբ, որ երբեմն մտածում ես՝ լավ, եթե հազարներով այդքան ուժեղ տղաներ ունեինք, ինչո՞ւ պարտվեցինք պատերազմում։ Ի դեպ, ոստիկանների վայրագությունն ավելի ու ավելի ընդգծված դարձավ այն խոսակցություններին զուգահեռ, որ նրանց պարգևավճարներ են տալու (կամ՝ արդեն տվել): Սրան գումարած՝ անհնազանդության ակցիաների մասնակիցներին բերման ենթարկելու առումով օր օրի նոր ռեկորդներ են խփում իրավապահները. երևի դա էլ է ուղիղ համեմատական պարգևավճարների հետ:
Նույնիսկ իշխանամերձներն են արդեն խոստովանում, որ անգամ 2018-ի ամենաթեժ օրերին բերման ենթարկվածների օրական 400+ քանակ չի եղել: Հիմա կա: Բայց այստեղ առկա է մի քանի կարևոր հանգամանք: Նախ՝ հարկավոր է նկատի ունենալ, որ ակցիաների մասնակիցների հիմնական մասը երիտասարդներ են, որոնց համար իշխանությունները փաստացի քաղաքական պայքարի յուրատեսակ դարբնոց են սարքում։ Նրանք թրծվում են պայքարի բովում, «քաղմասի» «համն» էլ են զգում, մի խոսքով՝ քաղաքական յուրօրինակ դպրոց են անցնում:
Մյուս կողմից՝ վայրագորեն բերման ենթարկելը, վնասվածքներ հասցնելը, որպես կանոն, հակառակ արդյունքն է ունենում՝ ձնագնդի էֆեկտով ավելացնելով շարժման մասնակիցների թիվը։ Ամեն դեպքում տեսանելի է, որ իշխանությունները ակնհայտ ցուգցվանգի մեջ են. նշյալ գործողությունները, դրանց զուգահեռ՝ զոհվածների հարազատներին բերման ենթարկելը, նրանց վիրավորելն ու հայհոյելը իշխանական ֆեյքերի միջոցով, դրա պարզ վկայությունն են: Ու վախի, շատ, անչափելի շատ մեծ վախի...
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում